یکشنبه 26 دی 1395
.
اگرچه هدف ديپلماسي تجاري در درجه نخست گسترش مناسبات تجاري-اقتصادي كشور‌ها و مناطق مختلف با يكديگر است ولي هدف راهبردي اين اقدام تسهيل براي رفع مشكلات سياسي و ديپلماتيك و كمك به بهبود مناسبات دوجانبه يا چندجانبه و تاثيرگذاري بر مذاكرات، مناقشات و چانه‌زني‌هاي مسوولان رسمي دولتي با يكديگر است.
گسترش فرصت‌هاي اقتصادي، ورود رقباي جديد، جدي و تازه نفس و پيچيده‌تر شدن مناسبات اقتصادي در جهان امروز، سرنوشت و پرونده اقتصاد و تجارت را بيش از پيش به سياست و ديپلماسي و روابط بين‌المللي گره زده است. در اين راستا مجيدرضا حريري، نايب‌رييس اتاق مشترك ايران و چين مي‌گويد اين موضوع بارها از سوي سياست‌گذاران اقتصادي كشور بيان شده اما در حرف است. گويي هنوز مسائل اقتصادي كشور براي سياسيون در اولويت قرار ندارد. مصداق اين مطلب را در صحبت با مسوولان وزارت خارجه مي‌توانيد مشاهده كنيد. موضوع ديپلماسي اقتصادي از مهم‌ترين اولويت‌هاي سفرا بايد باشد در حالي كه ساختار ديپلماسي ما براساس سياست تعريف شده است. وي ادامه داد: امكان دارد، عملكرد سياسي ما در خارج از كشور كمكي به اقتصاد كند اما اين امر نشان‌دهنده آن است كه اولويت مسوولان ديپلماسي اقتصادي نيست. اگر نگاه كنيد عمده ارتباطات سياسي كشور ما با كشورهايي است كه بحث اقتصادي در آن اصلا مطرح نيست و نمي‌تواند باشد.
وي افزود: به بيان ديگر جايگاه و اولويت‌هايي كه ايران به كشورهاي عربي يا امريكاي‌لاتين مي‌دهد بدين مفهوم است كه اقتصاد و تجارت جايي ندارد و ارتباطات فوق عمدتا روي مسائل سياسي متمركز است. هر چند كه نمي‌توان اقتصاد و سياست را دو مقوله جدا از هم در نظر گرفت ولي مشكل اين است كه سياست جايگاه برتري نسبته به اقتصاد دارد.
نايب‌رييس اتاق مشترك ايران و چين نقش عمده بنگاه‌هاي بزرگ در تجارت اقتصادي كشور را مهم عنوان كرد و اظهار كرد: وجود بنگاه‌هاي بزرگ موجب شده است تا ما ديپلماسي تجاري را حس نكنيم؛ به‌دليل آنكه اين بنگاه‌ها عمدتا دولتي يا خصولتي هستند و اگر تسهيلات سياسي و ديپلماسي در اختيار تجارت قرار گيرد صرفا به اين بنگاه‌هاي بزرگ واگذار مي‌شود. به گفته حريري شاكله صادرات و حدود 70درصد صادرات غيرنفتي ما از طريق همين بنگاه‌هاي بزرگ صورت مي‌گيرد.
وي با اشاره به اينكه بخش خصوصي در ديپلماسي تجاري ايران حضور كمرنگ و گاهي ناديده گرفته مي‌شود، افزود: براي توضيح اين مطلب تجربه شخصي خودم را عرض مي‌كنم، در سفرهايي كه به همراه مقامات بلندپايه ايراني حضور داشتم شاهد حضور كمرنگ بخش خصوصي و حتي ناديده گرفتن آن نيز بوده‌ام. از سوي ديگر مذاكرات اين سفرها در ساعات پاياني حضور ما در تشكيل مي‌شود و تنها با صحبت‌هاي اوليه طرفين و در نهايت مبادله كارت ويزيت ختم مي‌شود.
وي ادامه داد: به عبارت ديگر ماهيت اين سفرها به گونه‌يي نيست كه در بدو ورود نشست‌ها و مذاكرات برگزار شود تا ما بتوانيم در روزهاي آينده مباحث مطرح شده را پيگيري كنيم.
به گفته حريري سفرهاي برون‌مرزي عمدتا به مواضع سياسي مربوط مي‌شود و در اين راستا ضروري است ديپلماسي تجاري مورد تجديدنظر قرار گيرد و در اين مسير اتاق بازرگاني به عنوان نهاد متولي بخش خصوصي كشور در تجارت فرامرزي بايد برنامه‌هاي ديپلماسي تجاري خود را طراحي كند و از مقامات سياسي نيز انتظار همكاري داشته باشد، به بيان ديگر اتاق بازرگاني بايد براي پررنگ‌تر شدن ديپلماسي اقتصادي فعال‌تر شود. نايب‌رييس اتاق مشترك ايران و چين با اشاره به اينكه ما در حوزه‌هاي مختلف تجاري با ضعف‌هاي متعددي روبه‌رو هستيم، گفت: مشكل اصلي ديپلماسي تجاري ما اين است كه سياست‌هاي اقتصادي بر مبناي نگاه به بيرون پايه‌ريزي نشده است. به بيان ديگر توليدات قابل رقابت ما در بازارهاي جهاني بسيار اندك است. ما عمدتا آنچه صادر مي‌كنيم و مي‌فروشيم مواد خام است.
منبع: روزنامه تعادل
