به نقل از «جهانصنعت» : کارآفرینی جزو ارزشهای عصر جدید است. هنوز جامعه از کارآفرینانی که دههها پیش ایران ناسیونال، ارج، کفش ملی و… را برپا کردند به نکویی یاد میکنند. جامعه به خوبی ارزش کار آنها را به یاد دارد و آنها را تکریم میکند چون آنها در زمره کارآفرینان ارزشآفرین و مسوولیتپذیر هستند. برای یک کارآفرین واقعی، کار و کارگر ارزش هستند، نه ابزار. چنانچه کار و کارگر تبدیل به ابزار شوند، فرآیند تولید برای مدیر و نیروی انسانی خستهکننده میشود و بنگاه خیلی زود از درون فرو میپاشد و آن صنعت هرگز روی پیشرفت را به خود نخواهد دید.
در تاریخ صنعت ایران موفقترین مدیران کسانی بودهاند که نسبت به ارزشهای جامعه متعهد بودهاند. مجموعههای بزرگی در حوزه مواد غذایی، پوشاک، خودروسازی بودهاند که خود را متعهد میدانستند و همچنان نام آنها به نکویی بر سر زبانهاست.
اخیرا مصاحبه مدیر یکی از شرکتهای شناختهشده در حوزه خودروسازی و تامین قطعه منتشر شد که ردی از ارزشهای یک کارآفرینی مسوولیتپذیر را نشان میداد. یکی از مدیران این شرکت شناختهشده در خلال مصاحبه خود به این مساله اشاره میکند که در سالیان اخیر حدود ۱۲هزار نیروی انسانی داشته و عجیبتر آنکه این تعداد حتی در ۱۰ سال اخیر که کشور درگیر تحریم و هزاران مشکل دیگر اقتصادی و سیاستگذاری بوده، همچنان رو به رشد است.
بدون تردید دهها مجموعه بزرگ دیگر در ایران وجود دارد که بیش از ۱۲هزار نفر نیروی انسانی دارند، اما چیزی که در مصاحبه این مدیر شرکت کروز توجه را جلب میکرد، نگاه خاص این مجموعه صنعتی به واقعیت جامعه در کارآفرینی و ایجاد اشتغال است. آنطور که مدیر این مجموعه گفته در صورتی که نیروهای خانم آنجا باردار شوند، به جای اینکه ترس از دست دادن همیشگی شغل را داشته باشند یا نگران باشند در طول کار جنین یا خودشان آسیب ببینند، کارخانه تمهیدی اندیشیده تا زنان باردار به قسمتهای ایمن منتقل شوند تا آسیب جسمی نبینند. این نمونهای از کارآفرینی مسوولیتپذیر است. هرچند خیلی از کارفرمایان مسوولیتی نسبت به کارمندان زن خود احساس نمیکنند.
در بخش دیگری از این گفتوگو گفته میشود که بخشی از نیروی کار آنها را جوانانی تشکیل میدهند که برای مدت کوتاهی به منظور تامین هزینههای تحصیل یا خرید جهیزیه کار میکنند! یعنی مدیران نسبت به حضور موقتی آنها واقف هستند اما مدیران این مجموعه خودشان را وفق میدهند تا هم سازمان به اهداف خودش برسد و هم جوانان بتوانند با زحمت خودشان اموراتشان را بگذرانند. اهمیت این رویکرد از نظر کارآفرینی آن است که نگاه مدیران صدقهای یا خیریهای نیست بلکه سازمان خودشان را با ساختار و واقعیات بازار کار تطابق دادهاند. بازهم در همین مصاحبه مدیر مربوطه میگوید اکثر نیروهای یکی از قسمتهای این کارخانه که نیاز به مهارت پیچیدهای ندارد از طریق بهزیستی یا کمیته امداد تامین میشود. او ادامه میدهد کروز با کارآفرینی برای زنان سرپرست خانوار به آنها استقلال داده تا دیگر نیازمند اندک واریز ماهانه این موسسات نباشند و بتوانند زندگی آبرومندانهتری داشته باشند. این نمونهها برای این مقصود عنوان شد که نشان دهیم چطور میتوان به سمت کارآفرینی مسوولیتپذیر رفت. یک مدیر کارآفرین نمیتواند در عالم خیال یا در خلاء تصمیمگیری کند. مشکلات اقتصادی خانوادهها، بارداری و ازدواج و سربازی و… از حقایق جامعه ما هستند؛ یک مدیر کارآفرین کسی است که بتواند مبتنی بر واقعیات جامعه خود، مدیریت کند. سیاستگذاران باید منش کارآفرینی مسوولیتپذیر را تکریم کنند. کارآفرین اگر نسبت به نیروی انسانی مسوولیتپذیر نباشد شبیه اربابان استثمارگر میشود. شبیه کارفرمایانی میشود که میخواهند از نیروی کار بهرهکشی کنند و تنها منافع خود را تامین کنند. اما اگر سیاستگذاران کارآفرینان ارزشمدار را تشویق کنند وضعیت کار و کارگری بهتر خواهد شد. اما امروز بعضا در برابر این قبیل کارآفرینان سنگاندازی میشود و با حاشیهسازی انگیزه کار کردن را از آنها میگیرند. در زمانه فعلی کارآفرینان بزرگ به راحتی میتوانند با خارج کردن پول خود به خارج از کشور یا وارد کردن سرمایه خود با بازارهای دلالی سودهایی چندین برابر بگیرند و در رفاه باشند. کارآفرین نباید دغدغهای جز توسعه کار خود داشته باشد. نهادهای قضایی و اجرایی باید بیشترین حمایت را از کارآفرینان مسوولیتپذیر داشته باشند. ایجاد اشتغال برای چندین هزار نفر و رنگین کردن سفره آنها کمارزش نیست و باید آن را ارج نهاد. امیدواریم هفته کارآفرینی بهانهای باشد تا این مقولات مورد توجه قرار گیرد.