در سال ۹۹، همه‌گیری بیماری کرونا و بسته شدن مرزها از یک طرف و تحریم‌ها از طرف دیگر، کاهش تجارت خارجی را به‌دنبال داشت. ارزش صادرات غیرنفتی ایران در ۴ ماه اول سال جاری، نسبت به ۴ ماه اول سال قبل، ۴۱ درصد کمتر شده که بر این اساس ارزآوری نیز به همین میزان کاهش یافته است. صادرات در این مدت با افت ۳۹ درصدی وزن نیز مواجه شده است. در مقابل ارزش واردات کشور نیز ۲۴ درصد و به لحاظ وزنی نیز یک درصد کاهش یافته است.استمرار تحریم‌ها، کسری بودجه ناشی از کاهش فروش نفت، ضعف ساختاری و مدیریتی و رویکرد نادرست در سیاست‌های بودجه‌ریزی و عدم حمایت اصولی از بنگاه‌ها، از جمله عواملی است که بر اقتصاد داخلی کشور و بر مناسبات تجاری بین‌المللی تاثیرگذار بوده است.
بیشترین ارزش صادرات ایران را فرآورده‌های پتروشیمی، فولاد و فلزات اساسی و بنزین تشکیل می‌دهند. کاهش شتابان تجارت جهانی، باعث سقوط قیمت این کالاها شد. این سقوط قیمت‌ها یکی از عوامل کاهش صادرات به‌حساب می‌آید. از دیگر عوامل کاهش صادرات، بسته شدن مرزها، سیاست‌های ارزی بانک‌مرکزی، آیین‌نامه‌های نامنطبق بر شرایط کنونی و عدم تمرکز سیاست‌های تجاری کشور در یک ساختار و همچنین شیوع ویروس کرونا است.
در هفته گذشته آمار صادرات و واردات تیر ماه سال‌جاری منتشر شد و نشان‌دهنده رشد صادرات در این ماه بود. کارنامه عملکرد صادرکنندگان در تیرماه امسال نشان می‌دهد با وجود مشکلات ناشی از شیوع ویروس کرونا، سیاست‌های داخلی و محدودیت‌های بین‌المللی، فروش کالا به بازارهای هدف با رشد بیش از ۱۳ درصدی در چهارمین ماه سال نسبت به خرداد مواجه بوده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد در تیر امسال حدود ۸ میلیون و ۳۷۱ هزار تن کالا به ارزش ۲ میلیارد و ۳۳۶ میلیون دلار از ایران به بازارهای هدف صادر شده است. در خرداد امسال ۷ میلیون و ۴۰۷ هزار تن کالای ایرانی به ارزش ۲ میلیارد و ۶۴ میلیون دلار صادر شده بود. بنابراین صدور کالا به لحاظ ارزشی رشدی بیش از ۱۳ درصد را تجربه کرده و وزن کالاهای صادر شده نیز افزایش حدود ۱۳ درصدی داشته است.
واردات در تیرماه هم وزنی معادل ۲ میلیون و ۸۷۷ هزار تن و ارزشی معادل ۳ میلیارد و ۲۸۰ میلیون دلار داشته است. حال آنکه واردات در خرداد ۲ میلیون و ۵۱۸ هزار تن به ارزش ۲ میلیارد و ۵۷۹ دلار ثبت شده است. بنابراین ارزش کالاهای واردشده به کشور در چهارمین ماه سال ۲۷ درصد رشد یافته و وزن آنها نیز افزایش ۱۴ درصدی را تجربه کرده است.
تسهیل تجارت خارجی به خصوص صادرات کالا در شرایطی که نیاز کشور به تامین ارز واردات کالاهای ضروری و مواد اولیه برکسی پوشیده نیست، دستگاه‌های مختلف را برآن داشته تا در این خصوص اقداماتی را انجام دهند.
در صفحه باشگاه اقتصاددانان امروز به تحلیل آمار صادرات و واردات در ۴ ماه اول سال ۹۹ می‌پردازیم و نظر کارشناسان را در مورد عوامل مختلف و تاثیرگذار بر تجارت خارجی در ۴ ماه گذشته و همچنین بررسی علت کسری تراز تجاری، می‌خوانیم.
