به نقل از «جهانصنعت» : استفاده از انرژیهای تجدیدنظر شتاب بیشتری گرفته است. تجربه دو تابستان گذشته و فشاری که کمبود برق بر صنایع و البته شبکه توزیع کشور وارد کرد، باعث شد توجه وزارت نیرو به سوی استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر متمرکز شود. بستههای مشوق برای استفاده از این انرژیها یکی پس از دیگری مصوب شد. با این حال هنوز هم ابهامهای زیادی درباره استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر به صورت فراگیر وجود دارد.
حمیدرضا صالحی رییس هیاتمدیره انجمن سازندگان و تامینکنندگان کالا و خدمات انرژیهای تجدیدپذیر (ساتکا) درباره این مشوقها میگوید: مطابق ماده ۱۶ قانون جهش تولید دانشبنیان، صنایعی که دیماند آنها بیشتر از یک مگاوات است، موظف هستند که در سال اول معادل یک درصد و تا سال پنجم معادل ۵ درصد از مصرف برق خود را از طریق احداث نیروگاه تجدیدپذیر تامین کنند. در غیر این صورت یک الی ۵ درصد از برق مصرفی این صنایع با نرخ تجدیدپذیر محاسبه و در قبوض آنها اعمال میشود که این قانون از ابتدای سال ۱۴۰۲ اجرایی میشود.
به گفته او، مطابق با ماده ۱۶ قانون جهش تولید دانشبنیان یکچهارم منابع حاصله که در سال ۱۴۰۲ برابر حدود ۴۰۰ میلیارد تومان بوده، برای تسهیلات به واحدهای صنعتی جهت احداث نیروگاه تجدیدپذیر در نظر گرفته شده، به عبارتی قانونگذار از یک طرف واحدهای صنعتی را ملزم به احداث نیروگاه تجدیدپذیر کرده و از طرف دیگر تسهیلات لازم را برای احداث نیروگاه فراهم کرده، همچنین مطابق با این قانون نیمی از منابع حاصله برای خرید تضمینی برق تجدیدپذیر از صنایع به کار میرود. این منابع در سال ۱۴۰۲ برابر حدود ۸۰۰ میلیارد تومان است.
صالحی با بیان اینکه یکچهارم دیگر از منابع حاصله از ماده ۱۶ قانون جهش تولید دانشبنیان صرف حمایت از آزمایشگاههای مرجع، شتابدهندهها و شرکتهای دانشبنیان در حوزه انرژیهای تجدیدپذیر میشود که مقوله بسیار مهمی است، گفت: ما هنوز یک آزمایشگاه مرجع و مجهز برای تست پنلهای خورشیدی در کشور نداریم و سازندگان داخلی نیازمند ارسال محصولات خود به آزمایشگاههای خارجی بوده که مستلزم هزینه زیاد و مقابله با شرایط تحریم کشور است. همچنین استارتآپها و شتابدهندهها میتوانند نقش مهمی در توسعه صنایع انرژیهای تجدیدپذیر در کشور بازی کنند و نیازمند توجه ویژه هستند.
بازار ۱۰ میلیارد دلاری
کمبود برق در تابستانی که گذشت، به اوج رسید. بسیاری از صنایع ناچار شدند خطوط تولید خود را متوقف کنند و با کمترین میزان ظرفیت فعالیت کنند. موضوعی که باعث کاهش رشد تولید در کشور شد. حمید صالحی در این رابطه میگوید: در انتهای بهار و تابستان با کمبود برق روبهرو بودیم؛ به صورتی که صنایع بزرگ با محدودیت در مصرف برق و به تبع آن با کاهش تولید مواجه بودهاند و همچنین برق واحدهای صنعتی که در شهرکهای صنعتی واقع هستند، یک روز در هفته قطع شد.
وی افزود: در زمستان نیز بهدلیل کسری تراز گاز در کشور، شاهد قطعی مکرر برق در صنایع بودهایم. این قطعیهای برق برای کشوری که دارای پتانسیل بسیار بالای احداث بالای نیروگاه تجدیدپذیر از جمله نیروگاههای بادی و خورشیدی است، شایسته نیست.
رییس هیاتمدیره انجمن سازندگان و تامینکنندگان کالا و خدمات انرژیهای تجدیدپذیر (ساتکا) میگوید: ما باید بتوانیم پتانسیل بالقوه تولید برق از منابع تجدیدپذیر را بالفعل کنیم؛ این بازاری چند ۱۰ میلیارد دلاری برای کسبوکارهای انرژیهای تجدیدپذیر بوده که ضمن تامین برق کشور میتواند صدها هزار شغل فقط در بخش انرژیهای تجدیدپذیر در سراسر استانها و شهرستانهای کشور ایجاد کند ولی تاکنون بدان بیتوجهی شده است.
او اضافه کرد: پیشنهاد ما به صنایع این است که صنایع مشمول این قانون، از همان ابتدا اقدام به احداث حداقل ۵ درصد نیروگاه تجدیدپذیر کنند و لازم نباشد سال به سال این ظرفیت را افزایش دهند. همچنین اگر برایشان امکانپذیر است، ظرفیت بیشتری نیروگاه تجدیدپذیر تا ۵۰ درصد از دیماند مصرفی خود نصب کنند که بتوانند درصد بیشتری از برق خود را با شبکه تهاتر کنند و دچار قطعی برق نشوند.
نیروگاه خورشیدی روی سقف صنایع
صالحی میگوید: در بخش صنایع کوچک و متوسط، تعداد ۵۰ هزار واحد صنعتی فقط داخل شهرکها و نواحی صنعتی ایران وجود دارد که اگر هر کدام از واحدهای صنعتی بهطور متوسط حدود۲۰۰ کیلووات نیروگاه خورشیدی نصب کنند، ۱۰ هزار مگاوات ظرفیت جدید نیروگاه خورشیدی به مدار میآید که در ظهر تابستان به داد صنایع و وزارت نیرو خواهد رسید.
به گفته این فعال صنعت برق، وزارت نیرو از صنایعی که اقدام به احداث نیروگاه خورشیدی تا ۳ مگاوات کنند، طبق قرارداد خرید تضمینی ۲۰ ساله، برق را با نرخهای خرید تضمینی خریداری میکند. نرخهای پایه خرید تضمینی برای نیروگاههای با ظرفیت تا ۲۰ کیلووات برابر ۱۷۵۰ تومان و برای نیروگاههای ۲۰ تا ۲۰۰ کیلووات برابر ۱۶۵۰ تومان است. تا ۳ مگاوات نیز امکان احداث نیروگاه و خرید تضمینی وجود دارد.
او تاکید میکند: نرخهای پایه خرید تضمینی مشمول ضریب تعدیل میشوند که بر اساس تورم و افزایش نرخ ارز افزایش مییابند، به صورتی که نرخهای پایه سالهای قبل هم اکنون مشمول ضرایب تعدیل تا پنج برابر شدهاند و درآمد این نیروگاهها پنج برابر شده است.
مشوقها موضوعی است که هم میتواند صنایع را برای استفاده از برق تجدیدپذیر تشویق کند و هم مصارف خانگی را. با این حال هزینه نصب پنلهای خورشیدی روی خانهها رقم سنگینی است که از عهده همه منازل برنمیآید اما برای صنایع این روش میتواند فواید اقتصادی داشته باشد. صالحی در این رابطه میگوید: احداث نیروگاه توسط صنایع نیازمند مشوق بوده که یکی از این مشوقها تضمین عدم قطع برق صنایع در صورت احداث نیروگاه تجدیدپذیر است. طبق مصوبه وزارت نیرو که در تیرماه سالجاری ابلاغ شد، صنایع میتوانند برق تجدیدپذیر تولید، به شبکه تزریق و همان میزان برق را از شبکه دریافت کنند.
او اضافه کرد: بدین منظور قرارداد سهجانبهای طراحی شده است که بین واحد صنعتی، ساتبا (سازمان انرژیهای تجدیدپذیر) و توانیر منعقد شود. درخواست بخش خصوصی این است که توانیر هر چه سریعتر نسبت به تعیینتکلیف این قرارداد اقدام کند چراکه موضوع عدم قطع برق به توانیر مرتبط میشود. موضوع تهاتر برق با شبکه برای صنایع بزرگ مناسب است، ولی برای صنایع کوچک قابل اجرا نیست.
او در تشریح جزئیات این طرح گفت: برای صنایع کوچک که داخل شهرکها و نواحی صنعتی قرار دارند، وضع متفاوت است. تعداد زیادی از این صنایع روی یک خط برق ۲۰ کیلوولت قرار دارند و شرکتهای توزیع برق در زمان مدیریت بار، برق کل این خط را قطع میکنند، در نتیجه برق همه واحدهای صنعتی که روی این خط هستند، با هم قطع میشوند. به قول معروف تر و خشک با هم میسوزند.
به گفته رییس هیاتمدیره انجمن سازندگان و تامینکنندگان کالا و خدمات انرژیهای تجدیدپذیر انجمن ساتکا در حال رایزنی با شرکتهای توزیع برق است که در زمان کسری برق و مدیریت برق توسط شرکتهای توزیع، صنایعی که نیروگاه خورشیدی نصب کردهاند، از شمول مدیریت برق مستثنی شوند و برقشان قطع نشود.
دو پیشنهاد قابل اجرا
صالحی این طرح را از دو طریق قابل اجرا میداند و توضیح میدهد: این موضوع از دو طریق امکانپذیر است. اول اینکه تعداد مشخصی واحد صنعتی که روی یک خط ۲۰ کیلوولت داخل شهرک مستقر هستند، نیروگاه خورشیدی احداث کنند، به صورتی که مجموع توان تولیدی آنها به ظرفیت مشخصی از بار خط فوق برسد و در نتیجه کل خط از شمول قطع بار مستثنی شود. راه دوم اینکه واحدهای صنعتی مجهز به کنتورهای هوشمند و کنتاکتور برای قطع و وصل از راه دور شوند و شرکت توزیع بتواند تکتک واحدها را از راه دور قطع و وصل کند، در این صورت در زمان مدیریت بار توسط شرکتهای توزیع برق، میتوان واحدهای صنعتی که اقدام به نصب نیروگاه خورشیدی کردهاند را به صورت انفرادی از قطعی بار مستثنی کرد.
آنطور که این فعال حوزه برق میگوید این موارد برای این منظور دو شهرک صنعتی شمسآباد و عباسآباد در نظر گرفته شده و در حال مطالعه است.
صالحی میگوید: انجمن ساتکا جهت پاسخگویی به صنایع متقاضی احداث نیروگاه تجدیدپذیر و همرسانی آنها با شرکتهای فعال در حوزه احداث نیروگاههای تجدیدپذیر، پلتفرم یا سکویی را طراحی کرده است که بر اساس آن، صنایع اقدام به درج مشخصات برق مصرفی خود میکنند تا شرکتهای فعال در حوزه انرژیهای تجدیدپذیر از این طریق به آنها مشاوره لازم در خصوص احداث نیروگاه تجدیدپذیر را ارائه کنند. با توجه به دارا بودن حدود ۲۰۰ شرکت فعال در زمینه انرژیهای تجدیدپذیر در این انجمن، این شرکتها قادر هستند طراحی، امکانسنجی، تامین تجهیزات و احداث نیروگاه را برای صنایع انجام دهند.
به گفته وی با توجه به اینکه ماده ۱۶ قانون جهش تولید دانشبنیان از ابتدای سال ۱۴۰۲ اجرایی میشود، انجمن ساتکا همایشی را در تاریخ ۹ و ۱۰ اسفندماه برای صنایع بزرگ برگزار میکند که ابعاد قانونی، فنی و اقتصادی مربوط به احداث نیروگاههای تجدیدپذیر در صنایع به صورت تخصصی مورد بحث و بررسی قرار گیرد.