به نقل از جهان صنعت : گروه بازرگانی- امروزه واحدهای صنعتی که به شیوه سنتی فعالیت میکنند، برای تداوم صادرات نیازمند استفاده از شیوههای نوآورانه هستند. اما متاسفانه توجه کم دولت به شرکتهای دانشبنیان و صاحب ایده و فناوری شرایطی را فراهم کرده است که شرکتهای دانشبنیان، فناور و نوآور ارتباط مناسبی با بازار ندارند و به دلیل اینکه فضای اقتصادی و کسبوکار کشور انحصاری است و رقابت در آن وجود ندارد، نمیتوانند در این بازار اقبالی به دست بیاورند. این در حالی است که به گفته فعالان بخش خصوصی، پشت درهای بسته نمیتوان برای فعالان اقتصادی نسخه شفابخش پیچید و در این راستا باید در دولت آینده اجازه دهیم شرکتهای دانشبنیانی که تاکنون در یک فضای گلخانهای رشد کردهاند، وارد فضای ملی و بینالمللی شده و در GDP کشور سهمی برایشان در نظر گرفته شود تا به این وسیله راه برای توسعه صادرات و ایجاد ارزش افزوده برای اقتصاد کشور نیز فراهم شود. همچنین حل مسائل بینالمللی ناشی از تحریم، شفافیت و تمرکززدایی، افزایش سرعت انطباق توقعات با قوانین حاکم بر کشور بهویژه در حوزههای نوین کسبوکار از جمله مسائلی است که از دولت سیزدهم انتظار میرود در راستای تحقق آن برنامهریزی داشته باشد.
در همین راستا حدود ۹ ماه پیش مرکز شتابدهی صادرات اتاق ایران افتتاح شد تا علاوه بر جذب ایدههای صادراتی و توسعه کسبوکار بینالمللی، خدمات مشاورهای و آموزشی نیز ارائه و نشستهای آنلاین با طرفهای خارجی برگزار کند. در تازهترین نشستهای برگزار شده توسط این مرکز، نشستی با عنوان بررسی راهکارهای رفع موانع تولید برگزار شد تا موانع پیشروی شرکتهای دانشبنیان فناور و نوآور به صورت جدی مورد بررسی قرار گیرد.
درخواستهای متناقض و متمایز
بر همین اساس غلامحسین جمیلی، عضو هیاترییسه اتاق ایران با بیان اینکه فعالان اقتصادی همواره توقعات مختلفی از اتاق ایران به عنوان یکی از نهادهای بخش خصوصی دارند، گفت: اتاق ایران مرتبا با انبوهی از درخواستهای متناقض و متمایز روبهرو است که براساس رسالتی که مبنی بر حمایت حداکثری از شرکتهای بزرگ و فعالان اقتصادی داریم، به آنها پاسخ میگوییم.
جمیلی ادامه داد: در این میان گروه نوینی از شرکتها در قالب شرکتهای دانشبنیان، فناور و نوآور در سالهای اخیر شکل گرفتند که به نظر میرسد اتاق بازرگانی ایران در راستای تامین نیازهای این گروه از اعضا به درستی وارد نشده است.
وی ادامه داد: در این میان مجمع تشکلهای دانشبنیان و مرکز شتابدهی صادرات که عضو جدید اتاق ایران است، بهعنوان نقطه شروعی برای حمایت از فعالان این اکوسیستم فعالیتهای ارزندهای را انجام دادهاند که به نظرم این رویکرد میتواند پیام مناسبی از جانب اتاق ایران باشد.
جمیلی ادامه داد: در این مسیر به دو حوزه توسعه و تاسیس شرکتهای نوپا و رفع مشکلات و توقعات ناشی از برخی محدودیتها ورود کرده و با انعکاس آنها سعی در رفع مسائل تمامی شرکتها کردهایم. در این میان تامین مالی بهعنوان مسائل و مشکلات هر فعالیت اقتصادی همواره مورد توجه بوده است؛ از این رو، برای استفاده از شیوههای نوین تامین مالی حتما باید قوانین و مقررات نوینی را در این حوزه پیادهسازی و نهادینه کرده و از آنها به عنوان ابزارهای جدید استفاده کنیم.
او تصریح کرد: حل مسائل بینالمللی ناشی از تحریم، شفافیت و تمرکززدایی، افزایش سرعت انطباق توقعات با قوانین حاکم بر کشور بهویژه در حوزههای نوین کسبوکار از جمله مسائلی است که از دولت سیزدهم انتظار میرود در راستای تحقق آن برنامهریزی داشته باشد.
شرکتهای فناور و نوآور ارتباط مناسبی با بازار ندارند
در ادامه این نشست، افشین کلاهی، رییس مجمع تشکلهای دانشبنیان ایران با بیان اینکه حاکمیت به درستی تصمیم گرفت تا برای فاصله گرفتن از حوزه نفتی و درآمدهای آن اکوسیستم مناسبی ایجاد کند، گفت: یکی از بخشهای انگشتشماری که در سالهای اخیر فعالیتهای ارزشمندی انجام داده اکوسیستم دانشبنیان کشور است.
کلاهی اظهار کرد: اما به نظر میرسد گام دوم این است که شرکتهای دانشبنیانی که تاکنون در یک فضای گلخانهای رشد کردهاند را وارد فضای ملی و بینالمللی کرده و در GDP کشور سهمی برایشان در نظر بگیریم.
وی با بیان اینکه برای تحقق این امر با چالشهایی مواجهیم، تصریح کرد: تعاملات بینالمللی به دلیل تحریم و مشکلات ناشی از آن، بر بازارهای صادراتی، سرمایهگذاریهای خارجی و دسترسی به فناوریهای نوین تاثیر منفی گذاشته است.
کلاهی بیان کرد: مساله دیگر اینکه، شرکتها در فضای مناسبی که از آنها حمایت میشود، رشد میکنند اما به محض اینکه میخواهند وارد فضای اقتصادی کشور شوند به مشکلات عدیدهای برخورد میکنند که امیدوارم در دولت سیزدهم این موانع برطرف شود.
وی عنوان کرد: علاوه بر اینها، شرکتهای دانشبنیان، فناور و نوآور ارتباط مناسبی با بازار ندارند و چون فضای اقتصادی و کسبوکار کشور انحصاری بوده و رقابت در آن وجود ندارد، نمیتوانند در این بازار اقبالی به دست بیاورند.
چالش تامین سرمایه در گردش
رییس مجمع تشکلهای دانشبنیان ایران تامین سرمایه را از دیگر چالشهای موجود بر سر راه فعالیت این شرکتها دانست و گفت: شرکتهای دانشبنیان در مسیر فعالیت خود از حمایتهایی در قالب وام و تسهیلات بهره میگیرند اما، این همه ماجرا نیست. چراکه، ارتباط میان هلدینگها و استارتآپها به خوبی برقرار نشده که وظیفه اتاق ایران برقراری این تعاملات است.
وی مشکلات رگولاتوریها، عدموجود قوانین و در برخی موارد وجود قوانین مضاعف را از دیگر چالشهای فعالیت کسبوکارها در این اکوسیستم دانست و افزود: از دولت سیزدهم انتظار میرود امنیت اقتصادی برای فعالان اقتصادی، ثبات در قوانین و فعالیتهای فعالان اقتصادی را در دستور کار خود قرار دهد.
کلاهی اضافه کرد: ضمن اینکه لازم است در ادامه فعالیت دولت فعلی سیاست جایگزینی واردات با استراتژی تمرکز بر مزیتهای نسبی و رقابتی به منظور کسب ارزش افزوده بیشتر، مورد توجه قرار گیرد.
وی با بیان اینکه در حال حاضر اکوسیستم دانشبنیان در کشور فعال شده اما هنوز جهتگیری مشخصی راجع به آن نداریم، تصریح کرد: این که بخواهیم همه فعالیتهای اقتصادی را در داخل کشور انجام دهیم، خلاف علم اقتصاد است. از این رو، در دولت سیزدهم باید بین دولت و نهادهای صنفی دیالوگ برقرار شود تا بتوانیم با کمک یکدیگر مشکلات موجود را حل کنیم. چراکه، پشت درهای بسته نمیتوان برای فعالان اقتصادی نسخه شفابخش پیچید.
خروج نخبگان از کشور به دلیل ضعف مدیریتی
در این راستا همچنین رییس ستاد تشکلهای دانشبنیان دولت سیزدهم که از دیگر مدعوین این نشست بود، با بیان اینکه موضوعات بسیاری را بررسی کردیم تا در دولت آتی به آنها بپردازیم، گفت: اگر بتوانیم تنها نیمی از خلأهای موجود که به آنها اشاره شد را هم برطرف کنیم شاهد اتفاقات خوبی در این حوزه خواهیم بود. سلمانی اظهار کرد: در دو سال اخیر در قوه قضاییه دوهزار واحد تولیدی را از حالت تعطیلی خارج کردهایم و مجددا شروع به کار کردهاند. ضمن اینکه از تعطیلشدن هزار واحد تولیدی هم جلوگیری کردهایم که نشان میدهد اقدامات خوبی در این حوزه اتفاق افتاده است.
وی ادامه داد: به دلیل ضعف مدیریت بسیاری از نخبگان از کشور خارج شدهاند، در دولت آتی قصد داریم نخبگان و فعالان اکوسیستم دانشبنیان کشور را در همه حوزهها از قبیل صنعت، کشاورزی و… مشارکت دهیم.
سلمانی اظهار کرد: در دولت سیزدهم به جد از فعالان این اکوسیستم حمایت خواهیم کرد و افتخار می کنیم که بتوانیم شاهد رشد در این حوزه باشیم.
در ادامه این نشست دبیرکل مجمع تشکلهای دانشبنیان ایران با استناد بر قانون بهبود مستمر محیط کسبوکار به مادههای دو، سه و ۱۵ این قانون اشاره کرده و گفت: بر اساس این قانون دولت و دستگاههای اجرایی مکلف شدهاند در مراحل بررسی موضوعات مربوط به محیط کسبوکار، تدوین یا اصلاح مقررات، بخشنامهها و رویههای اجرایی نظر تشکلهای اقتصادی مربوطه را مورد توجه قرار دهند که تاکنون شاهد چنین مقولهای نبودیم.
سحر بنکدارپور زمان طولانی اخذ مجوز و ثبت شرکت، هزینههای بالای فعالیت در اکوسیستم دانشبنیان و… را از مهمترین مشکلات موجود در حوزه فعالیت دانشبنیانها دانست و گفت: همین مسائل به ظاهر ساده انگیزه فعالیت را از جوانان گرفته و باعث ایجاد مشکلات اقتصادی میشود.
وی تصریح کرد: جلوگیری از واردات بدون نگاه علمی و به بهانه حمایت از تولید داخلی، اخذ مالیاتهای هنگفت و عدمپرداخت بهموقع هزینه سفارشهای صورت گرفته توسط نهادها و سازمانهای دولتی از دیگر مسائلی است که ادامه حیات را برای واحدهای تولیدی و شرکتهای دانشبنیان سخت کرده است.
همراهی گمرک
معاون فنی و امور گمرکی کشور نیز در ادامه این نشست گفت: سازمان امور گمرکی کشور در راستای حمایت از فعالیتهای دانشبنیان هر کالایی را که در گمرک معطل مانده با استناد به نامه معاونت علمی و فناوری ریاستجمهوری ترخیص میکند.
مهرداد ارونقی تصریح کرد: از این رو، هر موردی که به گمرک ارجاع داده شو.د، با هر سقف ارزشی و بدون ثبت سفارش و کد رهگیری بانک ترخیص خواهد شد. مساله دیگر مجوزهای قانونی مانند استاندارهاست که از حوزه اختیارات گمرک خارج است. اما در هرحال به راحتی میتوان با این مصوبه که به آن اشاره شد کالاهایی که مدتها در گمرک مانده و شرکتهای دانشبنیان را با مشکلاتی مواجه کرده ترخیص کرد.
وی اظهار کرد: معافیت از ثبت سفارش کالاهای دانشبنیان به دلایل متعدد از جمله محدودیتهای ارزی ایجاد میشود که شرکتها نمیتوانند ثبت سفارش کنند که با این مصوبه و همکاری معاونت علمی و فناوری ریاستجمهوری این مشکل بهراحتی مرتفع شده است.
در بنبست اقتصادی گیر افتادهایم
رییس مرکز نوآوری و شتابدهی صادرات ایران نیز با تاکید بر اینکه تمام تلاش بخش خصوصی این است که صدای فعالان اکوسیستم نوآوری و فناوری را به گوش همگان برسانیم و برای آنها انگیزهای ایجاد کنیم، گفت: در کمتر از یک سالی که این مرکز شروع به فعالیت کرده است مباحث موجود در این حوزه را توسط کارشناسان مختلف بررسی کرده است.
مهدی اقتصادی اظهار کرد: بخش خصوصی به عنوان یک نهاد مطالبهگر باید از دولتها بخواهد و با خواستههای خود موجب رونق اقتصادی در کشور شود تا از این بنبست اقتصادی که در آن گیر افتادهایم، رها شویم.
وی با بیان اینکه امیدوارم در دولت سیزدهم طریقه برخورد با اندیشمندان و نخبگان به درستی پیاده شود، گفت: البته یقینا دولت سیزدهم نگاه ویژهای به این مقوله دارد. چراکه اگر به این افراد اهمیت ندهیم در آیندهای نهچندان دور کشور دچار مشکلات عدیدهای خواهد شد.