محسن خلیلی، این روزها بردبارتر و البته ساکتتر از سالهای پیش سخنان دوستان، صنعتگران و همکارانش را در باره دشواریهای کسب و کار در ایران میشنود و حرفهایش را بر پایه نگاه و تحلیل ارایه شده از سوی آنها با خوشرویی بیان میکند.
این صنعتگر قدیمی ایران در هفتههای اخیر در جمع تشکلی که خود بنیانگذار آنها بوده است با این مساله مواجه شده که سکوت بخش خصوصی در برابر دولت یازدهم و مماشات با سیاستهای متناقض اقتصادی دولت را باید کنار گذاشت و بیملاحظه انتقادها را بیان کرد. رییس انجمن مدیران صنایع اما در پاسخ به این خواستههای یارانش آنها را به بردباری و مداراجویی فراخواند و یادآور میشود نباید با پیوستن به صف منتقدان سیاسی دولت، شرایط تضعیف دولت یازدهم فراهم شود.
مهندس خلیلی تاکید دارد رویکرد دولت یازدهم در مواجهه با اقتصاد، با دنیا، با بخش خصوصی و با شهروندان با رویکرد دولتهای قبلی تفاوت ماهیتی دارد و باید در مسیر تقویت چنین دولتی کوشش کرد.
اما همکاران محسن خلیلی یادآور میشوند سکوت آنها در برابر دولت به معنای تایید همه رفتارهای دولتمردان به ویژه در مدیریتهای میانی و بدنه دولت به حساب میآید و این بدنه نمیتواند و در ۳.۵ سال سپری شده نخواسته است برخی اصلاحات که نیاز به مسایل سیاسی ندارد را حل کند. به طور مثال این گروه به رفتار سازمان امور مالیاتی انتقاد دارند که با دانستن شرایط مالی صنعتگران و اینکه رکود بر کسبو کار آنها سایه انداخته است، باز هم میخواهد مالیات بیشتری از شناخته شدهها بگیرد.
.***
در میان صحبتهایی که روز دوشنبه ۱۳ دی ماه در هیات مدیره انجمن مدیران صنایع انجام شد اما سخنان نصرالله محمدحسینفلاح با آقای خلیلی بسیار جذاب بود فلاح یکی از صنعتگران قدیمی ایران است که به دلیل حضور موثر در نهادهای پژوهشی – مدیریتی و همچنین حضور کارآمد در اداره بنگاههای صنعتی و تشکلهای کارفرمایی داوریهایش کارشناسانه و برپایه دانش و تجربه انجام می شود.
حرف آقای فلاح این بود که باید حرفها را زد و دولت را نسبت به شرایط نامساعد صنعت آگاه کرد و از رییس انجمن مدیران صنایع درخواست داشت احتیاط بیش از اندازه درباره دولت را کنار بگذاریم. به نظر این مدیر ارشد صنعتی شاید راس دولت به دلیل درگیری های سطح بالای سیاسی از تنگناها خبر ندارد. به نظر فلاح دولت باید اززبان صنعتگران از نزدیک بشنود که دردوران رکود صنعتی دولتها فشار مالیاتی برآنها را کاهش میدهند نه اینکه افزایش دهند. آقای فلاح و برخی از اعضای هیات مدیره ضمن اینکه تضعیف دولت یازدهم را روا نمیدانستند اما این را با یادآوری برخی نکات به دولت را مغایر نمی دیدند.
آقای خلیلی اما تاکید داشت نباید دولت را تضعیف کرد و تصریح میکرد دولت کاری از دستش برنمیآید و نمیتواند بدون اتکا به درآمدها حتی حقوق و دستمزد کارمندانش را بدهد.
آقای فلاح اما حرف اساسی زد و گفت: دولت چرا برخی سازمانهای اضافی را تعطیل نمیکند. چرا برخی از بنگاهها را همچنان نگه میدارد، چرا خصوصیسازی کمرونق شده است و تاکید داشت دولت باید کوچک شود.
مهندس خلیلی اما یادآور شد که کوچک کردن بدنه دولت بار سیاسی و اجتماعی دارد و نمیتوان در شرایط حاضر از دولت بخواهیم که این کار را کند.
فلاح اما در جواب به نکته جالبی اشاره کرد: یا من و امثال من که مدیر کارخانه هستیم باید نیروهایمان را اخراج کنیم یا دولت باید از نیروهایش بکاهد. چرا کارخانهها را آنقدر تحت فشار قرار میدهند که آنا ناگزیر میشوند تعطیل کنند یا از شمار کارگران کم کنند. من به کارگران چه بگویم. آیا مسوول بیکاری آنها ما هستیم یا دولت که نمیخواهد خود را کوچک کند.
در این میان اما بحث به جایی رسید که محسن خلیلی یادآور شد ما صنعتگران از تحلیل سیاسی بیبهره هستیم و از مسایل و مشکلات اجتماعی شناخت نداریم و باید دنبال این باشیم که جامعه را بشناسیم. صحبت آخر محسن خلیلی اما این بود که به هر حال رفتار و گفتار ماصنعتگران باید گونهای باشد که به نفع تقویت دولت باشد. بیان نارساییها در قالب گزارش های کارشناسانه به مدیران دولت همانطور که سه دهه است انجام میدهیم و راهکار نیز همراه بیان نارساییهاست ادامه خواهد یافت.
***
در حالی که بخش خصوصی ایران و دولت یازدهم شروع بسیار شیرینی در تعامل داشتند و حضور همهجانبه اعضای دولت در ماههای نخست فعالیت در اتاق ایران نشانه همین دوستی بود اما اکنون به نظر میرسد شرایط متفاوت شده است. برخی صنعتگران ایرانی میگویند دولت حالا روزگار بهتری دارد و آرامش خیال دارد که افزایش فروش نفت درآمد خوبی برایش خواهد داشت و به همین دلیل دیگر چندان توجهی به بخش خصوصی ندارد. از طرف دیگر اما گروهی باور دارند که استراتژی و راهبرد دولت یازدهم رویکرد مناسبی است و باید از برخی نارساییها عبور کرد. بحثهای رخ داده در انجمن مدیران صنایع اکنون در اکثریت انجمنهای کارفرمایی با شدت و ضعف ادامه دارد.