رشد سرمایهگذاری صنعتی در بهار امسال در حالی صورت گرفته که جزئیات منتشر شده از روند تولیدات صنعتی نیز حاکی از کاهش عمق رکود و احتمال رونق تولید در برخی از بخشهاست. براساس آمارهای وزارت صنعت، معدن و تجارت در سه ماه منتهی به خرداد سال ۹۸ از میان ۵۷ کالای منتخب صنعتی، معدنی و پتروشیمی در مجموع ۳۴ محصول رشد تولید و ۲۳ محصول افت تولید را نسبت به مدت مشابه سال گذشته ثبت کردهاند. آنالیز آماری وضعیت تولید و سرمایهگذاری صنعتی در بهار امسال نشان میدهد سیگنالهای بازگشت رونق به بنگاههای تولیدی مخابره شده است.
دادههای آماری جدید صنعتی در اولین فصل سال از رشد محسوس تمایل به سرمایهگذاری صنعتی حکایت دارد. ارزیابی صورت وضعیت مجوزدهی صنعتی در بهار سالجاری اشتیاق سرمایهگذاران داخلی را برای دریافت جواز تاسیس نشان میدهد؛ بهطوریکه میزان جوازهای صادره به نسبت بهار سال گذشته ۲۶درصد رشد داشته است. این روند مثبت در صدور پروانههای بهرهبرداری نیز دیده میشود. مطابق آمارها، میزان پروانههای بهرهبرداری رشد بیش از ۱۵ درصدی را در سهماه اول سال ثبت کرده است. رشد صورتگرفته در جواز و پروانههای بهرهبرداری صادره در حالی است که اشتغال در بخش صنعت نیز رشد را تجربه کرده است. براساس آمار اعلام شده اشتغال جوازهای تاسیس صادره در بهار امسال رشد ۲۸ درصدی را ثبت کرده است. اما در وضعیت اشتغال پروانههای بهرهبرداری روند مثبتی مشاهده نمیشود. براساس واکاویها، اشتغال پروانههای بهرهبرداری صادره در مدت زمان مذکور نسبت به سهماهه سال ۹۷، افت ۴ درصدی را در کارنامه خود ثبت کرده است. رشد صدور جواز تاسیس صنعتی در مدت زمان مورد بررسی در حالی است که براساس دادههای اعلام شده سرمایهگذاری پیشبینی شده برای این بخش افت نزدیک به ۵ درصدی داشته است. براساس آمار اعلام شده مجموع سرمایهگذاری پیشبینی شده در بهار امسال بیش از ۵۷۴ هزار میلیارد ریال بوده است.
تصویر آماری بهار
ارزیابیها نشان میدهد در بهار سالجاری، در مجموع ۵۹۱۹ فقره «جواز تاسیس» صادر شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل افزایش ۲۶ درصدی را ثبت کرده است. مطابق با آمارها در سهماه اول سال گذشته ۴۶۹۸ فقره جواز تاسیس صادر شده بود. در بخش «پروانههای بهرهبرداری» شامل پروانه بهرهبرداری ایجادی و توسعهای در مدت زمان مورد بررسی، ۱۳۱۰ فقره پروانه صادر شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل افزایش بیش از ۱۵ درصدی را تجربه کرده است. تصویر آماری بهار ۹۷ حاکی است، ۱۱۳۶ فقره پروانه بهرهبرداری برای صنعتگران صادر شده است. اما در بخش صدور مجوزهای صادره معدنی چه روندی طی شده است؟ براساس دادههای آماری در بهار امسال ۲۳۶ فقره «پروانه اکتشاف» صادر شده که نسبت به مدت مشابه سال ۹۷، رشد ۴/ ۰ درصدی را تجربه کرده است. مطابق با آمارها در بهار سال گذشته در مجموع ۲۳۵ فقره پروانه اکتشاف صادر شده است. در بخش «گواهی کشف» هم رشد صدور پروانهها ثبت شده است. ارزیابیها حاکی است در بهار سالجاری ۱۰۷ فقره گواهی کشف صادر شده که نسبت به مدت زمان مشابه سال قبل، رشد حدود ۶ درصدی را از سر گذرانده است. ۱۰۱ فقره صدور گواهی کشف در بخش معدن آماری است که در بهار سال ۹۷ به ثبت رسیده است.
اما صدور «پروانههای بهرهبرداری» برای معادن برخلاف دو بخش دیگر در سهماه اول امسال روند مثبتی را تجربه نکرده است. آمارها گویای آن است که در مدت زمان مورد بررسی، ۱۱۴ فقره پروانه بهرهبرداری صادر شده که در مقایسه با بهار سال گذشته (۱۲۶ فقره) افت ۵/ ۹ درصدی را ثبت کرده است. براساس آمار اعلام شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت، اشتغال ایجاد شده برای پروانههای بهرهبرداری در بخش معدن برابر با ۱۱۹۲ نفر بوده که رشد بیش از ۱۸ درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل داشته است. اما در بخش صنفی چه تعداد مجوز در بهار امسال صادر شده است؟ ارزیابی دادههای آماری نشان میدهد در بخش «پروانههای صنفی» در ۳ ماه منتهی به خرداد سالجاری، ۸۳ هزار و ۷۳۹ فقره پروانه ثبت شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد حدود ۳ درصد را تجربه کرده است. صدور پروانههای صنفی در بهار سال گذشته، ۸۱ هزار و ۴۲۳ فقره بوده است. در گروه «تجارت خارجی» آمارها از روند منفی صدور «کارتهای بازرگانی» حکایت دارد. براساس ارزیابیها در سهماه نخست امسال، ۱۵۲۸ فقره کارت بازرگانی برای تجار ایرانی صادر شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل (۱۶۹۹ فقره)، با افت بیش از ۱۰ درصدی روبهرو شده است. «تجارت الکترونیک» هم که یکی دیگر از هفت گروه مورد بررسی در جداول آماری وزارت صنعت، معدن و تجارت است که در زیر بخش «گواهی امضای الکترونیکی» رشد و در «نماد الکترونیکی» افت صدور جواز را تجربه کرده است. در بهار امسال صدور گواهی امضای الکترونیکی معادل ۳۷ هزار و ۵۴۱ فقره بوده که نسبت به مدت زمان مشابه سال قبل (۲۶ هزار و ۱۰ فقره)، رشد بیش از ۴۴ درصدی را در کارنامه خود ثبت کرده است. در این میان نماد الکترونیکی با صدور ۲۶۷۱ فقره در سهماه اول سالجاری شاهد افت صدور جواز نسبت به مدت مشابه سال قبل (۳۵۰۷ فقره) بوده است. این گروه در بهار امسال با افت نزدیک به ۲۴ درصد در صدور جواز مواجه شده است. ششمین گروه مورد بررسی بخش صدور جواز «نرمافزار» است. در این گروه که زیرشاخهای بهنام «پروانه بهرهبرداری نرمافزار» جانمایی شده است، روند صدور مجوزها نسبت به سهماه مشابه سال قبل تغییری نداشته است. براساس آمارها صدور جواز برای این گروه در بهار امسال ۲ فقره بوده که این میزان در بهار سال گذشته هم دو فقره ثبت شده است.
اما هفتمین گروه مورد بررسی بخش صدور جواز، «پژوهش، فنی و مهندسی، تحقیق و توسعه» است که خود به ۶ زیرشاخه تقسیم میشود. در زیر شاخه نخست که «جواز خدمات فنی و مهندسی» جانمایی شده در مدت زمان مورد بررسی ۶۲ فقره جواز صادر شده که نسبت به سهماه نخست سال قبل، رشد بیش از ۱۹ درصدی داشته است. تعداد «پروانه فنی و مهندسی» در مدت زمان مذکور هم ۳۳ فقره بوده که در مقایسه با مدت زمان مشابه سال ۹۷، با افت نزدیک به ۶ درصدی مواجه بوده است. آمارها همچنین نشان میدهد در زیرشاخه «جواز تاسیس مرکز پژوهشهای صنعتی و معدنی» چهار فقره جواز ثبت شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل، رشد بیش از ۳۳ درصدی داشته است. «پروانه پژوهش مرکز پژوهشهای صنعتی و معدنی» نیز در بهار امسال یک فقره ثبت شده که نسبت به بهار سال گذشته، ۵۰ درصد افت را تجربه کرده است. بررسیها همچنین حاکی است در دو زیر شاخه «گواهی تحقیق و توسعه» و «پروانه تحقیق و توسعه» روند صدور مجوزها اینگونه بوده که در زیرشاخه نخست افت ۵/ ۷۵ درصدی و در زیرشاخه دوم، صدور مجوز نسبت به بهار سال ۹۷ بدون تغییر ثبت شده است.
اشتغال و سرمایه صنعت
علاوهبر بررسی آمار تعداد مجوزهای صادره از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت، دادههای آماری «اشتغال مجوزهای صادره» و «سرمایه پیشبینی شده برای مجوزها صادره» نیز مورد ارزیابی قرار گرفته است. بررسیها نشان میدهد طی بهار سال ۹۸، معادل ۵۹۱۹ فقره جواز تاسیس صنعتی با پیشبینی سرمایه بیش از ۵۷۴ هزار میلیارد ریال و پیشبینی اشتغال ۱۳۸ هزار و ۱۲۰ نفر صادر شده است. مقایسه این ارقام با مدت مشابه سال قبل نشاندهنده رشد ۲۶ درصدی در تعداد جوازهای صنعتی، افت نزدیک به ۵ درصدی در پیشبینی سرمایهگذاری و رشد بیش از ۲۸ درصدی در پیشبینی اشتغال است. اما در بخش پروانههای بهرهبرداری صنعتی، سرمایه محقق شده و اشتغال افت را تجربه کردهاند. دادههای آماری نشان میدهد در بهار امسال، ۱۳۱۰ فقره پروانه بهرهبرداری با سرمایه محقق شده بیش از ۹۲ هزار میلیارد ریال و اشتغال ۲۱ هزار و ۹۸۲ نفر صادر شده است.