نرخ تورم سال ۹۷ برای خانوارهای کشور ۲۶٫۹ درصد اعلام شد ولی نرخ تورم میانگین ۱۲ ماهه در فروردین ماه امسال بیش از ۳۰ درصد اعلام شد. این میان بالاتر بودن سهم خوراکی‌ها در افزایش قیمت‌ها معیشت خانواده‌های ایرانی را تحت تاثیر قرار می‌دهد گرچه سیاست‌های حمایتی دولت در سال گذشته توانست تا حدودی از شدت تورم بر اقشار ضعیف و دهک‌های پایین درآمدی بکاهد ولی به نظر می‌رسد اجرای این سیاست به تنهایی نمی‌تواند دولت را در رسیدن به اهداف خود موفق کند. در میان استان‌های کشور ایلام و کردستان بیشترین نرخ تورم و کرمان کمترین را داشته‌اند. فاصله تورمی میان استان‌های مختلف کشور ۱۰٫۱ درصد برآورد شد.

به گزارش «تعادل»، آن طور که مرکز آمار ایران گزارش می‌دهد بررسی شاخص‌های قیمتی در سال گذشته نشان می‌دهد نرخ تورم در سال ۹۷ برای کل کشور ۲۶٫۹ درصد، مناطق شهری ۲۶٫۶ درصد و مناطق روستایی ۲۸٫۱ درصد اعلام شد. در عین حال نرخ تورم کل کشور نسبت به سال گذشته ۱۸٫۷ درصد رشد داشته است. این شاخص برای مناطق شهری ۱۸٫۵ درصد و برای مناطق روستایی ۱۹٫۳ درصد بوده است. نرخ تورم گروه عمده خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات در کل کشور ۳۸٫۲ درصد اعلام شد که این شاخص برای مناطق شهری ۳۸٫۴ درصد و برای مناطق روستایی ۳۷٫۳ درصد بوده است. نرخ تورم این گروه نسبت به سال گذشته برای کشور، مناطق شهری و روستایی به ترتیب ۲۶، ۲۶٫۱ و ۲۵٫۵ درصد افزایش داشته است. برخی از کارشناسان ارقام اعلام شده از سوی مرکز آمار را کمتر از واقعیت می‌دانند به ویژه در بخش خوراکی‌ها صحبت از تورم بیش از ۵۰ درصدی بوده که مرکز آمار در نهایت نظری متفاوت داشته است. این در حالی است که شورای عالی کار هزینه سبد معیشت خانوار را در سال ۹۷ معادل سه میلیون و ۷۶۰ هزار تومان اعلام کرد که این رقم نسبت به رقم مصوب سال ۹۶ افزایش یک میلیون تومانی داشته است. همچنین گزارش‌های مرکز پژوهش‌های مجلس از شاخص خط فقر نشان می‌دهد در حالی که این نرخ برای یک خانواده ۴ نفره تهرانی در سال ۹۶ معادل دو میلیون و ۳۱۶ هزار تومان بود، در بهار دو میلیون و ۴۵۰ هزار تومان و در میانه تابستان با افزایش ۳۰۰ هزار تومانی به دو میلیون و ۷۲۸ هزار تومان رسید. این در حالی است که محاسبات این مرکز برای ادامه تابستان و تا شهریور ماه هم ادامه یافت و به دو میلیون و ۸۵۰ هزار تومان رسید. مرکز پژوهش‌ها پیش بینی کرده بود با توجه به افزایش نرخ تورم و سنگین‌تر بودن کفه تورمی کالاهای خوراکی و اقلام مورد نیاز معیشت خانوار، رقم خط فقر تا پایان سال ۹۷ نسبت به سال ۹۵ رشدی چشمگیر داشته باشد.

از سوی دیگر، نرخ تورم گروه عمده کالاهای غیرخوراکی و خدمات، برای کل کشور ۲۲٫۴ درصد، مناطق شهری ۲۲٫۵ درصد و مناطق روستایی ۲۱٫۸ درصد بوده است. نرخ تورم این بخش نسبت به سال گذشته برای کل کشور، مناطق شهری و روستایی به ترتیب ۱۵٫۶، ۱۵٫۸ و ۱۴٫۹ واحد درصد افزایش داشته است.

تابستان داغ قیمت‌ها

از نکات مهم نرخ تورم در سال ۹۷ این است که نرخ تورم ماهانه همواره بیشتر از یک درصد بوده و بیشترین میزان آن مربوط به سه ماهه تابستان است. متوسط نرخ تورم ماهانه در این سال برای شاخص کل و گروه‌های عمده خوراکی‌ها و کالاهای غیر خوراکی به ترتیب ۳٫۳، ۴٫۷ و ۲٫۷ درصد بوده است. بالاترین نرخ تورم کل در شهریور ماه با رقم ۵٫۴ درصد ثبت شد و بالاترین نرخ تورم مجموعه خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات نیز در مرداد ماه با رقم کم سابقه ۹٫۱ درصد به ثبت رسید. همچنین بالاترین نرخ تورم کالاهای غیرخوراکی نیز با رقم ۶٫۴ درصد در مهرماه سال گذشته به ثبت رسید. افزایش نرخ تورم ماهانه در تابستان سال گذشته بیشتر تحت تاثیر نوسانات قیمت ارز و کاهش قدرت پول ملی بود اما در ادامه سال تحریم‌های امریکا نیز مزید بر علت شد تا فشار بر اقتصاد کشور دو چندان شود. افزایش نرخ تورم در فروردین ماه امسال به بیش از ۳۰ درصد حکایت از تداوم روند افزایشی قیمت‌ها در سال جاری دارد. پیش از این یکی از کارشناسان اقتصادی، یعنی سید هادی موسوی نیک در گفت‌وگو با تعادل از افزایش نرخ تورم تا پایان نیمه اول سال جاری خبر داده بود. این کارشناس هم سهم اصلی افزایش نرخ تورم را در بخش خوراکی‌ها پیش‌بینی کرده بود. برخی برآوردها از افزایش نرخ تورم به حدود ۵۰ درصد در تابستان خبر می‌دهند.

ایلام رکورددار افزایش قیمت‌ها

نرخ تورم کل کشور در سال ۱۳۹۷ در حالی ۲۶٫۹ درصد اعلام شده که در دهک‌های مختلف هزینه‌ای در بازه ۲۵٫۹ درصد برای دهک اول و تا ۲۸٫۹ درصد برای دهک دهم نوسان دارد. محدوده تغییرات تورم ۱۲ ماهه در گروه عمده خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات میان ۳۴٫۹ درصد برای دهک اول و تا ۳۸٫۹ درصد برای دهک دهم است. این میان لازم به توجه است که برخی سیاست‌های حمایتی دولت مانند پرداخت گوشت ارزان یا کالاهای ارزان و سبد معیشت سبب شده تا فشار تورمی برای فرودستان و اقشار کم درآمد کمتر از اقشار ثروتمند باشد. هر چند درنهایت تورم ۲۵ درصدی نیز بالا محسوب می‌شود و به معیشت و زندگی این اقشار فشار زیادی آورده است. دولت وعده داده تا در سال جدید نیز به این سیاست‌های حمایتی ادامه دهد تا حتی‌‌المقدور فشار کمتری بر سفره فرودستان بیاید.

همچنین براساس اعداد مربوط به تورم در میان دهک‌های مختلف هزینه‌ای، فاصله تورمی دهک‌ها در سال گذشته به سه درصد رسید که نسبت به سال قبل ۱٫۷ درصد رشد کرده است. در سال ۱۳۹۶ این شاخص ۱٫۳ درصد بوده است. در سال ۹۷ بیشترین نرخ تورم خانوارهای کشور مربوط به استان ایلام با ۳۱٫۷ درصد بوده و کرمان ۲۱٫۶ درصد کمترین نرخ تورم را از آن خود کرده است. به این ترتیب شکاف نرخ تورم بین استان‌های مختلف کشور ۱۰٫۱ درصد بوده است. پس از ایلام، استان‌های کردستان، لرستان و چهارمحال و بختیاری به ترتیب ۳۱٫۶، ۳۱٫۶ و ۳۱٫۵ درصد تورم داشته‌اند. نرخ تورم استان تهران هم ۲۸٫۸ درصد اعلام شد. در میان استان‌های کم تورم نیز پس از کرمان، قم، هرمزگان و البرز به ترتیب با تورم ۲۲٫۴، ۲۲٫۷ و ۲۳٫۵ درصد قرار دارند.

طلا و سیگار پیشتاز تورم

در میان کالاهای مختلف، بیشترین افزایش متوسط قیمت‌ها در سال ۹۷ نسبت به سال ۹۶ به ترتیب مربوط اقلام طلا، سیگار، رب گوجه فرنگی، تبلت، لپ‌تاپ و لوازم و تجهیزات کامپیوتر، پسته، موز و پوشک بچه است. همچنین در سال ۹۷ اقلام بنزین و CNG هیچ افزایش قیمتی نداشته‌اند. در میان مواد خوراکی گوشت قرمز و ماهی تورمی بیش از ۴۸ درصد داشته‌اند. همچنین میوه و خشکبار نیز ۵۳ درصد افزایش قیمت را تجربه کرده‌اند. قیمت مجموع دخانیات نیز ۱۰۲ درصد افزایش یافته است.

علاوه بر این شاخص کالاهای با دوام ۵۸٫۱ درصد و شاخص کالاهای بی‌دوام ۳۲٫۱ درصد افزایش یافته است. در میان خوراکی‌ها هم خوراکی‌های تازه ۴۴٫۱ درصد و سایر خوراکی‌ها ۲۸٫۲ درصد تورم داشته‌اند.

این میان نرخ برخی از کالاهای خوراکی در پایان سال نسبت به آغاز سال شدیدا رشد کرده‌اند. مثلا قیمت گوشت گوسفندی که در فروردین ماه به ازای هر کیلو ۴۲ هزار و ۲۳۹ تومان بوده در اسفند ماه به ۹۵ هزار و ۵۷۳ تومان رسیده یعنی بیش از ۱۰۰ درصد افزایش قیمت. گوشت گاو و گوساله نیز در حالی قیمت پایان سالش ۸۶ هزار و ۸۲۴ تومان اعلام شده که در آغاز سال نرخ آن ۳۹ هزار و ۵۲۷ تومان بوده است. هر چند باید توجه داشت قیمتی که مرکز آمار لحاظ می‌کند میانگین قیمتی در سراسر کشور است و مجموع قیمت گوشت دولتی ارایه شده به خانوارهای کم درآمد و گوشت بازار آزاد است. قیمت مرغ ماشینی هم در طول سال ۹۷ از ۸ هزار و ۲۴۲ تومان به ۱۴ هزار و ۸۹۰ تومان رسید. نرخ شیر هم از دو هزار و ۸۲۴ تومان به چهار هزار و ۶۹۴ تومان افزایش یافت. قیمت موز از کیلویی ۶ هزار و ۶۱۰ تومان به ۱۲ هزار و ۵۶۳ تومان بالغ شد.

سیب درختی زرد در حالی که در فروردین ۹۷ کیلویی سه هزار و ۸۷۰ تومان بود به ۹ هزار و ۱۰۰ تومان رسید. گوجه فرنگی در آغاز سال دو هزار و ۱۷۲ تومان بود در پایان سال کیلویی پنج هزار و ۴۰۰ تومان خرید و فروش می‌شد. رب گوجه فرنگی نیز از پنج هزار و ۸۱۸ تومان به ۱۹ هزار و ۱۲۸ تومان افزایش یافت. این میان بیشترین افزایش قیمت کالاهای منتخب خوراکی در ماه‌های تابستان به ویژه مرداد و شهریور ماه حاصل شد.

منبع