امروز کرسی‌های هیات‌رئیسه اتاق بازرگانی ایران برای چهارسال پیش رو تعیین تکلیف می‌شود. پس از انتخابات ۱۱ اسفند ۹۷ و مشخص شدن اعضای هیات نمایندگان اتاق‌های شهرستان، بر اساس ضوابط حاکم بر اتاق بازرگانی، در نخستین نشست هیات نمایندگان هر اتاق، کرسی‌های هیات‌رئیسه آن تعیین شد. این ضابطه در مورد اتاق بازرگانی ایران هم قابل اجراست. از این‌رو امروز در نخستین جلسه هیات نمایندگان اتاق ایران، انتخابات هیات‌رئیسه اتاق با حضور منتخبان انتخابات دوره نهم اتاق‌های بازرگانی برگزار خواهد شد. مطابق معمول، قبل از انتخابات، گمانه‌زنی‌هایی درباره کاندیداهای هیات‌رئیسه و ریاست اتاق مطرح شده است. در ابتدا لیستی متشکل از ۱۸ نفر برای کاندیداتوری کسب کرسی‌های هیات‌رئیسه به‌صورت غیررسمی منتشر شد. اما شنیده‌ها حاکی از آن است که برخی از اعضای این لیست انصراف داده و قصد ورود به رقابت را ندارند. گفته می‌شود دیروز جلسه‌ای با حضور روسای اتاق‌ها برگزار شده است. محور گفت‌وگو در این جلسه انتخابات هیات‌رئیسه بوده و کسانی که برای خود شانسی قائل بودند، اعلام آمادگی کرده‌اند. پس از آن نیز رای‌گیری غیررسمی برگزار شده است. در نتیجه به نظر می‌رسد خروجی آن جلسه می‌تواند تا حدی سرنوشت کرسی‌ها را مشخص کند. به هر حال لیست کاندیداها تا آخرین لحظه قابل تغییر است. لابی‌های پشت صحنه تا دقایق آخر منتهی به برگزاری انتخابات ادامه دارد تا هر یک از علاقه‌مندان به حضور در میدان رقابت، ارزیابی خود را از میزان آرای خود صورت دهند.

گزینه‌های ریاست

آنچه از گوشه و کنار به گوش می‌رسد برخی از معادلات و گمانه‌هایی را که پیش از این مطرح بوده منتفی می‌کند. پیش از آنکه تاریخ انتخابات مشخص شود، از مسعود خوانساری و غلامحسین شافعی به‌عنوان گزینه‌های احتمالی برای کرسی ریاست اتاق یاد می‌شد. اما آخرین شنیده‌ها در آستانه انتخابات حاکی از آن است که مسعود خوانساری قصد ورود به رقابت برای ریاست اتاق را ندارد. اما نام دیگری در کنار شافعی برای کاندیداتوری ریاست اتاق مطرح شده است. یونس ژائله، نامی است که حداقل تا روز گذشته از زبان بسیاری از فعالان اقتصادی به‌عنوان گزینه ریاست شنیده می‌شد. ژائله رئیس اتاق تبریز در دوره جدید است. این گزینه درحالی در کنار رئیس سابق اتاق مطرح شده که پیش از آن، جسته و گریخته عنوان می‌شد در این دوره نیز شافعی تنها گزینه ریاست و بدون رقیب خواهد بود. چنانچه این موضوع درست باشد، به‌نظر می‌رسد رقابت اصلی معطوف به گزینه‌های نواب رئیس، منشی و خزانه‌دار خواهد بود. در غیر این‌صورت، دو گزینه مطرح شده به رقابت می‌پردازند.

رقابت نواب رئیس

در میان اسامی که برای کاندیداتوری نایب‌رئیسی اعلام آمادگی کرده‌اند، چند نام به چشم می‌خورد. احتمال حضور مسعود خوانساری (اتاق تهران)، محمدرضا انصاری (اتاق تهران)، محمد امیرزاده (اتاق تهران)، افشین کلاهی (اتاق تهران)، حسین سلاح‌ورزی (اتاق خرم‌آباد)، مسعود گلشیرازی (اتاق اصفهان)، عبدالمهدی بخشنده (نماینده وزارت جهادکشاورزی در اتاق تهران و ایران)، صادق نجفی (نماینده وزارت صنعت، معدن و تجارت در اتاق تهران و ایران)، محسن ضرابی (اتاق کرمان) و رحیم بنامولایی (اتاق البرز) برای رقابت بر سر کرسی نایب‌رئیسی وجود دارد. در عین حال شنیده می‌شود حسین پیرموذن (اتاق اردبیل)، رسول رنجبران (اتاق اصفهان) و غلامحسین جمیلی (اتاق زنجان) نیز برای خزانه‌داری و کیوان کاشفی (اتاق کرمانشاه) برای منشی هیات‌رئیسه در انتخابات امروز شرکت می‌کنند. آنچه از لیست غیررسمی کاندیداها برمی‌آید، سهم‌خواهی اتاق‌های شهرستان به‌خصوص مراکز مهم صنعتی از هیات‌رئیسه اتاق ایران است.

خوانساری می‌آید یا نه؟

بزرگ‌ترین اتاق کشور قصد تصاحب حداقل سه کرسی را دارد. اتفاقی که در دوره هشتم هم محقق شد و سه نایب‌رئیس اتاق ایران را اعضای اتاق تهران تشکیل دادند. پدرام سلطانی به‌عنوان نایب‌رئیس اول، مسعود خوانساری به‌عنوان نایب‌رئیس دوم و محمدرضا انصاری به‌عنوان نایب‌رئیس سوم توانستند در انتخابات رای اعتماد را کسب کنند. اما در این دوره، صحبت‌های ضد و نقیضی درخصوص کاندیداتوری رئیس اتاق تهران در کسوت نایب‌رئیسی اتاق ایران مطرح می‌شود.

خوانساری گزینه‌ای است که عده‌ای می‌گویند در رقابت شرکت نخواهد کرد و عده‌ای عنوان می‌کنند که گزینه کاندیداتوری نایب‌رئیسی اتاق است. اما چنانچه خوانساری به‌عنوان کاندیدای نایب‌رئیس در انتخابات شرکت کند، بین سه گزینه دیگر اتاق تهران که نامشان برای کاندیداتوری نایب‌رئیسی مطرح است، دو نفر انتخاب خواهند شد. البته به نظر می‌رسد محمدرضا انصاری گزینه‌ای قطعی است. اما در صورت حضور خوانساری در رقابت، بین امیرزاده و کلاهی یک نفر به‌عنوان کاندید خود را معرفی خواهد کرد که شنیده‌ها حکایت از حضور امیرزاده دارد. در غیر این‌صورت، به جز خوانساری، هر سه گزینه (انصاری، امیرزاده و کلاهی) وارد گود رقابت می‌شوند. اتاق اصفهان نیز به‌عنوان یکی از قطب‌های صنعتی کشور با دو کاندید در انتخابات شرکت می‌کند. گلشیرازی که در دوره جدید ریاست اتاق اصفهان را عهده‌دار است به‌عنوان کاندید نایب‌رئیس در انتخابات حضور خواهد داشت و گفته می‌شود رنجبران نیز قصد رقابت برای کسب کرسی خزانه‌داری را دارد. حال آنکه گزینه احتمالی دیگر برای این کرسی حسین پیرموذن از اتاق اردبیل است که در دوره هشتم نیز بر این صندلی تکیه زده بود. غلامحسین جمیلی از اتاق زنجان هم گزینه دیگری است که شنیده می‌شود برای این کرسی به رقابت با دو نفر دیگر می‌پردازد. کرمانی‌ها این بار با ضرابی در انتخابات نایب‌رئیسی شرکت می‌کنند. پیش از این محسن جلالپور، نماینده اتاق کرمان در هیات‌رئیسه بود و مدتی هم بر صندلی ریاست تکیه زد. سلاح‌ورزی از اتاق خرم‌آباد که در نیمه دوره هشتم وارد هیات‌رئیسه شد، این بار از ابتدا قصد ورود به کارزار رقابت انتخاباتی را دارد. بنامولایی، رئیس کنونی اتاق البرز هم شانس خود را برای کسب صندلی نایب‌رئیسی می‌آزماید.

مطرح شدن گزینه‌های دولتی

در عین حال نام دو گزینه دولتی هم برای کسب کرسی نایب‌رئیسی اتاق مطرح شده است؛ صادق نجفی و عبدالمهدی بخشنده. نجفی از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت به اتاق تهران معرفی شده و بخشنده نیز نماینده وزارت جهادکشاورزی در پارلمان بخش‌خصوصی است. البته شنیده می‌شود بخشنده تصمیم نهایی را به امروز موکول کرده است. ولی صحبت‌های مطرح‌شده از حضور قطعی نجفی حکایت دارد. اگرچه اتاق بازرگانی، به نوعی خانه فعالان اقتصادی به ویژه بخش‌خصوصی است اما پیش از این نیز حضور دولتی‌ها در هیات‌رئیسه اتاق ایران سابقه داشته است.  مهم‌ترین چهره دولتی اتاق بازرگانی که به‌عنوان رئیس اتاق ایران اواخر دوره پنجم ایفای نقش کرد، محمد نهاوندیان بود که در رقابت با علینقی خاموشی، توانست اکثریت آرای بخش‌خصوصی را کسب کند. همچنین مسعود کرباسیان در دوره هفتم نایب‌رئیس اتاق ایران شد. زمانی که نهاوندیان از اتاق ایران به دولت رفت و شافعی که پیش از آن نایب‌رئیس بود بر صندلی ریاست تکیه زد، کرباسیان در رقابت برای کسب کرسی نایب‌رئیسی پیروز و وارد هیات‌رئیسه شد. به هر حال، اینکه تا چه اندازه حضور دولتی‌ها در هیات‌رئیسه پارلمان بخش‌خصوصی درست یا نادرست است یا چه منفعت و مضراتی در این حضور نهفته است، قابل تامل و بررسی است.  از سویی آخرین اخبار رسیده درخصوص حمایت طیف پیروز انتخابات اتاق تهران از کاندیداهای انتخابات هیات‌رئیسه اتاق ایران نشان می‌دهد اعضای ائتلاف برای فردا از غلامحسین شافعی به‌عنوان کاندیدای رئیس اتاق ایران حمایت می‌کنند. همچنین خوانساری، انصاری، امیرزاده و سلاح‌ورزی نیز کاندیداهای مورد حمایت اتاق تهرانی‌ها برای نایب‌رئیسی هستند. غلامحسین جمیلی هم گزینه مورد اعتماد ائتلاف برای فردا برای خزانه‌داری است. کیوان کاشفی نیز به‌عنوان کاندیداتوری منشی، از سوی این گروه حمایت می‌شود.

منبع