تغییر قوانین و برخی سختگیری‌ها سبب رسوب کالاها در بنادر به ویژه بنادر جنوبی کشور شده است و تداوم این روند می‌تواند نه تنها موجب افزایش خسارت به صاحبان بار شود، بلکه به کمبودهای مصنوعی در بازار دامن بزند. به گزارش «دنیای اقتصاد»، خوشبختانه طی چند هفته اخیر مدیریت بنادر و دستگاه‌های مسوول تلاش‌های خود را افزایش داده‌اند تا کالاها با سرعت بیشتری به داخل کشور وارد شده و بخش بزرگی از ظرفیت بنادر آزاد شوند که این روند باید ادامه یابد.افزایش میزان عملیات تخلیه و بارگیری کالا به ویژه در حوزه کالاهای اساسی در بنادر جنوبی کشور اعم از بندر امام خمینی(ره)، شهید رجایی، شهید بهشتی و شهیدکلانتری چابهار نسبت به مدت مشابه سال قبل، موجب افزایش بار ترافیکی این بنادر شده و به نظر می‌رسد مسوولان ذی‌ربط در حوزه ترخیص کالا و همچنین صاحبان کالا باید نسبت به خروج کالاهای وارد شده به این بنادر اقدام کنند تا علاوه بر جلوگیری از رسوب و ماندگاری کالا شاهد انتقال بار به سایر نقاط کشور باشیم.
به عقیده کارشناسان، برخی کالاهای اساسی مانند گوشت و سایر مواد فاسدشدنی نیازمند اقدام سریع هستند و باید هر چه سریع‌تر از گمرک‌ها و بنادر خارج شوند و به دست مصرف‌کنندگان برسند. همچنین محصولاتی نظیر کاغذ از جمله مواد ویژه‌ای به‌شمار می‌روند که با توجه به گرانی و کمبود در داخل کشور به دلایل مختلف، باید ترخیص آنها در دستور کار قرار گیرد تا از التهاب بازار این محصولات در سرزمین اصلی کاسته شود.بر اساس این گزارش از مدت‌ها قبل بار عمده فله خوراکی کشور مانند گندم، جو، ذرت و سایر غلات به بندر امام خمینی(ره) می‌رفت و از آنجا در سطح کشور توزیع می‌شد، به همین دلیل نیز بخش عملیاتی یا ترخیص و حمل درون سرزمینی با بروز مشکلات همراه بود و عملا ارائه خدمات و توزیع کالا به سایر نقاط کشور دچار اخلال می‌شد؛ بنابراین برای اولین بار از چندماه قبل تصمیم بر این شد تا توزیع کالاهای اساسی بین بنادر طبق پس‌کرانه‌ها انجام شود.
بندر امام خمینی(ره)
طی دو ماه گذشته شاهد رشد ۸۵ درصدی ورود کشتی‌های حامل کالای اساسی به بندر امام خمینی(ره) بوده‌ایم و وزن کالاهای اساسی تخلیه شده طی این مدت بیش از ۹۰ درصد رشد داشته و موجودی کالاها در انبارها و محوطه بندر ۶۰ درصد افزایش یافته است.
در سال‌جاری ۶۳ کشتی حامل کالاهای اساسی در بندر امام خمینی(ره) پهلوگیری کرده‌اند که این رقم در سال قبل ۳۴ درصد بوده که براین اساس شاهد رشد ۸۵ درصدی در این بخش هستیم. علاوه بر این از ابتدای سال‌جاری تاکنون سه میلیون تن کالای اساسی در بندر امام خمینی(ره) تخلیه شده است. این میزان در مدت مشابه سال قبل ۶/ ۱ میلیون تن کالای اساسی بود. همچنین موجودی انبارها از ابتدای سال‌جاری در این بندر ۸/ ۲ میلیون تن بوده درحالی‌که سال گذشته معادل ۸/ ۱ میلیون تن در دوماهه ابتدایی سال بود.این درحالی است که بسیاری از کالاهای اساسی در حوزه جو، ذرت، کنجاله سویا، کود شیمیایی اغلب از طریق بندر امام خمینی(ره) وارد کشور می‌شود و تنها کاغذ و دارو به‌عنوان دو قلم کالایی به‌شمار می‌روند که از این بندر وارد ایران نمی‌شوند.
بنادر شهید بهشتی و شهیدکلانتری چابهار
طی دو ماه ابتدایی سال‌جاری میزان عملیات تخلیه و بارگیری کالا در بنادر شهید بهشتی و شهید کلانتری چابهار نسبت به مدت مشابه سال قبل ۳۰ درصد افزایش داشته است. این بنادر آمادگی کامل در راستای تخلیه به موقع کالاهای اساسی را دارند.
با توجه به افزایش تخلیه و بارگیری کالاهای اساسی در بنادر شهید بهشتی و شهید کلانتری باید گفت که زمینه برای تامین کامیون در مسیر برگشت برای حمل کالاهای صادراتی از طریق بندر چابهار فراهم می‌شود و این امر تاثیر قابل‌توجهی بر کاهش هزینه واردات و صادرات دارد. علاوه بر این باید توجه ویژه‌ای به مزیت‌های متعدد بندر چابهار برای صادرات و واردات و نیز ترانزیت کالاهای سایر کشورها نظیر هند و افغانستان داشت.
نکته حائز اهمیت در مورد چابهار سفر محمدجواد ظریف، وزیر امورخارجه برای بازدید از پتانسیل‌ها و زیرساخت‌های بنادر شهید بهشتی و شهید کلانتری در اوایل خردادماه سال‌جاری بود.
ظریف در این سفر و در جریان نشست بررسی راهبردهای منطقه‌ای، معرفی ظرفیت‌ها و قابلیت‌های بنادر شهید بهشتی و کلانتری، با بیان اینکه بنادر چابهار و گوادر مکمل یکدیگر هستند، تاکید کرد چابهار یک نقطه راهبردی برای کشور است و از جهات مختلف می‌تواند برای ایران، منطقه و کشورهای همسایه باعث ثبات، توسعه و آرامش باشد.
وی همچنین خاطرنشان کرد که امکانات فراوانی که بندر چابهار دارد، برای آینده کشور، به‌ویژه برای امنیت دسترسی جهانی بسیار راهبردی و با اهمیت است و چابهار می‌تواند حلقه وصل بسیاری از کشورها همچون چین، هند، پاکستان و افغانستان باشد؛ به همین دلیل چابهار باید به شهر صلح منطقه تبدیل شود.
بندر شهید رجایی
اولویت تخلیه و بارگیری در بندر شهید رجایی درحال‌حاضر با کالاهای اساسی است و طی پنج ماه گذشته اولویت ارائه خدمات تخلیه در بندر شهید رجایی به کالاهای اساسی از جمله شکر خام، برنج، روغن خوراکی، کاغذ، خمیر کاغذ و از این دست کالاها اختصاص یافته و هماهنگی‌های مختلفی با انبارداران به منظور نگهداری از کالاهای اساسی انجام شده است.
صاحبان عمده کالاهایی که به بندر شهید رجایی وارد می‌شوند شرکت‌های دولتی هستند و سازمان بنادر و دریانوردی از شرکت‌های مربوطه درخواست کرده که در فعالیت خود سرعت عمل بیشتری به خرج دهند تا هرچه سریع‌تر کالا از بندر ترخیص شود چراکه ترخیص سریع کالا از بنادر مزیت‌های متعددی دارد که دسترسی سریع مصرف‌کنندگان از جمله این مزیت‌ها است. در عین حال کارخانه‌های تولیدی نیز می‌توانند از این محصولات و مواد اولیه درراستای تولید محصولات نهایی خود استفاده کنند؛ همچنین جلوگیری از ماندگاری کالا در بنادر از این طریق کاهش یافته و انبارهای موجود در بندر را می‌توان به کالاهای دیگر وارد شده اختصاص داد.
در پایان اما با توجه به افزایش میزان تخلیه کالاهای اساسی طی چند ماه گذشته در بنادر امام خمینی(ره)، شهید رجایی، شهید بهشتی و شهید کلانتری چابهار و همچنین دستور رئیس‌جمهوری مبنی بر جلوگیری از رسوب کالا در گمرک‌ها، ترخیص هرچه سریع‌تر کالاهای اساسی از گمرک‌ها و همچنین خروج آنها از بنادر بیش از هر مساله مهم دیگری باید در دستور کار مراجع ذی‌ربط قرار گیرد.
