مجیدرضا حریری، نایب رییس اتاق بازرگانی مشترک ایران و چین با اشاره به اینکه از مجموع تجارت جهانی ایران حدود ۲۳تا ۲۴درصد آن مبادلات تجاری با چین است، اظهار کرد: شاکله تجارت ما با چین با احتساب نفت معمولا با تراز مثبت و به نفع ایران است. در همین زمینه سال آینده بزرگترین نمایشگاه صادرات به چین برگزار میشود ضمن اینکه براساس برنامه توسعه هجدهم این کشور، سیاست دولت چین بر رشد دو برابری واردات در مقایسه با نرخ رشد صادرات قرار گرفته از این رو فعالان اقتصادی ایرانی باید فرصت این سیاست دولت چین را برای افزایش صادرات به این کشور مغتنم بشمرند.
وی با اشاره به سفر شی جین پینگ، رییسجمهور چین در سال ۲۰۱۵و موضوع هدفگذاری ۶۰۰ میلیاردی برای ۱۰سال براساس یک توافقنامه جامع عنوان کرد: در این توافقنامه جامع که بین رییسجمهور ایران و چین امضا شد، مقرر گردید که سالی ۶۰ میلیارد دلار مبادلات تجاری بین دو کشور صورت پذیرد. اما رکورد مبادلات ما با چین در سال ۲۰۱۴ بوده که به رقم ۵۲٫۷ میلیارد دلار رسید که این نشان میدهد، کار نشدنی نیست و تنها باید هدفگذاریهای ما در امر تجارت با چین در مسیر درست خود قرار بگیرد.
حریری در ادامه یادآور شد: تجارت با چین در چند سال اخیر از ۵۲ میلیارد به ۳۷میلیارد دلار رسیده که از نظر وزن کالا کاهش نداشته است زیرا عمده محصولی که به چین میفروشیم نفت، میعانات گازی، پتروشیمی و مواد خام معدنی مثل سنگ آهن و سنگهای ساختمانی است که همه این موارد تابع قیمتهای جهانی است. بنابراین ترکیب صادرات ما و تناژی که میفروشیم، تغییر چندانی نداشته اما آنچه سطح مبادلات ما را پایین میآورد، ارزش جهانی قیمت مواد خام و مواد
کانی است.
وی با بیان اینکه در حوزه سرمایهگذاری مستقیم، تامین مالی طرحها به ویژه در حوزه صادرات غیرنفتی به چین هدفگذاری کردیم، افزود: سال ۲۰۰۷ که همایش فرصتهای صادراتی به چین را برگزار کردیم عدهیی مدعی بودند، نمیشود به چین کالا فروخت درحالی که امروز چین نخستین مقصد صادرات کالاهای غیرنفتی ماست و مقصد دوم صادراتی ما با فاصله زیاد از چین قرار دارد. در این زمینه حتی میتوان به صادرات محصولات سلولزی مانند دستمال کاغذی و محصولات بهداشتی اشاره کرد.
نایب رییس اتاق بازرگانی مشترک ایران و چین خاطرنشان کرد: چین بزرگترین خریدار نفت ایران است، بیش از ۲۳درصد نفت خام ما توسط چین خریداری میشود و بیش از ۲۵درصد از صادرات غیرنفتی ما به چین صادر میشود که نشان میدهد بازار هدف چین برای ما مهم است و هر روز هم درحال گسترش این بازار هستیم.
حریری با یادآوری این نکته که سال ۲۰۰۰ که اتاق بازرگانی مشترک ایران و چین تاسیس شد، حجم مبادلات اقتصادی ایران و چین کمتر از ۲میلیارد دلار بود درحالی که امروز این میزان از ۳۷میلیارد دلار عبور کرده، افزود: واردات ما از چین به صورت عمده کالاهای سرمایهیی و مواد اولیه و کالاهای واسطهیی است که در این زمینه میتوان به ماشینآلات صنعتی، قطعات منفصله اتومبیل و لوازم یدکی است.
وی ادامه داد: صادرات ایران به کشور چین نیز در ۳ بخش سنتی، صنعتی و معدنی است اما غالب صادرات ما به این کشور به صورت سنتی انجام میشود به طوری که صادرات خشکبار ما به میزان ۸۰ هزار تن رسیده و فرش ما در آنجا جایگاه خوبی دارد اما صادرات صنعتی ما آن طور که باید باشد، نبوده است. در مجموع حجم صادرات غیرنفتی ایران در برنامه ششم براساس هدفگذاریهای انجام شده از ۴۰هزار میلیارد دلار به ۵۵ میلیارد دلار میرسد که چین یکی از کشورهایی است که امکان افزایش توسعه صادرات ما را فراهم میکند که در کنار آن به کشورهای حاشیه خلیج فارس نیز توجه داریم.
نایب رییس اتاق بازرگانی مشترک ایران و چین با تصریح بر اینکه مبادلات ایران و چین باید بر پایه یک سیاست واحد از طرف دولت و نهادهای اقتصادی ما ترسیم شود، گفت: اخذ یک استراتژی معین برای گسترش مبادلات تجاری ضروری است که با پیگیریهای به عمل آمده اوایل اسفند ماه آقای جهانگیری طی جلسهیی که با وزرا و سازمانهای مرتبط با این امر داشتند، وزارت خارجه را مسوول تهیه یک استراتژی واحد برای رابطه با چین قرار دادند. وی درخصوص مشکلات مراودات بانکی و بازرگانی با چین عنوان کرد: خیلی از شرکتهای بینالمللی چینی با ما وارد معامله نمیشوند زیرا نمیخواهند بازارهای امریکا را از دست بدهند. درخصوص بانکهای چینی هم به جز یک بانک مابقی از انجام مراوده با ایران کوتاهی میکنند. فاینانس با ایران نیز توسط ۲بانک و یک موسسه چینی انجام میشود که با این تفاسیر قطعا محدودیت وجود دارد. اما از آنجا که چین یکی از اقتصادهای بزرگ دنیاست، راههای مبادله کالا با ما را با وجود تحریمها و محدودیتها طراحی کردهاند ازجمله راههایی که در فاینانس برای ما باز کردهاند.
حریری با بیان اینکه چینیها ردیف اعتباری ۲۰میلیارد دلاری برای سرمایهگذاری در طرحهای ایرانی اختصاص دادهاند، افزود: در سرمایهگذاری مستقیم در ایران نیز در مقایسه با سایر کشورها، چینیها رتبه نخست را دارند اما همچنان توقع ما در سرمایهگذاریهای مستقیم طرفهای تجاری خارجی در ایران برآورده نشده و علت اصلی آن هم به فضای کسب وکار ما برمیگردد که جذابیت لازم را برای جذب سرمایههای خارجی ایجاد نکرده است. وی با بیان اینکه هدف ما تعریف و تبیین فرصتهای واقعی سرمایهگذاری در ایران است، اضافه کرد: در حوزه صنایع، سنگین، متوسط و سبک، معدن و خدمات امکان سرمایهگذاری مستقیم در کشور فراهم است. اما باید به این نکته نیز توجه کرد که بین سرمایهگذاری مستقیم خارجی و آن چیزی که فاینانس تامین مالی پروژه است، تفاوت قایل شد. زیرا آن چیزی که ارزش بیشتری دارد، سرمایهگذاری مستقیم خارجی است. نایب رییس اتاق بازرگانی مشترک ایران و چین در ادامه افزود: چینیها برای تامین مالی پروژهها در ایران حدود ۲۰میلیارد دلار اختصاص دادهاند که باید از آن در پروژههای زیرساختی ماننده پتروشیمی و فولاد و مواردی دیگر سرمایهگذاری شود که در این مورد حتی بخش خصوصی نیز میتواند از این موقعیت استفاده کند و با ۵ بانکی که به عنوان کارگزار معرفی شدهاند و طرف حساب فاینانسور چینیها هستند، وارد مذاکره شوند.
حریری تصریح کرد: اما اینکه ایران چقدر بتواند از این ۲۰میلیارد دلار تامین مالی پروژه استفاده کند، بحث دیگری است زیرا استفاده از فاینانسهای خارجی هم شرایطی دارد ازجمله اینکه یک بخش ۱۵درصدی آن باید توسط منابع داخلی تامین شود که ما در منابع داخلی هم مشکل داریم. در مورد بخش خصوصی هم بانک کارگزار برای ارائه فاینانس ضمانتهای اعتباری بالایی را اخذ میکند به طوریکه اگر کسی بخواهد ۱۰۰میلیون فاینانس بگیرد باید به همین رقم وثیقه معتبر داشته باشد که در شرایط فعلی بسیار مشکل است.