تاریخ چاپ : شنبه 13 شهریور 1395

…

تنها 24 ساعت به انتخابات رييس اتاق بازرگاني باقي مانده است. در حالي كه به دليل تفرقه نظر در شهرستان‌ها هفته گذشته بسياري خوانساري را برنده از پيش انتخابات مي‌دانستند در چند روز گذشته ورق برگشت و شرايط در حال تغيير است. بعد از اختلاف بدنه شوراي روسا به نفع تهران اين‌بار يك اتحاد جديد ميان شهرستان‌ها و بخشي از طيف‌هاي اثرگذار اتاق بازرگاني در حال شكل گرفتن است تا رقابتي بسيار نزديك و نفس‌گير را در روز يك‌شنبه شاهد باشيم.

تغيير در معادلات

در ابتداي بحث انتخابات شايد كسي پيش‌بيني شرايطي مانند اين را نمي‌كرد. در روزهاي بعد از كنار رفتن محسن جلال‌پور دو گزينه شافعي و پيرموذن در ميان روساي شهرستان‌ها جدي‌تر از بقيه به نظر مي‌رسيد. در نخستين جلسه اما ورق به سمت شافعي چرخيد و در اين ميان برخلاف انتظار دوستان نزديك پيرموذن مانند كيوان كاشفي از شافعي براي رياست حمايت كردند.

در ادامه شاهد اختلافاتي در ميان شهرستان‌ها بوديم و در نهايت پيرموذن براي حفظ انسجام شهرستان‌ها به نفع شافعي از رقابت انصراف داد. اما اتفاقات ديگري در اين ميان رخ داد. صحبت‌ها درباره نايب‌رييسي باعث شد كه بسياري از شهرستان‌ها با ائتلاف براي فردا به معامله بنشينند و قرار بود نتيجه اين مذاكرات روز چهارشنبه شب اعلام شود اما علني شدن موضوع باعث مشكلاتي شد.

وفاي به عهد به شكلي ديگر

تهران براي اينكه شهرستان‌ها را راضي نگه دارد تصميم گرفت براي نايب‌رييسي از يكي از گزينه‌هاي شهرستاني استفاده كند. در حقيقت در ابتداي دوره ميان گروه ائتلاف براي فردا و شهرستان‌ها يك توافق 4 به 3 صورت گرفته بود. اما در اين توافق رياست در اختيار شهرستان‌ها بود. حال تهران تصميم داشت اعلام كند ما به توافق 4 به 3 پايبنديم و براي اين منظور يكي از گزينه‌ها شهرستاني را به عنوان كانديداي خود براي نايب‌رييسي معرفي كند. اين معرفي هرچند برخلاف ميل بعضي از اعضاي ائتلاف براي فردا بود اما براي نشان دادن انسجام ميان تهران و شهرستان‌ها قرار شد اين موضوع در جلسه‌يي با حضور تشكل‌ها كه روز چهارشنبه عصر برگزار شد، علني شود.

با اين وجود پخش شدن خبر اين توافق باعث ايجاد يك جو منفي ميان شهرستان‌ها مختلف شد. شهرستان‌هاي بزرگ كه همگي براي نايب‌رييسي روي كمك تهران حساب كرده بودند با ديدن اينكه حسين سلاح‌ورزي كانديداي مورد حمايت تهران است عملا از تهران قطع اميد كردند. هرچند در دقيقه آخر موضوع جلسه تشكل‌ها تغيير كرد و محمد مرتضوي رييس خانه صنعت تهران و گرداننده آن جلسه اعلام كرد كه در اين جلسه از هيچ كانديدايي اسم برده نمي‌شود اما اين شايعه اثر خود را داشت و كم‌كم اتحادي بين شهرستان‌ها به سود گزينه مطلوب شهرستاني‌ها شكل گرفت.

 شكل‌گيري يك اتحاد

اما شهرستان‌ها تنها كساني نبودند كه دور شافعي جمع شدند. بسياري از گروه‌هاي سابق اتاق تهران نيز كه در انتخابات اخير موفق به حضور در هيات نمايندگان اتاق تهران نشده بودند، اين براي گزينه مطلوب خود را شافعي اعلام كردند. شايد اين نخستين بار بود كه بين طيف سنتي، طيف تحول خواه و گروه‌هاي ديگري مانند پيشگامان يك اتفاق نظر روي يك كانديدا شكل گرفت. همه اين گروه‌ها به اضافه اپوزيسيوني كه در درون هيات نمايندگان اتاق ايران به عنوان منتقد وضعيت موجود اتاق بازرگاني مشغول به فعاليت بود همگي از گزينه شوراي روساي اتاق‌هاي بازرگاني اعلام حمايت كردند. اين موضوع عملا باعث تقويت شافعي به عنوان كانديداي رياست شد اما به نظر مي‌رسد در طرف مقابل خوانساري نيز از راي خوبي در اتاق ايران برخوردار است.

راي اپوزيسيون اتاق‌هاي شهرستان

شوراي روساي اتاق‌هاي بازرگاني داراي سازوكار قانوني نيست ولي در دوره‌هاي اخير موفق شده است سهم مهمي در انتخابات داشته باشد. در حقيقت ساز و كاري كه از چند دوره قبل توسط شوراي روسا در نظر گرفته شد تضميني است كه در صورت وفاي به عهد روساي شهرستان‌ها موفق به پيروزي در هر انتخاباتي شود.

ساز و كار به اين شكل است كه رييس هر اتاق، ميزان آراي در اختيار خود را اعلام مي‌كند و بعد از انتخابات گزينه رياست همه موظف به دادن آرا به كسي هستند كه در شورا انتخاب شده است. اما مساله اينجاست كه ممكن است رييس تمامي آراي شهرستان خود را در اختيار نداشته باشد. اين آرا كه به آراي اپوزيسيون اتاق‌هاي شهرستان‌ها معروف است معمولا با گزينه ديگري جز گزينه شوراي روسا همكاري مي‌كند. در حال حاضر مسعود خوانساري بخشي از اين آرا را در اختيار دارد. همچنين بخشي از آراي خوانساري به دليل بخشي از راي تشكل‌هاست.

احياي اتحاد شهرستان‌ها به خاطر خطر تهران

در مقابل در شهرستان‌ها بعد از احساس پيروزي مسعود خوانساري يك اتحاد نانوشته شكل گرفت. شهرستان‌ها كه در ابتداي استعفاي جلال پور چند دسته شده بودند و با شدت گرفتن بحث نايب‌رييسي اين وضعيت بدتر شد و مي‌رفت كه هر روز كانديداي جديدي معرفي شود با اين واقعيت روبه‌رو شدند كه به خاطر اختلاف تمام دستاوردهاي خود را از دست مي‌دهند. به همين دليل در جلسه‌يي ميان چند عضو شهرستان به بررسي خطرات رياست تهراني‌ها پرداختند. موضوعاتي مانند خطر حذف شهرستان‌ها از عرصه قدرت در اتاق بازرگاني، از بين رفتن جايگاه شهرستان‌ها و احتمال عدم امكان انسجام در دوره‌هاي قبل همگي باعث اتحاد كامل شهرستاني‌ها با يكديگر شد.

بخش مهمي از اين تفرقه به دليل مساله همزماني انتخابات نايب‌رييسي با انتخابات رييس به وجود آمده بود. در همين راستا قرار است امروز در جلسه شوراي روساي شهرستان‌ها اين پيشنهاد از سوي شهرستاني‌ها مطرح شود كه انتخابات نايب‌رييسي به مدت يك ماه به تعويق بيفتد. اين موضوع در حقيقت باعث ابطال تمام توافقات ميان گروه‌هاي مختلف بر سر مساله نايب‌رييسي خواهد شد و ديگر هيچ كس به دليل مساله نايب‌رييسي به اتحاد شوراي روسا پشت نخواهد كرد.

دربي تكراري، ياركشي جديد

انتخابات شافعي، خوانساري يك انتخابات تكراري است. 3 سال قبل درست چند ماه پس از انتخابات رياست‌جمهوري، انتخابات رييس جديد اتاق بازرگاني ميان شافعي و خوانساري برگزار شد. در آن انتخابات در ابتدا قرار بود خسروتاج در مقابل شافعي قرار گيرد اما با اصرار پدرام سلطاني اين خوانساري بود كه با شافعي هماوردي كرد.  وضعيت اتاق هشتم با اتاق هفتم تفاوت بنيادين دارد ولي در اتاق هفتم اين شافعي بود كه با اختلاف تنها چند راي موفق شد خوانساري را شكست دهد. در آن انتخابات طيف سنتي و شهرستان‌ها به نفع شافعي و طيف تحول خواه، بخشي از تهران و اپوزيسيوني كه مخالف وضعيت موجود اتاق بازرگاني بود به خوانساري راي دادند.

اما اين‌بار خوانساري راي تهران، بخشي از دولت، اپوزيسيون اتاق‌هاي شهرستان و بخشي از تشكل‌ها را در اختيار دارد و در مقابل شافعي با راي شهرستان‌ها، طيف سنتي، طيف تحول خواه و گروه‌هاي منتقد اتاق قرار است در انتخابات شركت كند.  خوانساري در ابتداي انتخابات با توجه به اختلافاتي كه در شهرستان‌ها بود توانست در رقابت پيش بيفتد ولي قبل از انتخابات 14 شهريور موج خوانساري به اوج خود رسيد. حال شافعي كمي ديرتر به واسطه اتحاد مجدد شهرستان‌ها از ترس رياست خوانساري موجي جديد ايجاد كرده است اما سوال اساسي اين است كه اولا اين موج مي‌تواند بر خوانساري غلبه كند يا خير و دوم اينكه آيا اتفاقاتي مانند جلسه امروز شوراي روسا به ضرر اين موج تمام مي‌شود يا موج را تقويت خواهد كرد؟

منبع: روزنامه تعادل