کمیجانی به روابط تاریخی دو کشور در پیش از تحریمها اشاره کرد و گفت: روابط تجاری ایران و آلمان پیش از تحریمها بهطور پیوسته در جریان بود و آلمان از نظر سیاسی و اقتصادی همواره بهعنوان یکی از بزرگ ترین شرکای تجاری ایران مطرح بوده است. متاسفانه تحریمها موجب محدودیت روابط دو کشور شده بود اما با فراهم شدن بسترها و زمینههای تجاری امیدواریم سطح روابط به پیش از تحریمها بازگردد. وی یکی از دستاوردهای دولت یازدهم را ایجاد ثبات و بهبود متغیرهای کلان اقتصادی ذکر کرد و گفت: در حال حاضر دولت یازدهم با مجموعه سیاستهای اصلاحی خود توانست ظرف مدت سه سال به دستاوردهای بسیاری در حوزههای سیاسی، اجتماعی و اقتصادی دست یابد. از جمله دستاوردهای سیاسی برجام میتوان به گسترش و شکلگیری روابط سیاسی میان کشورهای اروپایی از جمله آلمان اشاره کرد که این امر نشان از گامی اساسی برای استحکام و گسترش روابط تجاری و بانکی است.
وی ادامه داد: خوشبختانه، سیاستهای اقتصادی مناسب و هدفمند دولت موجب شد اقتصاد ایران در سال 2014 از رکود خارج شود و در این سال سقف سه درصد رشد مثبت به دست آید. البته رشد اقتصادی در سال 2015 به دلیل کاهش درآمدهای نفتی با کاهش مواجه شد اما خوشبختانه و براساس آخرین آمارهای به دست آمده در فصل بهار سال جاری، رشد اقتصادی به 4/ 4 درصد رسیده است. کمیجانی، روند کاهشی نرخ تورم را یکی دیگر از موفقیتهای اقتصادی کشور دانست و گفت: در آغاز دولت یازدهم، نرخ تورم نقطه به نقطه حدود 45 درصد بود که با پیادهسازی سیاستهای اصلاحی اقتصاد کلان، این نرخ به سمت تکرقمی شدن سوق پیدا کرد. همچنین در سایه مهار تورم، هم اکنون شاهد ثبات در نرخ ارز و همراهی آن با یورو و ریال هستیم. برهمین اساس در حال حاضر احساس میشود که زمینه برای یکسانسازی نرخ ارز فراهم شده است و امیدواریم این کار به زودی محقق شود. این عضو هیات عامل بانک مرکزی، گسترش روابط بانکی را پیش شرط تسهیل روابط تجاری عنوان کرد و گفت: امیدواریم با همکاری بانک مرکزی دو کشور، حجم فعالیتهای اقتصادی و تجاری دو کشور به دوران پیش از تحریمها بازگردد. بر این اساس پیشنهاد میشود کمیتههای کارشناسی مشترک، فرصتهای تجاری و اقتصادی دو کشور را ارزیابی کنند.
پرداخت کامل اقساط شرکت هرمس
غلامعلی کامیاب، معاون ارزی بانک مرکزی در ادامه این جلسه از پرداخت و تسویه کامل اقساط به شرکت هرمس خبر داد و گفت: براساس توافقات صورت گرفته، تمام اقساط متعلق به دوران تحریمها به شرکت هرمس پرداخت شده است و اکنون بانکها با نظارت کامل بانک مرکزی اقساط خود را به موقع پرداخت میکنند. بر اساس گزارشها تاکنون بدهی ایران به شرکت هرمس یکی از موانع همکاریهای اقتصادی بین ایران و آلمان بود. در بهار سال جاری رویترز خبر داده بود که بیمه هرمس ۵۰۰میلیون یورو از ایران طلب دارد و برلین برقراری مجدد این بیمه برای تضمین صادرات به ایران را منوط به پرداخت بدهی ایران کرده بود. شرکت هرمس آلمان از جمله بزرگترین شرکتهای فعال در زمینه پوشش بیمه اعتباری است که همکاری خود را بعد از برداشته شدن تحریمها با ایران آغاز کرده است.
این شرکتها بهعنوان زیرمجموعهای از دولتهای خود صادرات کالا و خدمات را ضمانت و در زمینه تامین منابع مالی آن اقدام میکنند. در واقع این شرکت سهامی از طرف دولت آلمان ماموریت دارد تا وامهایی که شرکتهای آلمانی برای صادرات به کشورهای خارجی دریافت میکنند را ضمانت کند. شرکت «هرمس» در ازای دریافت مبالغی از شرکتهای آلمانی طرف قرارداد، وامهای دریافتی آنها برای صادرات خارجی را تضمین میکند. حدود ۸۴ درصد کل ضمانتهای هرمس در رابطه با صادرات شرکتهای آلمانی به کشورهای در حال توسعه و دارای ریسک است. با حل مشکل بدهی این شرکت پیشبینی یکی از موانع جدی همکاری شرکتهای ایرانی با همتایان آلمانی رفع شود.
ارتقای رتبه اعتباری ایران در اتحادیه اروپا
معاون ارزی بانک مرکزی در ادامه به ارتقای رتبه اعتباری ایران در OECD اتحادیه اروپا اشاره کرد و گفت: در حال حاضر رتبه اعتباری ایران در شاخصهای رتبهبندی OECD از 7 به 6 ارتقا یافته است و انتظار داریم این رتبه به شرایط پیش از تحریمها یعنی به رتبه 4 بازگردد. در این راه حمایتهای کشور آلمان قطعا راهگشای همکاریهای بیشتر خواهد بود. وی همچنین درخصوص تسویه وجوه ناشی از درآمدهای نفتی گفت: در حال حاضر نفتی که به اروپا صادر میشود، وجوه آن در قالب یورو و با همکاری بانک مرکزی آلمان تسویه میشود. همچنین برای گسترش روابط بانکی و کارگزاری با بانکهای آلمانی و از آن جمله بانک EIH همکاریهایی را آغاز کردهایم. علاوه بر این در حال حاضر شعب بانکهای ملی و سپه در آلمان فعالند و این بانکها به سیستم تارگت 2 (target 2) نیز متصل هستند. کامیاب، برجام را بهعنوان کلیدی برای گسترش همکاریها و روابط کارگزاری در دوران پسابرجام دانست و گفت: شبکه بانکی پس از اجرایی شدن برجام در 220 بانک سراسر دنیا بیش از 500حساب بانکی و روابط کارگزاری برقرار کرده است. بانک مرکزی با توجه به ماهیت خود که همان مدیریت ذخایر و انجام امور مرتبط به خزانهداری است، نیاز به گسترش روابط با بانکهای دنیا دارد.
معاون ارزی، انطباق قوانین داخلی با قوانین بینالمللی را یکی از راههای گسترش همکاریهای بینالمللی دانست و گفت: قانون مبارزه با پولشویی بیش از 8 سال است که در ایران به تصویب رسیده و در حال حاضر نیز واحدهای اطلاعات مالی (FIU) وزارت امور اقتصادی و دارایی متولی اجرای این قوانین است. همچنین قانون مبارزه با تامین مالی تروریسم حدود 6 ماه پیش به تصویب رسیده است. همچنین با همکاری وزارت اقتصاد، پس از ارائه پیشرفتها در این دو حوزه، نظر گروه ویژه اقدام مالی (FATF) درخصوص ایران تغییر کرد. این اقدامات به شفافیت فعالیتهای شبکه بانکی و نیز کاهش ریسک و هزینه فعالیت با بانکها کمک میکند. معاون ارزی بانک مرکزی با اشاره به جلسات بانک مرکزی و وزارت اقتصاد و دارایی آلمان در این باره توضیح داد: هم اکنون برای تامین مالی، همکاریهایی با بانکهای AKA و KFW داشتیم؛ اما انتظار داریم که این روابط گسترش یابد و این مذاکرات به نتیجه برسد. بر همین اساس و باتوجه به جلسات پیشین با بانک مرکزی آلمان، جلسهای دیگر در برلین برگزار خواهد شد و هیاتی از تجار و بازرگانان ایرانی نیز در این جلسه حضور خواهند داشت.
افتتاح دفتر اتحادیه اقتصاد باواریا در تهران
در این دیدار خانم ایلزه آیگنر، قائم مقام نخستوزیر و وزیر اقتصاد، رسانه انرژی و فناوری ایالت باواریای آلمان ضمن تبریک دستاوردهای اقتصادی ایران، روابط دو کشور را مثبت و رو به پیشرفت ارزیابی کرد و گفت: خوشبختانه امروزه شاهد پیشرفت در روابط تجاری، اقتصادی و بانکی با ایران هستیم. در حال حاضر اتحادیه اقتصاد بایرن (باواریا) دفتری را در تهران افتتاح کرده است که این امر به گسترش روابط و همکاریها در ایران کمک میکند. همچنین علاوه بر تمایل شرکتهای بزرگی چون زیمنس به گسترش فعالیت در ایران، شرکتهای کوچک و متوسط در حوزه ماشینسازی و ماشینآلات صنعتی نیز علاقهمند به فعالیت در ایران هستند.
آیگنر هدف از این سفر را تسهیل در برقراری روابط کارگزاری عنوان کرد و گفت: در حال حاضر موضوع عمده تجارت بین دو کشور ناشی از مبادلات بانکی است و امیدواریم مشکلاتی که موجب هزینه بر شدن و نیز پیچیدگی روابط بانکی میشود، از میان برود. در این خصوص، حل مشکل مرتبط با هرمس، دستاورد بزرگی بود. وی ادامه داد: امیدواریم بانک مرکزی ایران با نهاد ناظر بانکی آلمان همکاری لازم را برای افتتاح شعبه و گسترش همکاریهای بانکی به عمل آورد و با تسریع در روند همکاریها به هدف مشترکمان که همان استحکام بخشی و گسترش همکاریهای بانکی است، نزدیک شویم.