به نقل از جهان صنعت : زینب مختاری- شاخص کل بورس در هفته گذشته با سه روز پیاپی افت روبه‌رو بود. این روند برخی سرمایه‌گذاران را برای تداوم فعالیت در این بازار و احتمال تکرار ریزش‌های سال گذشته دچار تردید کرد. با این حال اما صاحب‌نظران، افت و خیز هفته گذشته را به عنوان اصلاح منطقی شاخص کل پس از یک دوره طولانی رشد پیاپی، ارزیابی کردند. حال این سوال مطرح است که آیا می‌توان بازار سهام را در مقایسه با بازارهای موازی، بهترین محل سرمایه‌گذاری دست‌کم تا پایان ماه جاری قلمداد کرد؟ از ابتدای شهریورماه تمامی بازارها اعم از سرمایه، ارز و طلا با نوسان مواجه بوده و در نهایت کاهش قیمت را تجربه کرده‌اند. صاحب‌نظران بر این باورند که بازار سرمایه به دلیل تنوع ذاتی در سرمایه‌گذاری همچنان از ظرفیت بالایی برای جذب سرمایه و تداوم رشد برخوردار است و با وجود اصلاح هفته گذشته شاخص کل و قیمت نمادهای بزرگ، همچنان پتانسیل جذب سرمایه در شرکت‌های کوچک ارزنده و انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری را داراست. با این حال اما بازار سرمایه همچنان از نرخ دلار متاثر است و این متغیر می‌تواند مسیر بازار سهام در هفته‌های آینده را با چالش مواجه کند.
بازار سرمایه از ابتدای سال‌جاری تاکنون دو نیمه متفاوت را پشت سر گذاشته است. در حالی که بازار طی دو ماه نخست سال بازدهی منفی و در ماه سوم تنها یک درصد بازدهی مثبت را ثبت کرده بود اما توانست از سومین ماه سال به تدریج به عرصه قدرت‌نمایی بازارها بازگردد و بازدهی مثبت را برای سهامداران به ارمغان آورد. این بازار به ویژه با انتشار گزارش‌های سه ماهه شرکت‌ها که حاکی از عملکرد مثبت بهار و رسیدن به سطح ارزندگی بود، تقویت شد. بدین‌ترتیب بازار سرمایه نه تنها با رشد شاخص‌ها در ماه‌های چهارم و پنجم سال و کسب بازدهی مثبت روبه‌رو شد بلکه مجددا شاهد ورود پول و رشد ارزش معاملات طی ماه‌های تیر و مرداد سال‌جاری بود. بازار سرمایه همچنین در کنار اصلاح برخی ساختارهای دست و پا گیر و قوانین محدودکننده، از رشد نرخ دلار نیز بهره برد تا سهامداران شرکت‌های صادرات‌محور را از رشد قیمت سهام بهره‌مند کند. تا پایان ماه پنجم سال‌جاری، شاخص‌سازان بخش زیادی از زیان سهامداران خود طی ماه‌های گذشته را جبران کرده‌اند. در این میان نمی‌توان تقسیم سودهای اعجاب‌آور و رضایت‌بخش از سوی شرکت‌ها را در ترغیب دوباره سرمایه‌گذاران برای ورود به بازار سرمایه نادیده انگاشت. بدین ترتیب شاخص کل بازار سرمایه از رقم یک میلیون و ۳۰۷ هزار و ۷۰۷ واحد در نخستین ساعت معاملاتی سال‌جاری به سطح یک میلیون و ۵۱۵ هزار و ۵۴۸ واحد در پایان مردادماه رسید تا با پشت سر گذاشتن دو کانال مهم، بازدهی ۸۹/۱۵ درصدی را طی پنج ماهه نخست امسال کسب کند. با این حال شاخص کل بورس که در شهریورماه شتاب بیشتری در مسیر صعود گرفته و برای فتح کانال ۶/۱ میلیون واحدی خیز برداشته بود در هفته گذشته با نوسان روبه‌رو شد اما با اصلاحی مناسب مجددا به روند متعادل خود بازگشت. بر این اساس در روز چهارشنبه هفته گذشته شاخص کل روی رقم یک میلیون و ۵۲۰ هزار و ۶۲۷ واحد ایستاد تا از ابتدای سال‌جاری تاکنون بازدهی ۲۸/۱۶ درصدی را ثبت کرده باشد. در این میان کارشناسان بازار سرمایه بر این باورند که با رشد مناسب قیمت سهام شاخص‌سازان و شرکت‌های بزرگ بازار، اکنون نوبت سهام کوچک و متوسط است تا روند رشد خود را آغاز کنند. شاخص هم‌وزن که از ابتدای سال‌جاری تا مردادماه عموما روندی نزولی را طی می‌کرد از ابتدای پنجمین ماه سال، وارد فاز صعودی شده و در اغلب روزها مثبت بوده است. بدین ترتیب این شاخص توانسته است از ابتدای سال‌جاری تاکنون بازدهی ۵۴/۳ درصدی را ثبت کند که البته هنوز فاصله زیادی با میزان رشد شاخص کل دارد. بررسی معاملات بازار سهام طی هفته‌های اخیر نیز نشان می‌دهد، معامله‌گران از سمت نمادهای بزرگ به سمت کوچکترها چرخش داشته و شرکت‌های کوچک ارزنده با ورود پول مواجه بوده‌اند. بدین‌ترتیب شاخص هم‌وزن بازار نیز روزهای مثبتی را از سر گذرانده و به تدریج فاصله خود با رشد شاخص کل را کاهش می‌دهد. گفتنی است ارزش معاملات خرد بازار در هفته گذشته در ادامه روند رو به رشد هفته‌های اخیر به ۱۳ هزار و ۵۱۸ میلیارد تومان رسید که فاصله زیادی با میزان معاملات خرد هفتگی طی ماه‌های گذشته دارد. بر این اساس گفته می‌شود بازار سرمایه در ابتدای مسیر رو به رشدی قرار گرفته است که می‌تواند رشد سرمایه در میان‌مدت و کوتاه‌مدت را تضمین کند. به ویژه گفته می‌شود این بازار پس از اصلاح مناسب در ابتدای شهریورماه با رشد معقولی تا پایان ماه مواجه خواهد بود. در این میان نمی‌توان از قدرت بالای نقدشوندگی این بازار در مقایسه با دیگر بازارها که به عنوان اصلی‌ترین مزیت سرمایه‌گذاری آن قلمداد می‌شود غافل بود. همچنین این بازار در مقایسه با بازارهای موازی از برگ‌های برنده سرمایه‌گذاری نظیر صندوق‌ها و ابزارهای متنوعی برخوردار است که می‌توانند بازدهی سرمایه‌گذاری را تضمین کنند.
مسکن
بر اساس جدیدترین اعلام بانک مرکزی، میانگین قیمت مسکن در شهر تهران طی مردادماه سال‌جاری در مقایسه با تیرماه امسال سه درصد افزایش یافته است. بازار مسکن همچنین در مقایسه با بازار سهام در بررسی یک سال، بازدهی بالاتری را ثبت کرده است اما با توجه به رکود معاملاتی در این بازار به نظر می‌رسد این رشد تنها زاییده تورم بالای اقتصاد و رشد ارزش اسمی باشد. بدین‌ترتیب رکود در بازار مسکن همچنان پابرجاست و معاملات در شهر تهران همچنان روی مرز پنج هزار مورد باقی مانده است. واقعیت آن است که به رغم تداوم روند افزایشی قیمت مسکن از ابتدای سال‌جاری تاکنون و ثبت بازدهی‌های یک و سه درصدی، معاملات مسکن در تهران از ابتدای سال به طور کلی روندی کاهشی را دنبال کرده است. ناظران اقتصادی تورم بالای اقتصاد ایران را که سبب افزایش همزمان قیمت مسکن و تضعیف درآمد و کاهش قدرت خرید مردم شده است از دلایل اصلی رکود ادامه‌دار در بازار املاک می‌دانند. در همین حال شرایط اقتصادی کشور، افراد را به سمت سرمایه‌گذاری‌های کوتاه و میان‌مدت با قدرت نقدشوندگی بالا ترغیب کرده است. حال آنکه بازار املاک، به نقدشوندگی پایین و عدم بازگشت سرمایه در کوتاه‌مدت دچار است. این ویژگی به ویژه با اجرای قانون مالیات بر عایدی سرمایه و اخذ مالیات از خانه‌های خالی و محدودیت معاملات ملک در بازه‌های زمانی کوتاه‌مدت و میان‌مدت (با هدف جلوگیری از سفته‌بازی در بازار مسکن) بیش از پیش تقویت خواهد شد. در همین حال تجربه دو سال گذشته نشان داده است افزایش قیمت مسکن به دلیل بی‌ثباتی کشف قیمت در این بازار عموما سبب فرار خریداران خواهد شد و تنها رشد ارزش دارایی صاحبان ملک را به دنبال دارد. از همین رو به نظر می‌رسد این بازار به دلیل تورم بالای مصالح ساختمانی از یک سو و رشد قیمت محصول نهایی با آهنگ کند ورود سرمایه روبه‌رو خواهد بود. این روند به ویژه تا پایان ماه جاری تغییر محسوسی نخواهد داشت. گفتنی است آمارهای بانک مرکزی نشان می‌دهد قیمت متوسط هر متر مربع واحد مسکونی در شهر تهران در اسفندماه سال گذشته ۳۰ میلیون و ۲۷۰ هزار تومان بوده است که این رقم در مردادماه به ۳۰ میلیون و ۹۷۰ هزار واحد رسیده است. بدین‌ترتیب بازار مسکن از ابتدای سال‌جاری تاکنون بازدهی ۳۱/۲ درصدی را کسب کرده است.
ارز
شاید بتوان بازار ارز را از لحاظ امکان سرمایه‌گذاری خرد، اصلی‌ترین رقیب بازار سرمایه در جذب نقدینگی دانست. دلار توانسته بود در پنج ماهه نخست امسال از قیمت ۲۳ هزار و ۹۶۳ تومان به ۲۷ هزار و ۶۵۹ تومان در پایان مردادماه برسد تا بدین ترتیب بازدهی ۴۲/۱۵ درصدی را ثبت کند. این ارز همچنین در روزهای آغازین شهریورماه به دلایل مختلفی کانال ۲۸ هزار تومانی را هم فتح کرد و برای ورود به سطح ۲۹ هزار تومان خیز برداشت. تحولات سیاسی افغانستان و شرایط مبهم دلار هرات یکی از عوامل افزایش نرخ این ارز در ابتدای ماه جاری بوده است. با این حال همزمان با بازگشایی راه‌های تجاری و ایجاد ثبات در افغانستان این نگرانی تا حد زیادی کاهش یافت. با این حال اما به دلیل سرنوشت مبهم برجام و کمبود ارز ناشی از تحریم‌ها در کشور، به نظر می‌رسد دولت همچنان برای کنترل نرخ دلار با مشکلات زیادی مواجه باشد. از همین رو نوسان دلاری به دلیل وابستگی بالا به تحولات سیاسی داخلی و بین‌المللی همچنان ادامه‌دار خواهد بود. از سوی دیگر اما گفته می‌شود دلار با محدوده تاریخی خود یعنی ۳۲ هزار تومان همچنان فاصله زیادی دارد و مشخص نیست که بتواند در شهریورماه به راحتی به قله قبلی بازگردد. به هر روی این ارز پرطرفدار توانسته است از ابتدای سال تا روز گذشته بازدهی ۸۹/۱۳ درصدی را ثبت کند. گفتنی است افزایش نرخ دلار می‌تواند تا حدی بر رشد قیمت سهام دلاری بازار سرمایه نیز اثر مثبت داشته باشد. با این حال اما در صورتی که نرخ دلار از محدوده‌های منطقی بالاتر رود در نهایت به زیان کلیت اقتصاد از جمله بازار سهام منجر خواهد شد. بازار ارز همچنین به دلیل محدودیت‌های قانونی معاملات، کنترل مستقیم دولت و بازارسازی بانک مرکزی، از بازارهای پرریسک برای سرمایه‌گذاری محسوب می‌شود.
طلا
طلای ۱۸ عیار که سال گذشته را با قیمت یک میلیون و ۸۵ هزار و ۵۰۰ تومان در هر گرم به پایان رسانده بود توانست در واپسین روز مردادماه روی رقم یک میلیون و ۱۷۳ هزار و ۳۰۰ تومان قرار بگیرد و بدین‌ترتیب در پنج ماهه نخست سال‌جاری، معادل ۰۹/۸ درصد بازدهی کسب کند. با این حال اما نرخ دلار ناشی از کاهش نرخ جهانی این فلز گرانبها و تقویت شاخص دلار، طی روزهای گذشته با کاهش مواجه شده و به یک میلیون و ۱۶۱ هزار و ۹۰۰ تومان در روز پنجشنبه رسید. بدین‌ترتیب طلای ۱۸ عیار از ابتدای سال‌جاری تاکنون بازدهی ۰۴/۷ درصد را کسب کند. در این میان افزایش تقاضای جهانی برای طلا ممکن است بر نرخ این فلز گرانبها در ایران نیز اثر بگذارد. به گزارش کامودیتی تقاضای فیزیکی طلا در آلمان طی نیمه نخست سال‌جاری میلادی ۳۵ درصد رشد کرده و از آنجا که چشم‌انداز تورم در نیمه دوم سال‌جاری میلادی نیز صعودی است به نظر می‌رسد این رشد تقاضا، به کشورهایی از جمله چین، هند و آمریکا نیز سرایت کند. بدین‌ترتیب طلای جهانی دورنمای رشد از خود نشان می‌دهد. با این حال اما بازار طلا در ایران فارغ از قیمت‌های جهانی از عواملی نظیر تورم و مناسبت‌های ملی و مذهبی نیز اثر می‌پذیرد. بر همین اساس به نظر می‌رسد در صورت پایداری نرخ جهانی دلار و کاهش تورم انتظاری در کشور، بازار طلا دست کم تا پایان شهریورماه نوسانات افزایشی خاصی را پیش رو نداشته باشد.

منبع