به نقل از جهان صنعت : توجه به ایجاد شفافیت و حذف قیمت‌گذاری دستوری در بازار کالاهای اساسی، پایه و واسطه‌ای، همواره از جمله اولویت‌های اعلامی دولت‌ها در راستای حمایت از بخش تولید بوده است. با این حال اما این اولویت‌ها گاه تنها در حد شعار باقی مانده‌اند و گاه در بهترین حالت به کندی پیش رفته‌اند. حال آنکه صاحبنظران اقتصادی حذف قیمت‌گذاری دستوری و احترام به قانون بازار را از مهم‌ترین عوامل بهبود وضعیت اقتصادی و لازمه حکمرانی صحیح اقتصادی می‌دانند که می‌تواند به ویژه از مسیر بورس اهداف خود را محقق کند. اما چرا عرضه کالاهای تولیدی شرکت‌های بورسی در بورس کالا و انرژی اهمیت دارد؟ عرضه خودرو و مسکن در کنار مواد اولیه و کالاهای اساسی در بورس کالا چقدر برای اقتصادمان مفید است؟ آیا نوبت رونق رینگ کشاورزی بورس کالا نرسیده است؟ ابراهیم بهادرانی مشاور عالی رییس اتاق بازرگانی تهران در بررسی این موارد بر اهمیت انواع بورس‌های کالایی و انرژی تاکید و عنوان کرد: عرضه کالاها در بورس‌های کالایی، ریسک معامله را کاهش می‌دهد، برای عرضه‌کنندگان به نوعی بازاریابی و تبلیغ‌ محصول می‌شود و مشکلات رایج در معاملات بازار سنتی از جمله عدم ایفای تعهدات را حذف می‌کند.

بهادرانی در پاسخ به این سوال که اهمیت و مزایای فروش محصولات تولیدی شرکت‌ها در بورس کالا و بورس انرژی چیست گفت: به طور کلی و براساس تجربیات این سال‌ها، عرضه کالاهای تولیدی در بورس کالای ایران و همچنین بورس انرژی دارای چندین مزیت بزرگ است. نخست اینکه کالاهای مورد عرضه در بورس کالا از نظر کیفیت مورد تایید هستند. بنابراین رقابت در بورس بین کالاهای اصیل انجام می‌شود و کالاهای کم‌کیفیت یا بی‌کیفیت، جایی در این بازار ندارند. وی افزود: موضوع دوم، روند شفاف و مطمئن تسویه معاملات است. با توجه به اینکه پرداخت وجه و تحویل کالا توسط اتاق پایاپای بورس انجام می‌شود فروشنده دغدغه‌ای برای دریافت وجه کالا و خریدار نیز مشکلی در حوزه تحویل کالا نخواهد داشت. مشاور عالی رییس اتاق بازرگانی تهران عنوان کرد: مزیت بعدی، معرفی آن شرکت و کالا به بازار است به طوری که با عرضه‌های مستمر یک کالا در بورس کالا، امکان معرفی و فروش محصول به متقاضیان داخلی و خارجی فراهم می‌شود و برخلاف بازار سنتی، فروش در محدوده کوچکی صورت نمی‌گیرد. امکان اخذ تسهیلات بانکی و سپردن کالا به انبار و دریافت تسهیلات نیز دیگر مزیت حضور شرکت‌ها در معاملات بورس کالاست.

جذابیت عرضه‌های بورسی برای تولیدکنندگان
بهادرانی در بررسی عملکرد بورس کالا عنوان کرد: واقعیت این است که به دلیل ظرفیت بالای سازوکار بورس کالا، معاملات از محصولات و مواد اولیه تولید به محصولات عمومی‌تر مثل خودرو و مسکن نیز رسیده ‌است. مشاور عالی رییس اتاق بازرگانی تهران افزود: همواره تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان مواد اولیه و کالاهای واسطه‌ای از بورس کالا بهره‌مند می‌شوند به طوری که تولیدکنندگان، پس‌ از طی مراحل قانونی و پذیرش، می‌توانند محصولات‌شان را در این بازار بزرگ عرضه کنند و از مزایای این بورس همچون کشف قیمت براساس عرضه و تقاضا بهره‌مند شوند. این فعال اقتصادی بیان کرد: مصرف‌کنندگان مواد اولیه نیز به قیمت واقعی، کالای مورد نیاز را خریداری می‌کنند و در یک شرایط رقابتی از صحت و سلامت معامله و محصول اطمینان خواهند داشت. اما طی یکی دو سال اخیر شاهد گسترش و توسعه خدمات بورس کالا به بخش‌های مختلف اقتصادی هستیم به طوری که علاوه بر توسعه بازارهای مالی، عرضه کالاها به خودرو و مسکن نیز رسیده که بیانگر ظرفیت‌های مطلوب بورس کالا برای اقتصادمان است.

راهکارهای کاهش جذابیت قیمت‌گذاری دستوری
به ‌نظر می‌رسد سرانجام قیمت‌گذاری دستوری که همواره با شعار حمایت از مصرف‌کننده در اقتصاد ایران طرفداران زیادی داشته، این روزها محبوبیت خود را از دست داده است. بهادرانی در پاسخ به این سوال سنا که آیا می‌توان به حذف قیمت‌گذاری دستوری در صنایع و ورود همه این کالاها به بورس کالا امیدوار بود گفت: استنباط بنده این است که قیمت‌گذاری دستوری کماکان ادامه دارد و دلیل گرایش سیاستگذاران به این نوع سیاست وجود تورم سالانه حدود ۴۰ درصدی در اقتصاد است. وی افزود: در این میان بهترین روش برای عرضه کالاها و کشف قیمت در بورس، وجود عرضه‌کنندگان و تقاضاکنندگان زیاد است به نحوی که هیچ عرضه‌کننده و تقاضا‌کننده‌ای نتواند در بازار، اثر انحصاری داشته باشد. مشاور عالی رییس اتاق بازرگانی تهران ادامه داد: در برخی از کالاها که تولیدکنندگان و عرضه‌کنندگان کمی وجود دارند معمولا در کشورهای طرفدار اقتصاد آزاد، با اجازه دادن به واردات کمبود بازار را جبران می‌کنند که با توجه به مشکلات تحریم و انتقال ارز به داخل، امکان این عمل در کشور ما در حال حاضر وجود ندارد. وی افزود: نتیجه اینکه در تعدادی از کالاها که تعداد عرضه‌کننده و تقاضاکننده زیاد است، طبیعتا این محصولات در بورس کالا مورد معامله قرار می‌گیرند و در بخشی که کمبود عرضه وجود دارد نیز اگر بتوان با اجازه واردات به سمت ایجاد تعادل در عرضه و تقاضا حرکت کرد، کشف قیمت و انجام معامله در بورس کالا به نفع اقتصاد کشور است. بهادرانی عنوان کرد: به نظر بنده، کشف قیمت‌ها در سازوکار بورس کالا اگر بدون فشار دولت و براساس رسالت بورس انجام شود، بدون شک به نفع عرضه‌کننده و تقاضاکننده و اقتصاد خواهد بود.

ظرفیت بالای بورس کالا برای عرضه کالاهای کشاورزی
مشاور عالی رییس اتاق تهران همچنین در بررسی وضعیت عرضه کالاهای کشاورزی در بورس کالا بیان کرد: بورس کالای کشاورزی در سال ۱۳۸۳ راه‌اندازی شده‌ و در مهرماه سال ۱۳۸۶ نیز بورس کالا با ادغام بورس فلزات و بورس کشاورزی به ‌وجود آمده است. نگاهی به فهرست کالاهای پذیرش شده در بورس کالا نیز نشان می‌دهد که در حال حاضر برخی از کالاهای کشاورزی نظیر روغن‌های خام، شکر، گندم، مرغ، زعفران، خرما، آرد، گندم، برنج، جو دامی وارداتی، جوجه یکروزه، دانه‌های روغنی و امثال آن در این فهرست وجود دارد اما به هر حال به دلیل ساختار یارانه‌ای کالاهای کشاورزی عرضه‌ها به صورت پراکنده انجام شده است. بهادرانی افزود: در این میان با توجه به توسعه فعالیت‌های بورس کالا امید است با هماهنگی‌های انجام شده میان بورس کالا و وزارت جهاد کشاورزی و افزایش تولید و بهره‌وری در این بخش، تعداد کالاهای مورد معامله کشاورزی نیز در بورس افزایش یابد تا اقتصاد بازار محصولات کشاورزی بهبود یابد.