هنوز زمان مناسب تكنرخي كردن ارز فرا نرسيده است
حسین سلیمی : رييس انجمن سرمايهگذاري خارجي
چهارشنبه 13 مرداد 1395
.
در روزهاي گذشته و باتوجه به كاهش تورم و كاهش نرخ سود بانكي برخي از كارشناسان اقتصادي كشور اعلام كردهاند كه زمان آن رسيده است كه دولت براي تك نرخي كردن قيمت ارز در كشور گام بردارد و اين وعده خود را تحقق بخشد اما در اين بين حسين سليمي كارشناس بانكي، اين موضوع را رد ميكند و ميگويد همچنان فضا براي تكنرخي شدن ارز در كشور مناسب و مساعد نيست. او كه عضو هيات نمايندگان اتاق تهران و ايران است، ميگويد: «به اعتقاد من هنوز شرايط بازار كشور براي تكنرخي كردن ارز مناسب نيست و اين نظر را به مسوولان بانك مركزي هم اعلام كردهام، تا زماني كه پشتوانه لازم ارزي در كشور وجود نداشته باشد تا بانك مركزي به راحتي بتواند در صورت لازم و تقاضا ارز وارد بازار كند، زمان مناسبي براي تحقق ارز تك نرخي فرانخواهد رسيد و شرايط كنوني كشور به نظرم اينگونه است زيرا همچنان منابع و ذخاير ارزي كشور به اينگونه نيست و اگر در اين شرايط دولت گامي در اين جهت بردارد به احتمال زياد طرح شكست خواهد خورد و ارز با يك پله بالاتر در بازار روي اعداد جديد خواهد ايستاد.» او در ادامه با اشاره به اينكه بانك مركزي به خوبي توانسته است بازار ارز را در ماههاي گذشته مديريت كند و يك فاصله 10 درصدي بين ارز دولتي و آزاد تقريبا در بازار حفظ شده است ميگويد: «باتوجه به تحركهاي اقتصادي كنوني كه بعد از اجراي برجام پيش آمده و تقاضاي ارزي صنايع تك نرخي شدن عملي نيست زيرا همچنان ميزان وروديهاي ارزي كشور نسبت به تقاضا در شرايط مناسبي قرار نگرفته است البته بايد اشاره كنيم كه درآمدهاي نفتي و فروش نفت افزايش داشته ولي شرايط براي ورود ارزهاي نفتي همچنان با مشكلاتي روبهروست.» سليمي در ادامه در واكنش به نظر برخي كارشناسان كه معتقدند باتوجه به كاهش تورم و كاهش نرخ سود بانكي فضاي كشور براي تك نرخي شدن ارز مهيا شده، ميگويد: «تقاضا براي ارز در بازار ارتباط چنداني به نرخ سود بانكي و تورم ندارد و من تعجب ميكنم كه افراد اعلام ميكنند باتوجه به كاهش تورم و نرخ سود بانكي حالا زمان تك نرخي شدن ارز هم شده است. در سالها و دهههاي گذشته هيچگاه نرخ ارز تك نرخي نبوده و هميشه شاهد يك فاصلهيي بين اين دو عدد بودهايم.» به گفته او، اگر دولت براي تك نرخي كردن ارز منطقي و فكر شده عمل نكند شاهد افزايش قيمت ارز و تورم دلاري خواهيم بود، ميگويد: «شايد تا پايان سال جاري و البته با مناسب شدن شرايط ارزي كشور بتوانيم در آن جهت حركت كنيم، پيشنيازهاي اين اتفاق افزايش قيمت نفت، ورود دلارهاي نفتي به كشور و ايجاد تعادل بين عرضه و تقاضاي ارز در بازار است.»
دست بانكها براي تسهيلاتدهي بسته است
از سوي ديگر، در كنار موضوع نرخ ارز و زمان مناسب براي تحقق تك نرخي كردن آن، موضوع تسهيلات بانكي نيز اين روزها بر سر زبان فعالان اقتصادي است. آن طور كه فعالان اقتصادي ميگويند؛ ارثيه دولتهاي نهم و دهم هم چنان بر دوش دولت يازدهم سنگيني ميكند. اين ارثيه شوم، بدهيهاي دولت به پيمانكاران، تامين اجتماعي، صندوقهاي بازنشستگي و بانكهاست كه تاخير در پرداخت آن به پيمان كاران و به ويژه بانكها، مساوي با به تاخير افتادن تسهيلاتدهي به بنگاههاي توليدي و رونق اقتصادي است. يكي از راهكارهاي دولت يازدهم براي پرداخت بدهيهايش ايجاد بازار اوراق بدهي است كه وزير اقتصاد، علي طيبنيا سال گذشته از آن خبر داد و اينكه دولت تلاش دارد با انتشار اوراق قرضه، از يك بدهكار بدحساب به بدهكار خوش حساب تبديل شود. دولت تلاش كرد براي پرداخت بدهيهايش در لايحه بودجه سال 95، مواد تسويه بدهيهاي دولت را بگنجاند. انتشار اوراق مشاركت، خزانه اسلامي و صكوك مجوزهايي بود كه مجلس براي تسويه بدهي به دولت داد. در اين راستا، اقتصاد ايران بهطور خاص نيازمند پرداخت بدهيهاي دولت در شرايط فعلي است. در مرحله اول دولت بايد بدهيهايش را به بانكها بپردازد و بانك مركزي هم تهاتر كند تا سرمايه بانكها افزايش يابد و دست بانكها براي تسهيلاتدهي باز شود. در حال حاضر دست بانكها به همان اندازه براي تسهيلاتدهي به بنگاههاي توليدي بسته است كه هشت ماه پيش بود.
در اين باره هم سليمي، نايبرييس كميسيون بازار پول و سرمايه اتاق تهران گفت: رقم بدهيهاي دولت به بانكها و پيمانكاران يك طرف قضيه است و طرف ديگر قضيه بهرههايي است كه دولت بايد براي اوراق بپردازد. اين رقم، رقم چشمگيري خواهد بود و در صورتي كه دولت بخواهد 100هزار ميليارد اوراق بدهي را با بهره 18درصد به فروش برساند با 18هزار ميليارد تومان بهره مواجه خواهد شد كه در بودجه منبعي براي پرداخت اين بهرهها در نظر گرفته نشده است. در حال حاضر نبايد تنها رقم بدهيهاي دولت را ديد بلكه رقم بهره اوراق بدهي را هم بايد در نظر گرفت. سليمي افزود: تنها خواسته بخش خصوصي در تمام تشكلها از جمله اتاق بازرگاني اين است كه شرايط بازپرداخت بدهيهاي دولت تسهيل شود تا بانكها در تسهيلاتدهي توانا شوند. تسهيلاتدهي بانكها قفل است درحالي كه توليد نياز به منابع بيشتر دارد. انتشار اوراق بدهي يكي از راههاي دولت براي حل مشكل مطالبات معوق است اما در شرايطي كه منابع لازم براي بازپرداخت بدهيها در موعد سررسيد و بهره آن را در نظر بگيرند. پابرجايي بدهي بانكها به دولت مساوي با عدم رونق اقتصادي و ادامه ركود است.