مسعود کرباسیان – رئیس کل گمرک ایران – در حاشیه اجلاس روسای گمرک کشورهای عضو اکو که امروز ۲۸ مهرماه در هتل اسپیناس برگزار شد در پاسخ به این سوال ایسنا که گمرک ایران چه تدابیری برای بازگشایی مرز سرو اندیشیده است، اظهار کرد: ما نمی‌توانیم به صورت یک جانبه تصمیم بگیریم که مرز سرو باز شود، بلکه باید این اقدام به خواست ترکیه هم باشد. ما نمی‌توانیم به صورت یک‌جانبه به آن کشور اجناس خود را ارسال کنیم، اما امیدواریم در اجلاسی که امروز و در روزهای آینده برگزار می‌شود مقدمات بازگشایی مرز سرو فراهم شود.

رئیس کل گمرک ایران همچنین در پاسخ به سوالی مبنی بر این‌که حجم قاچاق در کشور چقدر است؟ گفت: فکر می‌کنم حجم قاچاق در کشور به شش میلیارد دلار برسد.

وی در هفدهمین اجلاس روسای کل گمرکات کشور، اظهار کرد: علی‌رغم اهداف عالی و انگیزه‌های قوی بنیان‌گذاران سازمان همکاری‌های اقتصادی (اکو) و همچنین خواست و علاقه کشورهای عضو، پیشرفت اقدامات و طرح‌های مصوب این سازمان به ویژه در بعد همکاری‌های اقتصادی و مبادلات تجاری در حدی نبوده که انتظارات و توقعات اعضاء را برابر کرده و عمده‌ تصمیمات و مصوبات سازمان به ویژه موارد مربوط به توسعه همکاری‌های گمرکی و مقابله با تخلف و قاچاق در حد مطلوب اجرا نشده است.

رئیس کل گمرک گفت: حال آنکه وجود ظرفیت‌ها و امکانات و منابع غنی در میان کشورهای عضو با جمعیت حدود ۳۵۰ میلیونی، نیروی کار عمدتا جوان و بازارهای بکر امکان ایجاد زمینه شکوفایی اقتصادی آنها را فراهم می‌کند.

کرباسیان اظهار کرد: رشد سریع فناوری‌های اطلاعات و ارتباطات در حوزه‌های مختلف از جمله تجارت خارجی سبب ایجاد تغییرات و تحولات عمیقی در انجام فرآیندهای تجاری و گمرکی شده و سازمان جهانی گمرک به عنوان هدایت‌کننده امور گمرکی در جهان به کشورهای مختلف توصیه کرده است تا در راستای همسویی و همگامی با این تحولات اقدامات گوناگونی را انجام دهند.

وی گفت: در این زمینه به برخی رئوس برنامه‌های راهبردی سازمان جهانی گمرک برای سال‌های ۲۰۱۶ تا ۲۰۱۸ به شرح ذیل اشاره شده است. ارتقای امنیت، تسهیل تجارت بین‌الملل، ساده‌سازی و هماهنگ‌سازی رویه‌های گمرکی از طریق توصیه و تنظیم کنوانسیون‌ها، راهنمایی و استانداردها و ابزارها در خصوص امنیت و تسهیل تجارت، استفاده از مدیریت ریسک هوشمند، به‌کارگیری و اجرای روش‌ها، رویه‌ها و تکنیک‌های جدید، حمایت از اجرای موثر مفاد موافقت‌نامه تسهیل تجارت سازمان جهانی گمرک (wco)  با سازمان جهانی تجارت، wto با استفاده از ابزارها، کمک‌های سازمان جهانی گمرک، ارتقای همکاری با دیگر نهادهای مرزی برای توسعه کالا و موثر مرزی، مدیریت هماهنگ مرزی و توسعه همکاری با بخش‌های خصوصی، برخی از برنامه‌هاست.

رئیس کل گمرک اظهار کرد: حفاظت از جامعه، سلامت عمومی، امنیت و سهیم‌بودن در مبارزه با جرائم و تروریسم، تقویت ظرفیت‌سازی و ارتقای گمرک دیجیتال برای حمایت از مدیریت واحد مرزی و تبادل اطلاعات بین همه طرف‌های ذینفع، شمار دیگری از برنامه‌های سازمان جهانی گمرک است.

معاون وزیر اقتصاد، ادامه داد: در راستای اجابت این موضوع، گمرک جمهوری اسلامی ایران ظرف دو دهه گذشته، فرآیند گذار از روش سنتی به سوی شیوه‌های نوین و مکانیزاسیون رویه‌های گمرکی را آغاز و با همکاری کنفرانس ملل متحد در زمینه‌ی تجارت و توسعه (آنکتاد)، سیستم مکانیزه آسیکودا را در تعدادی از گمرکات خود پیاده‌سازی کرده است.

کرباسیان در ادامه افزود: از زمان تشکیل دولت یازدهم، روند الکترونیکی کردن گمرک سرعت گرفت و اکنون گمرک ایران به تمامی توصیه‌های سازمان جهانی گمرک و کنوانسیون‌های گمرکی که توسط آن سازمان تصویب شده، عمل می‌کند، به نحوی که با اجرای سامانه جامع امور گمرکی و استقرار پنجره واحد تجارت فرامرزی، تقریبا کلیه عملیات و تشریفات مربوط به ترخیص کالا در گمرکات جمهوری اسلامی ایران به صورت تمام اتوماتیک و بدون استفاده از کاغذ و ارتباط گمرک با اکثر سازمان‌ها و دستگاه‌های همجوار، به صورت الکترونیک و آنلاین انجام شده و دسترسی به اطلاعات گمرکی از مبدا کالا تا مرحله عرضه، قابل ردگیری است. این امر توانایی گمرک ایران برای تبادل اطلاعات با گمرکات فرامرزی و همچنین اتصال به شبکه‌های گوناگون داخلی و در صورت نیاز بین‌المللی را افزایش داده است.

وی بیان کرد: واقعیت این است که در شرایط کنونی حصول موفقیت در برقراری ارتباط و توسعه همکاری‌های گمرکی و تجاری بین گمرکات کشورهای عضو اکو، بیش از هر چیز نیازمند همکاری مشترک در استفاده از فناوری‌های پیشرفته و سیستم های مدرن الکترونیکی است و من مطمئن هستم که این اجلاس با توجه به دانش و تخصص کارشناسان اکو در حوزه امور گمرکی، می‌تواند نقطه آغازی برای این مهم باشد. در اینجا مایلم اعلام کنم که گمرک برای انتقال تجارب و دانش فنی مربوط به پیاده‌سازی سیستم‌ها و سامانه‌های الکترونیکی گمرکی به کشورهای عضو اکو و سایر متقاضیان ذیربط، آمادگی کامل دارد.

رئیس کل گمرک اظهار کرد: همانطور که اشاره شد ایجاد و توسعه گمرک دیجیتال به‌طور مکرر و با جدیت از سوی سازمان جهانی گمرک مورد توصیه و پیگیری بوده و امروزه به یک امر اجتناب‌ناپذیر تبدیل شده است. بدون تردید تجهیز و کاربرد ابزارهای نوین کنترلی و نظارتی علاوه بر آنکه تاثیر چشم‌گیری در زمینه‌ی توسعه و تسهیل تجارت فراهم می‌سازد، در کاهش انواع تخلفات و جرائم سازمان یافته، از جمله قاچاق مواد مخدر، سلاح، مواد شیمیایی، تجارت غیرقانونی انسان و سایر موارد مرتبط با تروریسم هم اثرات شگرفی دارد.

کرباسیان با بیان این‌که یکی از موضوعات بسیار مهم که امروزه باعث ایجاد دغدغه و نگرانی در بین دولت ها و ملت‌ها و احساس ناامنی در سطح جهان شده است، ادامه داد: افزایش روزافزون اقدامات تروریستی و خسارت‌های مالی و جانی ناشی از آن است که در کانون توجه سازمان‌های امنیتی، نظارتی و کنترلی از جمله گمرکات قرار گرفته و از این حیث وظایف و مسوولیت‌های گمرک در جلوگیری از نقل و انتقال مواد منفجره و مبارزه با جرائم سازمان یافته را سنگین‌تر کرده است.

وی اضافه کرد: در واقع باید اثربخشی اقدامات و تصمیمات جهانی برای مقابله با تروریسم را در افزایش توانمندی و قدرت مقابله‌ای گمرکات جست‌وجو کرد و بی‌تردید تبادل الکترونیکی اطلاعات بین گمرکات جهان و از جمله عضو اکو، راهکاری فوق‌العاده دراین زمینه خواهد بود.

رئیس کل گمرک تصریح کرد: تجارت مواد مخدر و پیش‌سازهای آن نمونه‌ای از جرائم سازمان یافته و بسیار تهدیدآمیز برای امنیت اجتماعی در سطح جهان بوده که کشورها از جمله ایران را با مشکلات و خسارت‌های جبران‌ناپذیر مالی و جانی مواجه ساخته است.

کرباسیان اضافه کرد: تلاش گمرک و سایر سازمان‌های مرتبط برای مبارزه با این پدیده شوم غیرانسانی و زیان‌بار طی سالیان متمادی، منجر به کشف و ضبط مقادیر نامتنابهی از انواع مواد مخدر شده که تنها طی دو یا سه عملیات موفق اخیر در گمرکات مرزی، بیش از ۳۰۰ تن پیش‌ساز مواد مخدر از انواع اسید انیدرید کشف و ضبط شده و همواره این تلاش مورد تحسین و قدردانی مقامات و سازمان‌های بین‌المللی ذی‌ربط قرار گرفته است.

وی گفت: با مرور مصوبات نشست دو روزه اخیر کارشناسان کشورهای عضو، آخرین وضعیت الحاق به موافقت‌نامه‌های امور گمرکی شامل موافقت‌نامه ایجاد و راه‌اندازی بانک اطلاعات قاچاق کالا و متخلفان گمرکی اکو و موافقت‌نامه کمک متقابل اداری در امور گمرکی اکو، آخرین وضعیت اجرای مفاد ترانزیت گمرکی موافقت‌نامه TTFA بررسی ور اهکارهای لازم تدوین شد. همچنین ابتکارات، فعالیت‌ها و طرح‌های جدید جهت ارتقاء بیشتر همکاری‌های گمرکی بین کشورهای عضو اکو شامل پیشنهاد تبادل اطلاعات گمرکی بین کشورهای عضو، پیاده‌سازی طرح فعالان اقتصادی مجاز AEO، نحوه‌ ارائه تسهیلات از سوی کشورهای عضو جهت تسریع عبور کامیون‌های حامل کالاهای فسادپذیر در مبادی ورودی و خروجی بدون هرگونه وقفه و با اولویت ویژه، مطرح شد و توصیه‌های گزارش مشورتی برنامه عمران ملل متحد (UNDP) شامل تهیه راهنمای رویه‌های واردات، صادرات و ترانزیت بررسی و در خصوص یادداشت تفاهم همکاری بین اکو و سازمان جهانی گمرک مورد بحث و تبادل‌نظر قرار گرفت. امیدوارم با تصویب مصوبات سومین نشست کمیته فرعی کارشناسی در اجلاس امروز، گام مهمی در جهت توسعه همکاری‌های گمرکی کشورهای عضو برداشته شود.

منبع: خبرگزاری ایسنا