«جهان‌صنعت»- هرچند قبل از سال نو پیش‌بینی می‌شد که مشکل کمبود برق و گاز برای فولادی‌ها در سال 1404 نیز ادامه‌دار باشد اما هرگز تصور نمی‌شد که از نیمه فروردین‌ماه این مشکل آغاز شود! تا جایی که بسیاری از فعالان این عرصه اظهار غافلگیری کرده و تصریح داشته‌اند که با کاهش 30‌ تا 80‌درصدی تامین برق مواجه شده‌اند که در نوع خود بی‌سابقه است.
درحالی که فولادسازان تا پایان سال گذشته با مشکلات جدی در تامین گاز و برق روبه‌رو بودند، انتظار داشتند حداقل روزهای ابتدایی سال جدید را بدون محدودیت‌های انرژی پشت‌سر بگذارند اما با اخطارهای اداره‌ برق منطقه‌ای مواجه و ناچار به کاهش مصرف برق شده‌اند. وضعیتی که نه‌تنها روند تولید را با اختلال مواجه ساخته بلکه باعث افزایش نگرانی‌ها درخصوص تاثیر آن بازارهای داخلی شده است. جالب اینکه محدودیت‌ها در شرایطی اعمال می‌شود که سال جاری به نام سرمایه‌گذاری برای تولید نام‌گذاری شده است.

محدودیت‌های بی‌سابقه برق فولادسازان در سال جدید
دبیر انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران با انتقاد از محدودیت‌های بی‌سابقه تامین برق که برای کارخاه‌های فولادی کشور اعمال شده است، گفت: با گذشت کمتر از ۲۰‌روز از آغاز سال ۱۴۰۴، صنایع فولادی با محدودیت‌های شدید و غافلگیرانه برق مواجه شده‌اند.
سید‌رسول خلیفه‌سلطانی دراین‌باره اظهار داشت: محدودیت‌های جدید اعمال شده به کاهش ۳۰ تا ۵۰‌درصدی تامین برق واحدها انجامیده است و در مواردی حتی به ۸۰‌درصد نیز می‌رسد که در سال‌های اخیر بی‌سابقه بوده است.
خلیفه سلطانی ادامه داد: چنین شرایطی که در سال‌های اخیر بی‌سابقه بوده، مشکلات جدی برای تولید و ادامه فعالیت این صنعت به‌وجود آورده است.
وی افزود: فولادسازان که تا پایان سال گذشته با مشکلات جدی در تامین گاز و برق روبه‌رو بودند، انتظار داشتند حداقل یک ماه از سال جدید را بدون محدودیت‌های انرژی پشت‌سر بگذارند اما از نیمه فروردین‌ماه، به ‌طور ناگهانی با اخطارهای اداره‌های برق منطقه‌ای مواجه شده و ناچار به کاهش مصرف برق خود شده‌اند. این وضعیت نه‌تنها روند تولید را مختل کرده بلکه باعث افزایش نگرانی‌ها از تاثیر آن بر اشتغال و بازارهای داخلی نیز شده است.
خلیفه سلطانی با اشاره به گزارش‌های دریافتی از شرکت‌های بزرگ فولادی کشور اظهار کرد: از ۱۵‌فروردین‌ماه سال جدید، شرکت‌های فولادی ناچار به کاهش حداقل ۳۰‌درصدی مصرف برق خود شده‌اند. این محدودیت‌ها در شرایطی اعمال می‌شود که سال جاری به نام «سرمایه‌گذاری برای تولید» نام‌گذاری شده است.
دبیر انجمن تولیدکنندگان فولاد همچنین با قدردانی از اقدامات و پیگیری‌های وزارت صمت در این خصوص خاطرنشان کرد: براساس اطلاعاتی که داریم، وزیر صمت علاوه بر مکاتبه با وزیر نیرو، اعتراض صنایع نسبت به محدودیت‌های نابهنگام برق را در هیات دولت هم مطرح کرده‌اند و پیگیر موضوع هستند که امیدواریم با درایت دولت و مساعدت وزارت نیرو به نتایج موثری برسد.

بار هزینه‌های مضاعف بر دوش فولادی‌ها
با اینکه صنعت فولاد ۷ درصد از برق کشور را مصرف می‌کند اما در زمان محدودیت‌ها، این صنعت جزو اولین‌هایی بوده که در کشور مشمول محدودیت‌های تامین برق می‌شود. البته سال قبل نیز مشکل کمبود انرژی از فصل بهار آغاز شد اما تفاوت آن این بود که این مساله از خردادماه شروع شد. این در حالی است که امسال تنها 15‌روز بدون قطعی برق گذشت و از نیمه دوم فروردین بی‌برقی آغاز شده است.
محدودیت برق در کارخانه‌های مختلف متفاوت است، به این صورت که در برخی از کارخانه‌ها تا ۳۰‌درصد و در برخی دیگر تا ۵۰‌درصد شاهد کمبود هستیم. کاستی‌ای که علاوه بر اینکه بر تولید تاثیر‌گذار بوده باعث خسارت هم شده است. براساس محاسبات در سه سال اخیر که محدودیت‌ها شدیدتر نیز شده، خسارت ناشی از محدودیت‌های گاز و برق به 5/‏8میلیارد دلار رسیده است. عددی که بسیار قابل توجه بوده و اهمیت اجرایی شدن راهکارهای بحران برق و گاز را بیشتر نشان می‌دهد. به هر حال مساله این است که قطع برق تنها باعث افزایش هزینه‌های همان واحد نمی‌شود، بلکه مانند یک زنجیره هزینه‌های چندبرابری برای صنایع پایین‌دستی نیز ایجاد خواهد کرد. اتفاقاتی که در سال 1403 به وفور شاهد آن بودیم و حالا پیش‌بینی می‌شود که اثراتش چندین سال در کشور ماندگار می‌شود. نکته کلیدی این است که بی‌ثباتی در تولید محصول و عدم استمرار در صادرات باعث خواهد شد که ایران برای سرمایه‌گذاران جذاب نباشد و درنتیجه ترجیح بدهند از کشور خارج شوند. ضمن اینکه در بازارهای خارجی نیز حرفی برای گفتن نداشته باشیم و در نهایت شاهد از دست رفتن کامل آن باشیم.
براساس محاسبات در سه سال اخیر که محدودیت‌ها شدیدتر شده، خسارت ناشی از محدودیت‌های گاز و برق به 5/‏8‌میلیارد دلار رسیده است. البته این رقم صرفا مربوط به ارزش تولید از دست‌رفته، است و خسارت وارده به تجهیزات و.. محاسبه نشده است. مساله این است که قطع برق فقط باعث افزایش هزینه‌های همان واحد نمی‌شود، بلکه مانند یک زنجیره هزینه‌های چندبرابری برای صنایع پایین‌دستی ایجاد می‌کند. اتفاقاتی که طی یک سال رخ می‌دهد، اثراتش چندین سال در کشور ماندگار می‌شود اما بی‌ثباتی در تولید محصول و عدم استمرار در صادرات باعث می‌شود که خارجی‌ها دیگر به سمت ما نیایند و ترک‌ها را ترجیح دهند و در نهایت اینکه بازار صادراتی از دست برود. به این ترتیب کمبود برق علاوه بر این که هزینه‌ها و خسارت سنگینی بر دوش تولیدکننده گذاشته، به تعهد صادراتی هم آسیب زده است. اکنون در حال از دست دادن بازارهای صادراتی هستیم که برای آن سال‌ها زحمت کشیده شده بود تا ایجاد شود.