گروه سیاسی- نخستین جلسه بررسی صلاحیت وزرای پیشنهادی دولت سیزدهم، از ۸ صبح دیروز به ریاست محمدباقر قالیباف و با حضور ۲۲۳ نماینده برگزار شد. سید ابراهیم رییسی، رییس دولت سیزدهم به همراه کابینهاش و همچنین اسماعیلی رییس دفتر و مخبر معاون اول خود پیش از آغاز جلسه به صحن علنی آمد تا از کابینهاش دفاع کند. در ابتدا محمدباقر قالیباف رییس مجلس در نطق پیش از دستور خود از برگزاری جلسات فشرده کمیسیونها طی بیش از ۲۷۰ جلسه جهت بررسی برنامه وزرا سخن گفت و به این نکته اشاره کرد که مجلس در چند روز آینده کار مهم و حساسی را پیشرو دارد. سپس رییسی به دفاع از وزرای پیشنهادی خود پرداخت و در نهایت پنج نماینده موافق و پنج نماینده مخالف وزرای پیشنهادی، سخنان خود را بیان کردند تا جلسه صبح به اتمام برسد. سپس ساعت ۱۴ مجلس وارد جلسه علنی شیفت عصر شد تا طبق حروف الفبا صلاحیت وزرای پیشنهادی را بررسی کند.
۲۳ مرداد، محمدباقر قالیباف رییس مجلس اعلام کرد که به منظور اجرای اصل ۱۳۳ قانون اساسی، ابراهیم رییسی فهرست کابینه پیشنهادی خود را چهارشنبه عصر به مجلس فرستاده است، اما از آنجا که زمان صحن علنی به پایان رسیده بوده، این اسامی (امروز۲۳ مرداد) به صورت رسمی اعلام وصول شده است. پس از آن کمیسیونها، فراکسیونها و مجمع استانی مجلس به منظور بررسی برنامههای وزرای پیشنهادی تشکیل جلسه دادند. طبق آییننامه داخلی مجلس، نمایندگان به مدت چهار روز برنامههای ۱۹ وزیر پیشنهادی را مورد بررسی و ارزیابی قرار دادند که این بررسی در عصر روز سهشنبه ۲۶ مرداد به پایان رسید. بنابراین از صبح روز شنبه طبق موافقت نمایندگان جلسات بررسی صلاحیت وزرای پیشنهادی به صورت دو شیفت در صحن علنی مجلس برگزار میشود و طبق پیشبینی صورت گرفته، بررسی صلاحیت ۱۹ وزیر پیشنهادی عصر روز سهشنبه به اتمام رسیده و جلسه رای اعتماد به دلیل رعایت پروتکلهای بهداشتی نه به صورت کاغذی و گلدانی، بلکه به صورت الکترونیکی برگزار و نتیجه آن، همان روز اعلام خواهد شد.
خط و نشان علمالهدی برای نمایندگان
با وجودی که گفته میشود کابینه رییسی به دلیل همفکری و همسویی با مجلس تمام اصولگرای یازدهم مشکل خاصی برای گرفتن رای اعتماد ندارد، اما خبرها حاکی از آن است که برخی نمایندگان معتقدند دو یا سه وزیر پیشنهادی شأنیت وزارت را ندارند و قطعا نخواهند توانست نظر مثبت و اعتماد مجلسیها را به دست آورند. اما در کل خبرها نسبت به وضعیت کلی و اکثریت وزرای پیشنهادی در مجلس مثبت است و بعید است رییسی برای تشکیل کابینه خود چالش جدی را پیشرو داشته باشد. نکته قابل توجه اینکه نمیتوان اعمال نظر و فشار برخی شخصیتهای خارج از مجلس درباره وزرای پیشنهادی بر مجلس را هم نادیده گرفت. به عنوان مثال میتوان به تعیین تکلیف زودهنگام علمالهدی، خطیب جمعه مشهد که پدرزن ابراهیم رییسی است، اشاره کرد.
نماینده ولی فقیه در خراسانرضوی روز جمعه اعلام کرد: «نمایندگان مجلس وزیری را که میخواهند تایید کنند با خطکش و الگوی وزرای سایر دولتها قابل اندازهگیری نیست و با آن الگو، وزیر را ارزیابی نکنند. با الگوی بیانیه گام دوم بررسی کنند.» او همچنین مدعی شد: «اگر در آینده یکی از وزرا ناکارآمد درآمد، مردم گریبان نمایندگان مجلس را میگیرند، چون رییسجمهور را با بصیرت انتخاب کردهاند.»
اخبار غیررسمی از وضعیت وزرای پیشنهادی در مجلس
علاوه بر حواشی اخیر، درباره تعداد نمایندگان موافق و مخالف وزرای پیشنهادی دولت رییسی هم اخبار غیررسمی وجود دارد که به عنوان نمونه به آخرین خبر غیررسمی در این باره که مربوط به ساعت ۲۴ روز ۲۹ مرداد (جمعه) یعنی ساعات پیش از آغاز رسمی جلسه علنی روز شنبه مجلس است، میپردازیم. لازم به ذکر است که این اعداد موافقان و مخالفان، آمار تا ساعت ۷:۳۰ روز ۳۰ مرداد (شنبه) است و نمایندگان تا این ساعت امکان ثبتنام جدید به عنوان موافق و مخالف را داشتهاند که در این صورت اعداد امکان تغییر خواهند داشت.
** باغگلی/ وزارت آموزشوپرورش
۳۱ موافق، ۷۷ مخالف
** زارعپور/ وزارت ارتباطات
۱۵۷ موافق، ۸ مخالف
** خطیب/ وزارت اطلاعات
۱۳۹ موافق، ۵ مخالف (نبویان، جلالی و…)
** خاندوزی/ وزارت اقتصاد
۱۷۶ موافق، ۶ مخالف
** امیر عبداللهیان/ وزارت امور خارجه
۱۵۶ موافق، ۶ مخالف
** عیناللهی/ وزارت بهداشت
۱۴۵ موافق، ۲۱ مخالف (الیاس نادران، روحالله ایزدخواه، میرسلیم، تقیپور، توانگر، رضاخواه، قادری، پاکفطرت و…)
** عبدالملکی/ وزارت رفاه
۱۴۴ موافق، ۱۴ مخالف
** ساداتینژاد/ وزارت جهاد کشاورزی
۱۷۶ موافق، ۳ مخالف
** رحیمی/ وزارت دادگستری
۱۵۱ موافق، صفر مخالف
** آشتیانی/ وزارت دفاع
۱۵۸ موافق، صفر مخالف
** رستم قاسمی/ وزارت راه
۲۰۱ موافق، صفر مخالف
** فاطمیامین/ وزارت صمت
۱۷۰ موافق، ۶ مخالف
** زلفیگل/ وزارت علوم
۱۰۳ موافق، ۲۵ مخالف (پژمانفر، تقیپور، ایزدخواه، کریمی قدوسی و…)
** اسماعیلی/ وزارت ارشاد
۱۱۴ موافق، ۲۰ مخالف
** وحیدی/ وزارت کشور
۱۹۱ موافق، صفر مخالف
** ضرغامی/ وزارت میراث
۱۶۷ موافق، ۱ مخالف
** اوجی/ وزارت نفت
۱۳۶ موافق، ۱۹ مخالف (نادران، ایزدخواه، آصفری، احمد نادری و…)
** محرابیان/ وزارت نیرو
۱۴۲ موافق، ۲۱ مخالف
** سجادی/ وزارت ورزش
۸۵ موافق، ۳۴ مخالف (فروردین، زهره الهیان، موسویلارگانی، اسماعیل کوثری، نیکبین، پژمانفر، نادران، دنیامالی و…)
دفاع رییسی از کابینه پیشنهادی
پس از نطق پیش از دستور قالیباف، طبق آییننامه داخلی مجلس نوبت به دفاع رییسجمهور از برنامه و وزرای پیشنهادی خود رسید. ابراهیم رییسی ضمن تاکید بر این نکته که تلاش شده شایستگان به مجلس معرفی شوند گفت که برنامه دولت براساس عدالت و پیشرفت تنظیم شده است.
رییسی همچنین از برنامه آنی، فوری و کوتاهمدت برای حل مشکلات مردم و وجود برنامه میانمدت و بلندمدت سخن گفت و سپس به تشریح چگونگی انتخاب وزرای پیشنهادی پرداخت؛ رییسی این اطمینان را داد که در معرفی وزرا اصلا روابط سببی، نسبی، خانوادگی، حزبی و گروهی مطرح نبوده است. او توضیح داد: «تلاش شد سراغ نیروهایی که خیلیهایشان در ذهن شماست برویم، اما طبیعتا ممکن است هر دعوتی مواجه شود با یک سری از مسائل یا معذوریتی دارند.» رییسی در عین حال از سه نماینده مجلس نام برد که قرار بوده است در کابینه او حضور داشته باشند، اما ترجیح دادهاند در مجلس بمانند.
رییس دولت سیزدهم توضیح داد: «علی نیکزاد و احمد امیرآبادی ترجیح دادند که در مجلس بمانند و اولویت امیرحسین قاضی زادههاشمی نیز وزارت بهداشت و درمان نبوده است.»
براساس ماده ۲۰۶ آییننامه داخلی مجلس، رییسجمهور دو ساعت و نیم فرصت دفاع از برنامه و وزرای پیشنهادی خود را دارد که تشخیص داد در نوبت صبح تنها یک ساعت از زمان خود را صرف کرده و یک ساعت و نیم باقی مانده را در نوبت عصر به دفاع از وزرای پیشنهادی خود بپردازد.
بیتوجهی نمایندگان به رعایت پروتکلهای بهداشتی
اگرچه کشور همچنان در پیک پنجم و خطرناک کرونا قرار دارد و روزانه بین ۵۰۰ تا ۶۰۰ نفر و گاهی بیش از این تعداد از هموطنانمان به دلیل کرونا جان خود را از دست میدهند، اما روز گذشته برخی نمایندگان بدون توجه به پروتکلهای بهداشتی و فاصلهگذاری اجتماعی، با حضور در گعدهها و دورهمی نزدیک، به رایزنی و تبادل نظر درباره وزرای پیشنهادی پرداختند. موضوعی که تذکر برخی نمایندگان را به همراه داشت و باعث شد قالیباف بارها از آنها بخواهد در صندلیهای خود نشسته و نظم جلسه را رعایت کنند.
موافقان و مخالفان
پس از سخنان رییسی در دفاع از کابینه پیشنهادی خود، طبق آییننامه مجلس پنج نماینده موافق و پنج نماینده مخالف پشت تریبون قرار گرفتند و نظرشان را درباره برنامههای وزرای پیشنهادی بیان کردند.
حسینزاده بحرینی: توقع ما ارائه برنامه جامع و منسجم از سوی دولت بود
محمدحسین حسینزادهبحرینی نماینده مردم مشهد در مجلس به عنوان اولین مخالف کلیات برنامه پیشنهادی دولت سیزدهم گفت: «آنچه از دولت توقع داشتیم یک برنامه جامع و منسجم بود که هر یک از وزرا اجرای بخشی از آن را برعهده بگیرد. ما امروز مسائل مهمی در کشور داریم که فراوزارتخانهای هستند، اما در برنامه وزرای پیشنهادی نیز دیده نشدهاند، چرا که به حوزه کاری وزرا بازنمیگردد، اما مسائل روز کشور است.»
حسینی: رای بالا به کابینه رییسی یعنی قدرت و نشانه اقتدار این نظام
سیدکریم حسینی نماینده مردم اهواز در مجلس به عنوان موافق کلیات برنامه پیشنهادی دولت سیزدهم بیان کرد: «رای بالا به کابینه رییسی یعنی قدرت و نشانه اقتدار این نظام.»
نوروزی: وزرای پیشنهادی در رابطه با مبارزه با فساد چقدر میخواهند کار کنند؟
حسن نوروزی نایب رییس کمیسیون قضایی مجلس به عنوان مخالف کابینه دولت سیزدهم گفت: «وزرای پیشنهادی در رابطه با مبارزه با فساد چقدر میخواهند کار کنند؟ آیا بناست بانک اسلامی و بدون ربا داشته باشیم یا همچنان وضعیت کنونی را ادامه میدهند؟»
فاضلی: کل کابینه دولت برای حل مشکل کرونا وارد میدان شود
ملک فاضلی نماینده سراوان به عنوان مخالف برنامه پیشنهادی دولت سیزدهم با اشاره به مشکلات جامعه اظهار کرد: «در حال حاضر اولین مشکل جامعه بیماری کروناست که رفع آن محدود به وزارت بهداشت نیست و باید کل کابینه در خدمت آن باشند. همان طور که مقام معظم رهبری تاکید داشتند باید واکسیناسیون شرط اول قرار گیرد و برنامهریزیهای لازم صورت گیرد.»
مولوی: تقویت معیشت مردم و سرمایه اجتماعی سرلوحه کابینه رییسی خواهد بود
سیدمحمد مولوی نماینده مردم آبادان به عنوان موافق کابینه دولت سیزدهم و در مخالفت با ادعای یک نماینده مبنی بر نبود برنامه مدون وزرا در دولت سیزدهم گفت: «اگر دقت میکردید و برنامهها را با دقت میخواندید، متوجه میشدید. ما در چند سال گذشته در زمینه سرمایه اجتماعی آسیب دیدهایم. همه تلاش دولت رییسی احیای سرمایه اجتماعی خواهد بود.»
بابایی کارنامی: با چه برنامهای میخواهید تورم بالای ۴۵ درصد را کنترل کنید؟
علی بابایی کارنامی نماینده مردم ساری به عنوان مخالف کلیات برنامه پیشنهادی دولت سیزدهم بیان کرد: «مخالفتم با برنامه شما از باب این است که مشکلات مردم دنبال شود وگرنه همانطور که در انتخابات ارادت خود به شما را اثبات کردم همچنان به شما و روحیه شما اعتقاد دارم. امروز نگرانی مردم از باب گرانی است، مردم از ما میپرسند که تورم بالای ۴۵ درصد کی و براساس چه مدلی قرار است مهار شود؟»
سلیمی: با اصول و خطمشی کلی کابینه رییسی موافق هستم
علیرضا سلیمی نماینده مردم محلات هم به عنوان موافق کلیات برنامه پیشنهادی دولت سیزدهم گفت: «شرایط کشور شرایطی نیست که معطل بمانیم و باید با سرعت عمل کنیم، البته توجه به سرعت به این معنا نیست که دقت به حاشیه برود، مجلس رویکرد نظارتی خود را دارد. آقای رییسی هم اشاره کردند که اگر وزرا لحظهای از برنامهها و اصول کلی حاکم رویکرد دولت تخطی کنند، تعارف نداریم.»
ایزدپناه: امروز همه باید در جهت رفع مشکلات اساسی کشور گام بردارند
عبدالله ایزدپناه هم به عنوان موافق کلیات برنامه پیشنهادی دولت سیزدهم گفت: «در چنین شرایط سخت و دشواری باید آحاد ملت، نخبگان جامعه و مجلس انقلابی همدل و همراه در جهت رفع مشکلات اساسی کشور و تحقق شعار ایران قوی گام بردارند.»
پس از آن مجلس به منظور رعایت پروتکلهای بهداشتی وارد تنفس نیمساعته شد.
محمودزاده: کدام کابینه فراجناحی؟!
نکته قابل توجه، مخالفت صریح رییس فراکسیون اهل سنت مجلس با کابینه دولت سیزدهم بود. جلال محمودزاده رییس فراکسیون اهل سنت مجلس یازدهم، به عنوان مخالف صریح کابینه دولت سیزدهم خطاب به رییسی اظهار کرد: «چه کسی در لیست فعلی وزرا از جناحهای مخالف است که بگوییم فراجناحی انتخاب کردید؟ با این تیم اقتصادی که فقط از دوستان نزدیک خود انتخاب کردهاید، نمیتوانید به جنگ مشکلات اقتصادی بروید.»
سیاهکلی: روحیه انقلابی، جهادی و مبارزه با فساد در کابینه پیشنهادی دیده میشود
لطفالله سیاهکلی نماینده مردم قزوین به عنوان موافق کلیات برنامه پیشنهادی دولت سیزدهم بیان کرد: «در برنامههای رییسجمهور نکات مهمی وجود دارد که بنده به برخی از آنها میپردازم. در کنار مشکلات معیشتی مردم، برقراری عدالت و مبارزه با فساد جزو خواستههای اصلی آنان است که در برنامه رییسجمهور با کیفیت بالا وجود دارد.»
انتقاد محمدیاری از استفاده نشدن از ظرفیت بانوان در کابینه
حسن محمدیاری نماینده تالش به عنوان مخالف برنامه پیشنهادی دولت سیزدهم از استفاده نشدن از ظرفیت بانوان در کابینه انتقاد کرد و گفت که بانوان بخش زیادی از جامعه را تشکیل میدهند و در کابینه دولت سیزدهم به آنها توجه نشده است.
سعیدی: نبود زنان در کابینه رییسی تاسفبار است
معینالدین سعیدی نماینده مردم چابهار در مجلس به عنوان مخالف کلیات برنامه پیشنهادی دولت سیزدهم هم به انتقاد از عدم حضور زنان در کابینه سیزدهم پرداخت و گفت: «انصافا در کنار برخی وزرای کارآمد و متناسب با بیانیه گام دوم حضرت آقا، ایرادهای جدی بر چینش کابینه وارد است، آنچه حیرتآور و بلکه تاسفبار است عدم استفاده از ظرفیت بیبدیل بانوان در کابینه حضرتعالی میباشد، نمیتوان شعار شایستهسالاری داد ولی چشمها را بر این ظرفیت بیبدیل بست.»
ورناصری: دولت از ظرفیت جوانان و بانوان استفاده کند
علیرضا ورناصری نماینده مسجدسلیمان به عنوان موافق برنامه پیشنهادی دولت سیزدهم گفت: «نخبگان بزرگی در سطح کشور و در بین جوانان و بانوان حضور دارند که انتظار میرود از آنها برای حل مشکلات کشور استفاده شود.»
زارع: تا کی میخواهیم به سیکل باطل جابهجایی مدیران پیر ادامه دهیم؟
رحیم زارع نماینده مردم آباده به عنوان موافق کلیات برنامه پیشنهادی دولت سیزدهم به دفاع از حضور جوانان در کابینه پرداخت و گفت: «از نمایندگانی که در خصوص جوانگرایی در چینش کابینه انتقاد میکنند تعجب میکنم. وضعیت امروز کشور در حوزههای مختلف نتایج عملکرد مدیران پیر است. تا کی میخواهیم به سیکل باطل جابهجایی مدیران پیر ادامه دهیم؟»
میرتاجالدینی: رفع تحریمهای ظالمانه باید اولویت اول وزارت امور خارجه باشد
سیدمحمدرضا میرتاجالدینی نماینده مردم تبریز به عنوان موافق کلیات برنامه پیشنهادی دولت سیزدهم گفت: «اصلاح نظام یارانهای و گمرکی، رفع موانع تولید، رفع خودتحریمیها در برنامه دولت شما باید مورد تاکید قرار گیرد.»
صباغیان: رییسی و کابینهاش حقوق و اموالشان را شفاف اعلام کنند
محمدرضا صباغیانبافقی نایب رییس کمیسیون امور داخلی کشور و شوراها به عنوان مخالف کابینه پیشنهادی دولت سیزدهم به ضرورت شفافیت فردی رییسجمهور و وزرا اشاره کرد و گفت: «آقای رییسی شما باید شفافیت ایجاد کنید بنابراین به همراه وزرایتان اموالتان را به صورت کتبی و عمومی و همچنین حقوق دریافتیتان را اعلام کنید تا شفافیت سراسر کشور را فرا بگیرد؛ البته این کار را نمیکنید چون قبلا هم گفته بودید اما به آن عمل نکردید. مردم تشنه عدالت هستند.»
جلسه دوم بررسی صلاحیتها در نوبت عصر
زنگ پایان جلسه نوبت صبح بررسی صلاحیتها حدود ساعت ۱۲:۳۰ به صدا درآمد و ساعت ۱۴ شیفت دوم جلسه علنی به ریاست قالیباف جهت ادامه بررسی برنامه پیشنهادی دولت سیزدهم آغاز شد. در جلسه عصر همچنان رییسی و هیات همراه و کابینه پیشنهادیاش حضور داشتند.قالیباف با شروع جلسه از انصراف میرسلیم به عنوان مخالف پنجم کلیات برنامه پیشنهادی دولت سیزدهم خبر داد و از آنجایی که در قرعهکشی جایگزین، اسامی کسانی که در نوبت صبح صحبت کرده بودند درآمد، موافق پنجم نیز صحبت نکرد.
رییسی: همه نسبت به سفره مردم مسوولیت دارند
رییسی در آغاز دومین جلسه بررسی صلاحیت وزرای پیشنهادی دولت سیزدهم گفت: «امروز اعتماد در جامعه ما آسیب دیده است و باید بازسازی شود و بازسازی این اعتماد در گرو عمل به وعدهها است. بنای من این است که به وعدههایی که دادهام عمل کنم. همه نسبت به سفره مردم مسوولیت دارند. بنده و قوای دیگر مسوول هستیم.» سپس او از نمایندگان خواست که به دولت رای بالایی بدهند تا پشتوانه قوی داشته باشد. رییسی پس از استفاده زمان قانونی خود برای دفاع از کابینهاش، جلسه علنی مجلس را ترک کرد تا نمایندگان وارد بررسی صلاحیت ۱۹ وزیر پیشنهادی طبق حروف الفبا شوند.