در بسته توسعه صادرات غیرنفتی که ماه گذشته از سوی معاون اول رئیس‌جمهوری ابلاغ شد، ارزش صادرات مبنای درصد جایزه صادراتی برای سال جاری در نظر گرفته شد، که در جدول طبقه‌بندی گروه‌های کالایی تهیه شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز درصد جایزه یکی از ملاک‌های اصلی برای اولویت‌بندی کالا مد نظر قرار گرفته است. در این خصوص محسن صالحی‌نیا، معاون امور صنایع وزارت صنعت، معدن و تجارت با اعلام اینکه طبقه‌بندی گروه کالایی به اتمام رسیده است به «دنیای اقتصاد» گفت: جدول طبقه‌بندی گروه کالایی برای تصویب نهایی به نهاد ریاست جمهوری ارائه شده است.

معاون امور صنایع وزارت صنعت، معدن و تجارت درخصوص اینکه اولویت‌بندی صورت‌گرفته در لیست تهیه شده به چه صورت است، عنوان کرد: ضریب جایزه صادراتی یکی از اولویت‌های در نظر گرفته شده برای تهیه لیست کالای صادراتی بوده است، به‌طوری که برای تهیه این جدول اولویت اول به محصولاتی اختصاص یافت که ضریب جوایز صادراتی آنها 3 درصد است. پس از این گروه، کالاهایی که درصد جایزه صادراتی آنها 5/ 2، 2، 5/ 1، 1 و 5/ 0‌درصد بوده، قرار گرفته‌اند.

صالحی نیا درخصوص دسته‌بندی صنایع نیز افزود: براساس دسته‌بندی صورت گرفته صنایع های‌تک، قطعه خودرو، ماشین و تجهیزات و… در گروه درصد جایزه صادرات 3 درصد قرار گرفته‌اند که بالاترین سهم از صادرات به این گروه اختصاص دارد. منظور از 3 درصد این است که این گروه کالایی بالاترین رقم جایزه صادراتی را که مشمول صادرکنندگان می‌شود به خود اختصاص داده‌اند، پس از این گروه وسایل آزمایشگاهی و اندازه‌گیری، پزشکی و بیمارستانی و… قرار گرفته‌اند؛ در گروه بعد نیز خودرو و لوازم خانگی قرار گرفته‌اند.

معاون امور صنایع وزارت صنعت، معدن و تجارت درخصوص اینکه چه ملاکی برای تهیه این لیست مد نظر بوده نیز عنوان کرد:علاوه بر درصد جایزه میزان ارزش افزوده و ‌های تک بودن محصول از اولویت‌های قرار گرفتن در جدول طبقه‌بندی گروه کالایی بوده است. پس از آن کالاهایی که در دنیا به لحاظ صادرات شاخص هستند در اولویت قرار گرفته‌اند. در اصل می‌توان گفت کالاهایی که بالاترین ارزش‌افزوده در منطقه و جهان را برخوردار هستند، برای قرار گرفتن در این جدول ملاک قرار گرفته‌اند.

طبقه‌بندی گروه کالایی

در طبقه‌بندی گروه کالایی برای کالاهایی که از 3 درصد جایزه صادراتی برخوردار هستند، در درجه اول گروه کالایی فناوری بالا و دانش‌بنیان (شامل صنایع هوا فضا، ماشین‌های رایانه‌ای و اداری، محصولات الکترونیکی و مخابراتی، ابزار دقیق، ابزارآلات علمی، جنگ افزارها و کیت‌های آزمایشگاهی) قرار گرفته‌اند. تجهیزات و ماشین‌آلات صنعتی دومین گروه کالایی هستند که از 3 درصد جایزه صادراتی برخوردارند؛ این گروه کالایی تجهیزات کارخانه آسفالت، سنگ‌شکن‌های فکی، هیدروکربنی، کوبیت سری HS، بچینگ پلانت، ماسه شور و دستگاه‌های پخت نان را شامل می‌شوند. تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی، تجهیزات پزشکی، قطعات و مجموعه‌های خودرو و کلیه محصولات لبنی از دیگر کالاهایی هستند که از 3 درصد جایزه صادراتی برخوردارند.

اما گروه کالایی انواع خودرو (شامل سبک، تجاری، ریلی و دریایی)، انواع لوازم خانگی برقی، انواع دارو و انواع پوشاک در دوره بعدی قرار دارند و جایزه صادراتی 5/ 2 درصدی برای آنها در نظر گرفته شده است.

در طبقه‌بندی گروه‌های کالایی، محصولات نساجی (شامل انواع نخ‌ها، انواع پارچه، انواع پتو و سرویس‌های خواب)، انواع صنایع غذایی (شامل تبدیلی کشاورزی، شیرینی و شکلات)، انواع محصولات آرایشی و بهداشتی (شامل شوینده‌ها و لوازم آرایشی) و خدمات فنی و مهندسی در رده بعدی قرار دارند که درصد جایزه در نظر گرفته شده برای آنها 2 درصد است. اما رده بعدی گروه‌های کالایی قرار دارند که درصد جایزه آنها 5/ 1 درصد بوده است. صنایع غذایی، مصالح ساختمانی، لوازم خانگی و اداری، برق و الکترونیک، صنایع شیمیایی، انواع فرش ماشینی، انواع فرش دستباف، لوازم خانگی غیربرقی، مبلمان و صنایع چوبی، انواع سیم و کابل و کلید و پریز خانگی در این گروه قرار گرفته‌اند. براساس دسته‌بندی صورت گرفته صنایع غذایی به دو گروه صنایع تبدیلی کشاورزی (غیرکنسروی) و صنایع تبدیلی کشاورزی (کنسروی) تقسیم‌بندی شده‌اند. در گروه لوازم خانگی و اداری نیز زیرگروه مبلمان و دکوراسیون منزل و اداری مد نظر قرار گرفته است. اما برای گروه برق و الکترونیک نیز زیرگروه سیم،کابل و سایر تجهیزات برق و الکترونیک پیش‌بینی شده است.

ردیف‌های بعدی گروه کالایی نیز به محصولاتی اختصاص دارد که از 1 درصد جایزه برخوردار هستند. این محصولات شامل کشاورزی، فلزات و صنایع وابسته، صنایع سلولزی، مصالح ساختمانی، برق و الکترونیک، ‌محصولات پتروشیمی و پایه نفتی، صنایع شیمیایی، انواع چرم و صنایع وابسته هستند. در این گروه کالایی نیز برای کشاورزی زیرمجموعه (گیاهان دارویی و صنعتی و خشکبار) قرار گرفته است. در گروه کالایی فلزات و صنایع وابسته نیز زیرگروه آهن و فولاد در نظر گرفته شده است. برای گروه برق و الکترونیک نیز زیرگروه سیم و کابل و سایر تجهیزات برق و الکترونیک قرار دارد. اما برای زیرگروه محصولات پتروشیمی و پایه نفتی نیز محصولات تبدیلی پتروشیمی پیش‌بینی شده است. در گروه کالایی صنایع شیمیایی نیز دو زیرگروه رزین و چسب و مواد اولیه شوینده گنجانده شده است. اما برای گروه انواع چرم و صنایع وابسته نیز دو زیرگروه کراست، چرم، مصنوعات چرمی و کفش مد نظر قرار گرفته است.

محصولاتی که از جایزه صادراتی 5/ 0 درصد برخوردار هستند نیز در رده آخر در جدول طبقه‌بندی گروه‌های کالایی تعیین شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت قرار دارند. این ردیف شامل گروه کالایی محصولاتی از کشاورزی، مصالح ساختمانی، محصولات پتروشیمی، پایه نفتی و محصولات وابسته صنایع تبدیلی، فلزات و صنایع وابسته است. در این گروه نیز برای محصولات کشاورزی چهار زیرگروه میوه و تره‌بار، گیاهان دارویی و صنعتی، محصولات شیلاتی و آبزیان محصولات دامی خوراکی در نظر گرفته شده است. برای گروه محصولات پتروشیمی نیز زیرگروه فرآورده‌های پایه نفتی پیش‌بینی شده است. اما برای فلزات و صنایع وابسته نیز زیرگروه فروآلیاژ، ‌مس و آلومینیوم مد نظر قرار گرفته است.
.