تضمین کری به بانک‌ها برای معامله با ایران
انتقادات ایران از «کارشکنی» آمریکا در روند اجرای برجام و مذاکرات محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران با همتای آمریکایی‌خود، جان کری را بر‌آن داشت تا به‌طور علنی و شفاف اعلام کند که «تحریم‌های ایران برداشته شده» و «بانک‌ها از معامله با ایران نترسند». پس از دومین دیدار وزرای خارجه ایران و آمریکا که در حاشیه نشست تغییرات آب‌و‌هوا در نیویورک انجام شد، جان کری، وزیر امور خارجه ایالات‌متحده اعلام کرد: «آمریکا مخالف معامله بانک‌های خارجی با ایران نیست.»
وزرای خارجه ایران و ایالات‌متحده آمریکا جمعه شب به وقت محلی برای دومین بار در چارچوب برجام در مقر سازمان ملل در نیویورک دیدار کردند. برخی نگرانی‌ها در مورد اجرای برجام و تعاملات بانکی میان ایران و کشورهای دیگر از جمله محورهای اصلی دیدار دیپلمات‌های ایران و آمریکا بود. محمدجواد ظریف پس از دیدار نخست با جان کری و در گفت‌وگو با روزنامه نیویورک‌تایمز در همین‌باره تاکید کرده بود که مقام‌های آمریكایی باید در «تضمین‌دهی» به كشورهای دیگر درخصوص امكان تجارت در ایران بدون پذیرش خطر مجازات از سوی آمریكا، «بسیار فعالانه‌تر» عمل كنند. ظاهرا در دور نخست گفت‌وگوهای وزرای خارجه تهران و واشنگتن، ظریف به خوبی آنچه را که لازم بوده به همتای آمریکایی خود منتقل کرده است. زیرا پس از دومین دیدار که روز جمعه انجام شد، جان کری با حضور در برابر خبرنگاران تاکید کرد که ایالات‌متحده «مخالف» معامله بانک‌های خارجی با ایران نیست، اما این معاملات در هر حال باید در چارچوب توافق‌نامه قدرت‌های جهانی با ایران انجام گیرد. کری افزود که ایالات‌متحده آمریکا مانعی بر سر راه معاملات بانک‌ها و موسسات مالی خارجی با ایران نیست و نخواهد بود. وزیر امور خارجه آمریکا با اشاره به این موضوع که متاسفانه نوعی سردرگمی در بین بانک‌های خارجی وجود دارد، افزود: «ما تلاش خواهیم کرد در این زمینه شفاف‌سازی کنیم.» همچنین ظریف در ابتدای جلسه اخیرش با کری گفت که به علت نگرانی بانک‌ها از رویکرد آمریکا نسبت به چگونگی اجرایی شدن توافق هسته‌ای، ایران با مشکلات فراوانی مواجه شده و از همین رو او و کری برای حل این مشکلات «رایزنی‌های جدیدی» را آغاز می‌کنند.این در شرایطی است که نمایندگان دولت‌های آلمان و بریتانیا اخیرا اعلام کرده‌اند که با وجود آغاز اجرای توافق‌نامه برجام و برداشته‌شدن بسیاری از تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران، بانک‌های اروپایی هنوز در انجام معامله با ایران تردید دارند. علت این تردید و احتیاط، ترس موسسات مالی اروپایی از مجازات آمریکایی‌ها اعلام شده است. وزارت امور خارجه ایران نیز اخیرا در گزارشی به مجلس شورای اسلامی درباره بیلان سه ماهه اجرای برجام نوشته‌بود: «نگرانی موسسات مالی به دلیل ارعاب آمریکا و تحمیل جریمه‌های سنگین چندین میلیاردی بر بانک‌ها در طول سال‌های گذشته، فضای روانی سنگینی برای شروع مجدد همکاری با ایران ایجاد کرده است.» وزارت خارجه ایران در گزارش خود می‌افزاید: «نکته آن است که تقریبا تمامی بانک‌ها، شرکت‌ها و بنگاه‌های اقتصادی که از آنها انتظار بازگشت به فضای قبل از تحریم و تعامل و همکاری اقتصادی با ایران می‌رود، متعلق به بخش خصوصی هستند و با منطق اقتصادی، نه به دستور دولت‌های خود وارد تعاملات اقتصادی می‌شوند. به بیان دیگر محاسبه هزینه-فایده است که بنگاه‌های اقتصادی را وارد یک تعامل اقتصادی می‌کند و مهم‌ترین عامل در این محاسبه، میزان اطمینان به این تعامل و فضای پیرامونی آن است.» همچنین وزارت خارجه در این گزارش به چالش‌های داخلی برجام نیز اشاره کرده و نوشت: «بزرگ‌ترین مشکل و چالشی که برجام با آن مواجه است یک فضای اعتمادبخش و اطمینان‌ساز در داخل ایران برای طرف‌های خارجی است.»از سوی دیگر ولی‌الله سیف، رئیس بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران اخیرا در نشستی در آمریکا نسبت به عملی نشدن لغو و رفع تحریم‌ها و ایجاد مانع در مقابل آن از سوی آمریکا انتقاد کرده بود. به گزارش خبرگزاری رویترز، جان کری جمعه شب با اشاره به تردیدهای بانک‌های اروپایی گفت: «به نظر می‌رسد در میان بانک‌های خارجی در ارتباط با ایران ابهاماتی وجود دارد و ایالات‌متحده خواهد کوشید این ابهامات را برطرف کند. دولت اوباما آماده است به این موسسات توضیح دهد که در چارچوب برجام چه نوع معاملاتی با ایران مجاز است.» وزیر امور خارجه آمریکا تاکید کرد که تحریم‌های مرتبط با برنامه هسته‌ای ایران برداشته شده و بانک‌های خارجی می‌توانند از این فرصت برای انجام معاملات تجاری با ایران استفاده کنند.
ایران در انتظار تغییرات پس از برجام
همچنین وزیر امور خارجه ایران روزجمعه در نيويورك و پس از ديدار با جان كري با تاكيد براينكه ايران تعهدات خود را در برجام انجام داده، گفت: «با صحبت‌هايي كه جان كري مي‌كند، مشخص شد بايد منتظر باشيم جمهوري اسلامي از تمامي منافع ذكر شده در برجام سود ببرد.» به گزارش «ايرنا»، ظریف درهتل «پالاس» نيويورك به خبرنگاران گفت: «اين بسيار مهم است كه متوجه باشيم برجام يك قرارداد متعادل بوده است.» وزیر امور خارجه ایران در این دیدار با اشاره به اینکه اختلاف نظرهای بین تهران و واشنگتن در شمار زیادی از مسائل «همچنان پابرجا و جدی است»، تاکید کرد: «اما امیدواریم که اظهارات جان کری راهگشای حل نگرانی‌های بانک‌ها از رویکرد آمریکا شود.» محمدجواد ظریف در ادامه گفت: «همچنین تصمیم گرفته شد تا از طریق گروه 1+5 تنها مشکل برجام حل شود و ما می‌خواهیم نشان بدهیم که ایران و 1+5 توانستند مشکل بسیار جدی را از طریق مذاکرات حل کرده وگام‌های مناسبی را بردارند تا ایرانیان بتوانند تغییرات پس از اجرای برجام را درک کنند.» به گفته رئیس دستگاه دیپلماسی، تنها در زماني كه مردم ايران بتوانند «تغييرات پس از برجام» را احساس كنند، ما هم مي‌توانيم به روند اجرايي شدن برجام ادامه دهيم.ظریف که دوشنبه هفته گذشته برای شرکت در اجلاس بین‌المللی تغییرات آب و هوایی در مقر سازمان ملل وارد نیویورک شده بود، سه‌شنبه گذشته با جان کری، همتای آمریکایی خود دیدار و دو طرف درباره «نحوه درست» اجرای برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) و «برخی نگرانی‌ها» در مورد اجرایی نشدن تعهدات 1+5 با مانع‌تراشی آمریکا رایزنی کردند.
گروه کاری تضمین اجرای لغو تحریم‌ها
از سوی دیگر حمید بعیدی‌نژاد، مدیرکل سیاسی و امنیت بین‌الملل وزارت امور خارجه ایران، روز جمعه گفت که با توافق ایران و کشورهای عضو گروه 1+5، یک «گروه کاری ویژه» در راستای «تضمین اجرای لغو تحریم‌ها» تشکیل می‌شود. در همین حال، هلگا اشمید، معاون هماهنگ‌کننده سیاست خارجی اتحادیه اروپا جمعه در توییتر خود نوشت: «گروه 1+5 توافق کردند برای اطمینان دادن به شرکت‌های اقتصادی درخصوص لغو تحریم‌های ایران همکاری کنند.» خانم اشمید همچنین نشست کمیسیون مشترک بررسی اجرای توافق هسته‌ای یا «برجام» را سازنده توصیف کرد. سومین نشست کمیسیون مشترک بررسی برجام پنجشنبه و جمعه در پایتخت اتریش برگزار شد. به گزارش «ایرنا» حمید بعیدی‌نژاد که برای مذاکره با کار‌شناسان گروه 1+5 در وین حضور داشت، در کانال «تلگرام» خود نوشته است: «برای پیگیری موثر‌تر حل مشکلات، طرف‌ها تفاهم کردند که یک گروه کاری ویژه برای تضمین اجرای لغو تحریم‌ها تشکیل دهند تا بتواند با تمرکز بیشتر روی مباحث اجرایی، مشکلات فرا روی ایران را حل‌وفصل کند.»حمید بعیدی‌نژاد هم درباره سومین نشست کمیسیون مشترک بررسی برجام در وین گفت: «اعضای کمیسیون، مسائل هسته‌ای و موضوع لغو تحریم‌ها را مورد بررسی و ارزیابی قرار دادند. با توجه به مشکلاتی که درخصوص نقل و انتقالات بانکی و ارزی میان بانک‌های ایرانی و بانک‌های بزرگ اروپایی وجود دارد، کمیسیون وقت زیادی را در سطح کارشناسی و معاونان به این موضوع اختصاص داد.» به گفته بعیدی‌نژاد، در این دور از مذاکرات «راه‌های متنوعی برای حل این مشکلات مورد بحث قرار گرفت».
