دنیایاقتصاد: اعضای دو کمیسیون «بازار پول و سرمایه» و«تسهیل تجارت و توسعه صادرات» اتاق تهران در نشستی مشترک به بحث و بررسی استفاده از روش تهاتر در تجارت خارجی پرداختند.این جلسه با گزارش مشاور رئیس سازمان توسعه تجارت در مورد الگوهای تهاتری آغاز شد. صالح عسگری، در این باره گفت: به‌رغم اینکه معاملات تهاتری عموما در شرایط خاص اقتصادی و سیاسی، شرایط غیرمتعارف نظیر نوسانات شدید در پول ملی یا تحریم‌ها و بحران‌های اجتماعی رایج شده است، اکنون به‌عنوان راهکار مناسب برای تسهیل تجارت بین‌الملل حتی در شرایط متعارف نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.او با اشاره به سابقه انجام معاملات تهاتری در ایران و مدلی که ایمیدرو برای انجام این معاملات استفاده کرده است، اظهار کرد: مدل طراحی‌شده در معاملات تهاتری ایمیدرو، الگوی ۵x نام‌گذاری شده است. در این الگو صادرکننده و واردکننده ایرانی که به معامله با یکدیگر تمایل دارند، در یک طرف قرار گرفته‌اند و خریدار محصول صادرکننده و تامین‌کننده و واردکننده در مقابل قرار دارند. در مرز میان این دو طرف نیز یک شرکت امین بازرگانی خارجی قرار می‌گیرد که این مراوده را تسهیل می‌کند.به گفته عسگری، شرکت بازرگانی خارجی، یک شرکت با توان مالی بالاست که ریسک خرید کالای موردنیاز طرف ایرانی، اجاره کشتی و حمل آن تا ایران را به عهده گرفته و به دلیل پرداخت هزینه اولیه تامین کالا برای همکاری تا انتهای فرآیند انگیزه دارد. تاکنون اکثر قراردادهای منعقدشده به صورت تحویل همزمان اسناد صورت گرفته و کوتاژهای صادراتی شرکت صادرکننده از سوی خریدار به‌منظور درج در سامانه جامع تجارت و ثبت‌سفارش کالای وارداتی در قالب واردات از محل صادرات غیر‌دریافت‌شده است.او به نقش سازمان توسعه تجارت در این داد و ستد اشاره کرد و گفت: نقش این سازمان، معرفی شرکت‌های صادراتی و متقاضی واردات به یکدیگر و رفع مشکلات قانونی آنها در بانک مرکزی و سایر ارگان‌‌‌هاست.مشاور رئیس سازمان توسعه تجارت با بیان اینکه «توسعه این مدل با رفع برخی نقایص و بسط آن در سایر حوزه‌ها امکان‌‌‌پذیر است،» فرآیند انجام معاملات تهاتری را شامل مراحل بازاریابی و مذاکره و عقد قرارداد با صادرکننده، بررسی شرکت متقاضی و کد تعرفه تهاتری، اخذ مجوز از معاونت ذی‌ربط، ثبت‌سفارش، تایید از سوی صمت استان و سازمان توسعه تجارت، اخذ مجوز تخصیص ارز بانک مرکزی، مراجعه به بانک عامل برای ارائه شبای صادرکننده، ارائه کوتاژ صادراتی، نرخ ارز، مبلغ ارز و تسویه با صادرکننده به یکی از روش‌های نقدی یا اعتباری تشریح کرد.
در ادامه این جلسه، رئیس کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق تهران با اشاره به اینکه ایمیدور به عنوان یک نهاد عمومی، متشکل از مجموعه‌ای از شرکت‌های بزرگ معدنی است، توضیح داد: این نهاد کالاهای متنوعی برای صادرات در اختیار دارد تا بتواند مطابق با خواسته‌ها و نیاز خود واردات انجام دهد؛ اما شرکت‌های کوچک و متوسط بخش خصوصی به امکانات و شرایط شرکت‌های شبه‌دولتی دسترسی ندارند و شرکت‌های کوچک برای استفاده از روش‌های جایگزین نظیر تهاتر در انجام معاملات با سختی‌های بسیاری مواجه هستند.فریال مستوفی در بخش دیگری از سخنانش، الگوی پیشنهادی اتاق تهران برای انجام معاملات به روش تهاتر را تشریح کرد و گفت: بخش خصوصی برای انجام روش تهاتر با مشکلاتی نظیر فرآیند پیچیده اخذ مجوزها، واردات بدون ارز و ضمانت صادرات مواجه است. درخواست ما از سازمان توسعه تجارت، همراهی و مشارکت در تشکیل پلت‌فرمی برای استفاده بخش خصوصی واقعی از ظرفیت معاملات به روش تهاتر است.در ادامه سایر اعضا و مهمانان به بیان نظرات و پرسش‌‌‌های خود در مورد الگوی معرفی‌شده از سوی مشاور رئیس سازمان توسعه تجارت پرداختند. در این بخش، نماینده انجمن سازندگان تجهیزات صنعت پتروشیمی از واردات بسیاری از تجهیزات پروژه‌‌‌ها از محل تهاتر ابراز نگرانی کرد. همچنین ضرورت اخذ نظرات کارشناسان و انجمن‌های تخصصی در تهیه لیست‌های مختلفی نظیر لیست کالاهای ممنوعه وارداتی و لیست کالاهای مجاز وارداتی در مقابل صادرات مورد تاکید قرار گرفت. عباس آرگون، نایب‌رئیس این کمیسیون نیز از ضرورت اطلاع‌‌‌رسانی در مورد الگوی تهاتر به بخش خصوصی سخن گفت و اینکه روش تهاتر به صورت دائمی در معاملات قابل استفاده نیست و باید تحریم‌ها رفع شود.در همین حال، عسگری ضمن پاسخگویی به ابهامات و پرسش‌‌‌های مطرح‌شده، از ارائه الگویی برای استفاده از روش تهاتر در شرکت‌های کوچک و متوسط استقبال کرد و گفت: سازمان توسعه تجارت و اتاق تهران می‌‌‌توانند در این زمینه با یکدیگر همکاری داشته باشند.رئیس کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق تهران در ادامه بر ضرروت مشارکت و حضور نمایندگان بخش خصوصی و اعضای اتاق بازرگانی تهران در جلسات تصمیم‌گیری سازمان توسعه تجارت و بانک مرکزی برای عملیاتی کردن روش تهاتر تاکید کرد.معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت با اشاره به جزئیاتی از تهاتر کالاهای ایرانی با کالاهای وارداتی، خاطرنشان کرد: به‌منظور توسعه صادرات با روسیه در حال ایجاد کنسرسیومهای صادراتی و فعال کردن هلدینگ‌‌‌های بزرگ هستیم.در عین حال رئیس سازمان توسعه تجارت نیز در گفت‌‌‌وگو با خبرگزاری فارس در پاسخ به این سوال که با وجود توییت اخیر شما درباره ۵۳۰ مورد تهاتر محصولاتی مانند پتروشیمی، مس، فرش، پسته، قطعات خودرو و… در دو ماه گذشته، بخش خصوصی در مواردی از آن و به‌‌‌ویژه حوزه‌‌‌های فرش و پسته اظهار بی‌اطلاعی کرده است، توضیح داد: این تهاترها به صورت موردی انجام شده است و افرادی که این تهاترها را انجام داده‌‌‌اند، در حوزه خشکبار یا فرش، عضو اتحادیه نبوده‌‌‌اند. به عنوان مثال، یکی از خودروساز‌‌‌های خصوصی، ۲۰۰تن پسته را با موتور و اجزا و قطعات موردنیاز کارخانه خود با چین تهاتر کرد. علیرضا پیمان‌‌‌پاک افزود: درباره فرش نیز یک شرکت تجاری ایرانی-اماراتی، نسبت به تهاتر ۱۵میلیون دلار فرش ایرانی با تجهیزات خط تولید سلول‌‌‌های خورشیدی برای واحدی در استان‌‌‌های شمال‌غرب کشور اقدام کرد. واحد مذکور اولین واحد در منطقه است و در دو ماه آینده به بهره‌برداری می‌‌‌رسد. وی تصریح کرد: مجموعه‌‌‌هایی که امکان تهاتر دارند تقاضای خود را به ما ارائه می‌دهند و پس از بررسی، تاییدیه‌‌‌های بانک مرکزی اخذ و برای واحد مذکور کد تهاتر صادر می‌شود، سپس برای بررسی قرارداد تهاتر درخواست‌کننده، اقدام به صدور مجوز تهاتر می‌شود. رئیس سازمان توسعه تجارت در پاسخ به این سوال که گفته شده است بخش خصوصی با کمک سازمان توسعه تجارت در حال ایجاد هلدینگ‌‌‌های بزرگ صادراتی است، آیا این موضوع واقعیت دارد و آیا تقاضایی از سمت روسیه وجود دارد، گفت: تقاضا بسیار زیاد است؛ اما باید زیرساخت‌ها را فراهم کنیم. اقداماتی از قبیل ایجاد مرکز تجاری، تسریع در موافقت‌نامه تجارت آزاد و لجستیک، تقویت کانال‌‌‌های مالی و بانکی و فعال‌سازی صندوق ضمانت صادرات برای توسعه تجارت با روسیه در حال انجام است. از جمله طرح‌‌‌های در حال اجرا برای توسعه تجارت ایران با روسیه ایجاد کنسرسیومهای صادراتی و فعال کردن هلدینگ‌‌‌های بزرگ است که همه این موارد به توسعه تجارت کمک می‌کنند.
