شرکت معدنی املاح ایران (سهامیعام) در سال 1394 با تولید 185250 تن سولفات سدیم در واحدهای گرمسار و اراک خود 86 درصد تولید داخلی و 74 درصد توزیع داخلی (با احتساب صادرات) را کسب کرد. این شرکت بزرگترین تولیدکننده سولفات سدیم در ایران و خاورمیانه و تنها شرکت دارنده مجوز استاندارد در ایران است.
واحد نمک تصفیه این شرکت در گرمسار با تولید 43700 تن نمک تصفیه تبلور مجدد که بیش از 9800 تن آن به خارج صادر شد توانست جایگاه را بهعنوان یکی از برترین تولیدکنندگان نمک تصفیه در کشور حفظ کند. این شرکت در سال 94 طرح توسعه تولید نمک با روش جدید هیدرومیلینگ را اجرا کرد که در اواخر سال به بهرهبرداری رسید و در فروردینماه 1395 توسط ریاست محترم جمهوری افتتاح شد.
آزمایشگاه نمک این شرکت دارای مجوز آکرودیته از سازمان استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران و مجوز آزمایشگاه همکار از وزارت بهداشت در زمینه کنترل کیفی نمک است.
نمک تصفیه تبلور مجدد این شرکت با نامهای تجاری تابان و شما و نمک تولیدی به روش هیدرومیلینگ با نامهای تجاری پرند و تابان گرمسار توزیع میشود که نام تجاری تابان گرمسار برای نمک واحدهای صنعتی غیرغذایی مانند حفاری چاه نفت است که مصرفکنندگان آن علاوهبر خلوص بالا دانهبندیهای مشخصی را نیز خواستارند. این شرکت در واحد نمک تصفیه خود نمک دارویی نیز تولید میکند.
بهرهبرداری از معدن بزرگ میقان اراک که بزرگترین ذخیره معدنی شناخته شده سولفات سدیم در کشور است براساس مصوبه هیات محترم دولت به این شرکت واگذار شده است و این شرکت در چارچوب قانون معادن و آییننامههای آن زیرنظر سازمانهای مسئول از این معدن بهرهبرداری میکند. مجتمع اراک این شرکت در سال 1394 بهعنوان واحد نمونه معدنی در استان مرکزی انتخاب و از استاندار محترم استان مرکزی تقدیرنامه دریافت شد.
مجتمع گرمسار این شرکت نیز در سال 94 بهعنوان واحد نمونه استاندارد در استان سمنان انتخاب شد. همچنین در همایش تجلیل از مدیریت جهادی، تقدیرنامهای در عرصه تولیدات و خدمات حوزه سلامت کشور از طرف ریاست محترم سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی دریافت شد.
عملکرد زیستمحیطی شرکت
1- شرکت در هر دو کارخانه دارای گواهینامه استاندارد زیستمحیطی ISO14001-2004 از شرکت ICS انگلستان است که اعتبار آن هر سال تمدید میشود.
2- حفظ و گسترش فضای سبز در کارخانهها و فضای بیرون از محوطه در هر دو کارخانه.
3- انجام پایشهای دورهای سه ماهه توسط آزمایشگاههای معتمد سازمان حفاظت محیطزیست و اندازهگیری پارامترهای زیستمحیطی در هر دو مجتمع اراک و گرمسار.
4- تهیه و ارائه برنامههای عملیاتی مدیریت اجرایی پسماندهای صنعتی و ویژه براساس قانون برنامه پنجم توسعه اقتصادی کشور و قانون مدیریت پسماندها در هر دو مجتمع اراک و گرمسار.
5- مذاکره با مدیرعامل توزیع شرکت برق منطقهای اراک جهت عایقکاری مقرههای تیرهای برق اطراف منطقه به پیشنهاد طرفداران محیطزیست بهمنظور جلوگیری از برقگرفتگی پرندگان و برنامهریزی جهت تامین هزینههای اجرایی آن در سال 95.
6- در سال 93 قراردادی با گروه پژوهشی پویندگان سبز برای انجام مطالعات همهجانبه میدانی و علمی مبنیبر بررسی اثرات فعالیت معدن سولفات سدیم میقان و کارخانه تولید پودر سولفات سدیم شرکت در شهر اراک بهمنظور اطمینانبخشی مقامات ذیربط بر فقدان اثرات مزاحم فعالیتهای اجرایی معدن و کارخانه بر محیطزیست اراک منعقد شد. این گروه در سال 94 گزارش جامعی در این رابطه تهیه کردند که نشان میدهد خوشبختانه عملیات شرکت بر اکوسیستم تالاب تاثیر زیانآور ندارد و این گزارش برای ملاحظه و اقدام لازم به مراجع ذیربط تقدیم شده است.
7- تمدید قرارداد منعقده با مهندسان مشاور پیچاب کاوش برای انجام مطالعات توجیهی – تفصیلی در منطقه شکار ممنوع میقان اراک براساس مصوبات و ضوابط سازمان حفاظت محیطزیست استان مرکزی، گزارش نهایی این مطالعات که در محدوده 120 کیلومتر مربعی کل کویر میقان را در بر میگیرد تهیه شده و در اختیار سازمان حفاظت محیطزیست قرار گرفته است.
اقدامات انجام شده درخصوص رعایت قوانین زیستمحیطی
1- در روش تولیدی این شرکت هیچگونه ماده شیمیایی مصرف نمیشود و اساس تولید مبتنی بر انحلال و تبخیر و سردسازی یا کریستالیزاسیون تبریدی است. ماده معدنی به وسیله کامیون از معدن به کارخانه حمل و پس از انحلال و جداسازی مواد محلول آن، باطله که شامل رس و سیلت و سایر مواد طبیعی معدنی است همراه با آب و بهصورت گلاب به معدن مجاور کارخانه ارسال و در استخرهای تهنشینی گل راسب میشود.
2- سیستم تصفیه گازهای خروجی کارخانجات این شرکت در گرمسار و اراک مجهز به سیکلون استاتیک و سیکلون شستوشودهنده گازها یا Venturi Scrubber است. این سیستم که در آن گازهای خروجی در آخرین مرحله با ذرات ریز آب شستوشو داده میشود باعث میشود که میزان ذرات خروجی از دودکش حداکثر 5/ 0 گرم در مترمکعب باشد که منطبق بر استاندارد اتحادیه اروپاست. این مشخصه در استاندارد محیطزیست ایران تا حد 2 گرم در مترمکعب قابلپذیرش است.
3- کلیه دیگهای بخار این شرکت سوخت گاز را بهعنوان سوخت اصلی مصرف میکند و تنظیم نسبت سوخت و هوا با دستگاه تستر دیجیتال که میزان اکسیژن و co2 و co را در گازهای خروجی اندازهگیری میکند انجام میشود.
4- این شرکت در کارخانه اراک دارای سیستم تصفیه فاضلاب انسانی است و از پساب خروجی فاضلاب پس از کلرزنی برای آبیاری فضای سبز استفاده میکند.
برنامههای آینده شرکت
شرکت در نظر دارد در صورت صدور مجوز از سوی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان مرکزی نسبت به اجرای طرح توسعه واحد سولفات سدیم به ظرفیت 50.000 تن در سال و قابل توسعه تا یکصد هزار تن اقدام کند. با اجرای این طرح ضمن جلوگیری از واردات روزافزون سولفات سدیم و تامین کامل نیاز کشور، بخشی از محصول تولیدی در فاز دوم (یکصد هزار تن) را نیز میتوان به کشورهای همجوار صادر کرد.
ادامه عملیات اکتشافی کانسار گلوبریت در استان سمنان برای دستیابی به ذخایر اصلی موجود در این منطقه در برنامههای عملیاتی این شرکت قرار داد. تاکنون بیش از 660 هزار تن ذخیره گلوبریت در این منطقه شناسایی و بخشی از آن نیز استخراج و به واحد گرمسار حمل شده، ولی انتظار میرود که توده اصلی این کانسار دارای ذخیره چند 10 میلیون تنی باشد.
همچنین این شرکت در نظر دارد طرح جدیدی را در مجتمع گرمسار اجرا کند و برای این منظور مطالعه و بررسی چند طرح مختلف مانند تولید فلز منیزیم از دولومیت، تولید کاغذ سنگی از کربنات کلسیم و احداث واحد کلر آلکالی را در دستور کار قرار داده است که در مجموع به نظر میرسد تولید واحد کلر آلکالی اگرچه سرمایهگذاری ارزی بالایی نیاز دارد، ولی سایر مشکلات و چالشهای آن کمتر خواهد بود.