سامانه جامع «تجارت» رونمايي شد

چهارشنبه 10 خرداد 1396

تجارت پنهان و زيرزميني يا همان قاچاق كالا كه از آن با عنوان «سرطان اقتصاد ايران» ياد مي‌كنند، سال‌هاست كه گريبانگير اقتصاد كشور شده است. از اين رو همواره تلاش‌ دولت‌ها بر مديريت اين تجارت غيرقانوني بوده و راهكارهايي نيز براي كاهش آن ارائه شده؛ طرح‌هايي چون طرح شبنم، رجيستر كردن كالاي وارداتي. اما اين طرح‌ها آن‌طور كه بايد نتوانست پاسخگوي حجم عظيم تجارت غيرقانوني باشد. بر همين اساس، در دولت يازدهم ترفندها و روش‌هاي جديدي براي مبارزه با حجم بالاي قاچاق كالا به كار گرفته شد؛ به‌طوري كه بر اساس آمارها ميزان قاچاق كالا در سال 95 در مقايسه با سال 92 با كاهش 50 درصدي روبه‌رو شد و از 25ميليارد دلار در سال 92 به حدود 12 تا 13ميليارد دلار در سال 95 رسيد. در ادامه تلاش‌ها براي كاهش حجم قاچاق كالا روز گذشته نيز «سامانه شناسه كالا» با حضور يدالله صادقي، معاون امور اقتصادي و بازرگاني وزارت صنعت، معدن و تجارت رونمايي شد. هدف اين سامانه، مديريت شناسه كالا در طول زنجيره تجاري كشور است.

جزئيات سامانه

در اين مراسم معاون امور اقتصاد و بازرگاني وزارت صنعت، معدن و تجارت با اشاره به اينكه اين سامانه به شفاف‌سازي اسناد تجاري و كنترل قاچاق كالا كمك خواهد كرد، گفت: سامانه شناسه كالا در راستاي آيين‌نامه اجرايي ماده 13 قانون مبارزه با قاچاق كالا و ارز است كه بر ايجاد شناسنامه، شناسه و كد رهگيري براي كالاهاي گروه هدف تاكيد دارد.  وي افزود: سيستم سامانه شناسه كالا كه در مركز تجارت الكترونيكي راه‌اندازي شده، اين امكان را فراهم مي‌كند كه تاجر و بازرگان براي ورود كالاي خود به سايت جامع تجارت وارد شده و نسبت به توليد شناسه كالا كه در سيستم بارگذاري شده اقدام كند.  وي افزود: پس از ثبت‌نام در سامانه و توليد شناسه كالا، براي ايجاد تمايز بين اقلام مختلف يك كالا در سطح عرضه، به ايجاد شناسه رهگيري اقدام مي‌شود. به اين ترتيب كاربران بعد از ورود به سامانه بايد مشخص كنند كه آيا كالاي وارداتي از مبدا GTIN دارد يا اينكه كاربر خودش GTIN دريافت كرده است. وي ادامه داد: گزينه دوم يعني اينكه كالاي وارداتي GTIN ندارد و بايد از مركز ملي شماره‌گذاري كالا و خدمات ايران (IranGS1) ايران كد دريافت يا از شناسه داخلي سامانه استفاده كند و سپس مساله اين است كه كالا چه GTIN داشته باشد يا از شناسه داخلي استفاده كند، بايد شناسنامه كالا را تشكيل دهد.  صادقي با تاكيد بر اينكه با اين سامانه تمام فرآيندهاي تجارت كالا قابل رهگيري است، بيان كرد: سرعت انجام تمام مراحل واردات، صادرات، انبار و ترخيص با ايجاد سامانه مذكور چند برابر مي‌شود.  معاون امور اقتصادي و بازرگاني وزارت صنعت، معدن و تجارت ادامه داد: بر اساس آيين‌نامه‌هاي موجود، كالاهاي هدف در سه گروه كالايي (الف، ب و پ) دسته‌بندي شده كه گروه الف شامل «انواع داروهاي انساني و حيواني، مكمل‌هاي غذايي، ملزومات و تجهيزات پزشكي، اقلام آرايشي و بهداشتي، خوراكي‌ها و آشاميدني‌ها، فرآورده‌هاي زيست محيطي، تلفن همراه و ساير تجهيزات ارتباطي با قابليت نصب سيم‌كارت و دخانيات» است كه پايان ارديبهشت ماه به عنوان تاريخ لزوم شناسه‌دار شدن آنها اعلام شده است.  صادقي اضافه كرد: در گروه ب؛ «تجهيزات خانگي برقي (تلويزيون، يخچال، كولر، اسپيلت، ماشين لباسشويي، مايكروويو و…)، لوازم يدكي وسايل نقليه، فرآورده‌ها و مشتقات نفتي، طلا (شامل شمش، مسكوكات و مصنوعات زينتي)، منسوجات و پوشاك، اسباب‌بازي و دام زنده (گوشت سفيد و قرمز)» است كه از تاريخ 31 خردادماه بايد براي واردات كالا شناسه و كد رهگيري دريافت كنند. همچنين به گفته وي، در گروه پ نيز «محصولات اساسي كشاورزي محدود به گندم، برنج، جو، ذرت، دانه‌هاي روغني، چاي، كنجاله روغن، شكر، كود شيميايي، سموم و بذرها» قرار دارند كه تاريخ 31 خردادماه به عنوان شروع الزام دريافت شناسه در نظر گرفته شده و ساير گروه‌هاي كالايي به تدريج مطابق دستورالعمل اضافه خواهند شد.

معاون امور اقتصادي و بازرگاني وزارت صنعت، معدن و تجارت تصريح كرد: در اين مرحله 1497قلم كالا براي دريافت شناسه كالايي در نظر گرفته شده و 400 هزار قلم كالا و تجهيزات دارويي و پزشكي نيز بايد اين شناسه‌ها را دريافت كنند. وي با بيان اينكه زمان تست سامانه حدود 20روز بوده است، گفت: هنوز محصولات دريايي براي دريافت شناسه كالا در اين سامانه تعريف نشده است، اما اين كار به مرور انجام مي‌شود.  صادقي افزود: ستادي با عنوان ستاد ملي شامل 10 گروه تخصصي تبديل به شناسايي مراحل مورد نياز براي تدوين دستورالعمل‌هاي خاص را آغاز كرده است و بعد از پايان مراحل بررسي 11 دستورالعمل تدوين شد. معاون امور اقتصادي و بازرگاني وزارت صنعت، معدن و تجارت تصريح كرد: در وزارت صنعت، معدن و تجارت «ستاد ملي» متشكل از دستگاه‌هايي مطابق با آيين‌نامه‌هاي اجرايي (ماده 13) ايجاد شناسنامه، شناسه و كد رهگيري براي كالاهاي گروه هدف تشكيل شده است.   وي اظهار كرد: در ادامه كالاهاي سطح شبكه بايد تعيين تكليف شده، براي شناسه‌دار شدن ساير گروه‌هاي كالايي كشاورزي بايد مهلت بيشتري داده شود و با ايجاد هماهنگي لازم با ستاد مبارزه با قاچاق كالا و ارز، پيوند اين سامانه با ساير سامانه‌هايي كه در فرآيند تجاري كشور پيش‌بيني شده، برقرار شود تا در مجموع به امكاني دست يابيم كه نسبت به گذشته فرآيند توليد، واردات و عرضه كالاها را بهتر كنترل كنيم.  وي افزود: تمام مراكزي كه محل دپو و نگهداري كالا هستند، شناسه انبار دريافت مي‌كنند و همه كالاهاي توليد داخل و وارداتي به هر جا مي‌روند بايد داراي شناسه باشند و اين شناسه و كدرهگيري مجموعه‌يي را تشكيل مي‌دهد كه به شفافيت گردش كالا توليد و توزيع كمك مي‌كند و در كنترل قاچاق موثر است.  وي با اشاره به اينكه براي شفافيت بيشتر از سيستم‌هاي مالي مانند pos نيز استفاده خواهد شد، گفت: تمام كالاهاي عرضه شده در بازار بايد شناسه كالا منطبق بر شناسنامه كالا را دريافت كنند كه شناسنامه كالا خصوصيات، ابعاد و رنگ كالاها را معرفي مي‌كند و بين 8 تا ۱۲ رقم ويژگي مختلف براي كالاها متغير است.