تصوير آماري تجارت ايران با 10 شريك اول تجاري‌اش در سال 1395، منتشر شد. مطابق آمارها، مبادي عمده وارد‌كننده كالا به ايران به ترتيب 10كشور «چين، امارات‌متحده‌عربي، كره‌جنوبي، تركيه، آلمان، هند، فدراسيون روسيه، ايتاليا، برزيل و سوييس» است كه ميزان واردات كشور از 10مبدا عمده وارداتي در سال 95، از نظر ارزشي در مقايسه با مدت مشابه سال گذشته، از نظر ارزشي با افت مواجه بوده است. جزييات آماري نشان مي‌دهد واردات ايران از 5 كشور «امارات‌متحده‌عربي، كره‌جنوبي، تركيه، هند، سوييس» در مدت مذكور با افت روبه‌رو بوده كه اين مي‌تواند اتفاق مثبتي در تجارت خارجي كشور باشد. در مقابل، واردات ايران در همين مدت، از 5 كشور «چين، آلمان، فدراسيون روسيه، ايتاليا و برزيل» با رشد مواجه بوده است. اين تحليل حاكي از اين است كه مبادي وارداتي ايران در سال 95 با چرخش از آسيا به سمت اروپا در حال تغيير بوده و تمايل تجار ايراني به واردات از كشورهاي اروپايي بيشتر بوده است. البته براساس آمارها، فرانسه كه در فصل سوم سال 95، جزو كشورهاي عمده واردكننده كالا به ايران بوده، در پايان سال 1395جاي خود را به برزيل داده است.

از سوي ديگر، جزييات صادرات ايران نشان مي‌دهد، 10كشور «چين، امارات‌متحده‌عربي، عراق، تركيه، كره‌جنوبي، هند، افغانستان، ژاپن، پاكستان و تايوان» جزو بازارهاي هدف ايران در سال گذشته بوده‌اند كه تجار ايراني تمايل بيشتري براي صادرات به اين كشورها داشته‌اند. البته مطابق آمارها و در مقايسه با فصل سوم سال 1395، تايوان توانسته جاي عمان را در وارد كردن كالا از ايران بگيرد. در مجموع تحليل كارنامه تجارت خارجي ايران در سال 1395 نشان مي‌دهد، ايران در حفظ بازارهاي صادراتي‌اش، يك موفقيت نسبي را كسب كرده است، اما در عين حال بايد اين موضوع را نيز درنظر داشت كه كفه تجارت ايران با برخي شركايش، به سمت واردات و به نفع آن كشورها ازجمله چين سنگيني مي‌كند.

 10 بازار صادراتي

همچنين براساس آمارها، 10مقصد عمده صادراتي كشور در سال 1395، به ترتيب 10كشور «چين، امارات‌متحده‌عربي، عراق، تركيه و كره‌جنوبي، هند، افغانستان، ژاپن، پاكستان و تايوان» گزارش شده است. حجم كل صادرات ايران به اين 10مقصد صادراتي در مدت مذكور، 35ميليارد و 774ميليون دلار ثبت شده كه سهم ارزشي آن از كل صادرات ايران، 81درصد را شامل مي‌شود. البته باتوجه به عدم ارائه آمار كارشناسي شده در سال 1394، در گزارش گمرك ايران، آمارهاي سال 94 آورده نشده است.

براساس آمار، ايران توانسته در مدت مذكور، 8ميليارد و 377ميليون دلار با سهم ارزشي بيش از 19درصد، صادرات به چين انجام دهد. همچنين ايران در مدت مذكور، معادل 7ميليارد و 436ميليون دلار، صادرات به امارات‌متحده‌عربي داشته كه سهم اين كشور از سبد صادرات ايران، نزديك به 17درصد بوده است. ازسوي ديگر، باتوجه به اينكه عراق يكي از بازارهاي هدف عمده ايران به‌شمار مي‌رود، تجار ايراني توانسته‌اند در سال گذشته، معادل 6ميليارد و 111ميليون دلار كالا به اين كشور صادر كنند.

«تركيه» كه چهارمين مقصد صادراتي ايران است، باتوجه به نارآرامي‌ها كه در اين كشور حاكم بوده، همچنان در سال 1395 جزو شركاي عمده ايران بوده است، به‌طوري كه در همين مدت، معادل 3ميليارد و 244ميليون دلار، صادرات از ايران به اين كشور انجام شده است.

«كره‌جنوبي» پنجمين مقصد صادراتي ايران است كه براساس آمار سازمان توسعه تجارت، حجم صادرات ايران به اين كشور، 2ميليارد و 877ميليون دلار گزارش شده است. براساس آمار منتشر شده، «هند» كه ششمين مقصد صادراتي ايران به‌شمار مي‌رود، در همين مدت توانسته به ميزان 2ميليارد و 788ميليون دلار صادرات به اين كشور انجام دهد. سهم ارزشي اين كشور در كل صادرات، 6.35درصد گزارش شده است.

«افغانستان» از ديگر بازارهاي صادراتي مهم ايران به‌شمار مي‌رود كه ميزان صادرات ايران به اين كشور در سال 1395، معادل 2ميليارد و 457ميليون دلار گزارش شده و سهم آن از كل صادرات ايران در همين مدت، 5.59درصد عنوان شده است. البته در ماه‌هاي پاياني سال 1395 شاهد افت صادرات به اين كشور بوديم. ديگر مقصد صادراتي ايران، «ژاپن» به‌شمار مي‌رود كه حجم صادرات ايران تا پايان 95 به اين كشور، يك‌ميليارد و 139ميليون دلار ثبت شده است. «پاكستان» نهمين شريك تجاري ايران به‌شمار مي‌رود كه در مدت مذكور، توانسته معادل 795ميليون دلار كالا از ايران وارد كند. درنهايت رتبه دهم در سبد صادراتي ايران به كشور عمان مي‌رسد كه توانسته در سال گذشته معادل 551ميليون دلار كالا از ايران وارد كند.

مبادي عمده وارداتي

از سوي ديگر، مطابق آمار سازمان توسعه تجارت، 10كشور عمده وارد‌كننده كالا به ايران، به ترتيب «چين، امارات‌متحده‌عربي، كره‌جنوبي، تركيه، آلمان، هند، فدراسيون روسيه، ايتاليا، برزيل و سوييس» شكل مي‌دهند. ميزان واردات كشور در اين مدت از 10مبدا وارداتي، از نظر ارزشي معادل 33ميليارد و 46ميليون دلار گزارش شده كه در مقايسه با مدت مشابه سال 1394، از نظر ارزشي با افت نزديك به 1.5درصدي مواجه بوده است.

براساس آمارهاي سال 95، ايران معادل 10ميليارد و 753ميليون دلار كالا از چين وارد كرده كه در مقايسه با مدت مشابه سال گذشته از نظر ارزشي با رشد 2.64 روبه‌رو بوده است. از اين رو، آمارها گوياي اين است كه كفه تجارت ايران با اين كشور، به سمت واردات سنگيني مي‌كند.

دومين كشور وارد‌كننده كالا به ايران، امارات‌متحده‌عربي است كه در مدت مذكور، به ميزان 6ميليارد و 407ميليون دلار به ايران صادرات انجام داده كه از نظر ارزشي نسبت به مدت مشابه سال گذشته با افت 17.5درصدي مواجه بوده است. آمارها نشان مي‌دهد كه تجار ايراني توانسته‌اند، ميزان تجارت با امارات‌متحده‌عربي، به نفع ايران به ثبت برسانند به‌طوري كه ميزان صادرات ايران به نسبت ميزان واردات از اين كشور، بيشتر گزارش شده است.

همچنين ايران در مدت مذكور، معادل 3ميليارد و 460ميليون دلار كالا از كره‌جنوبي وارد كرده كه ميزان واردات ايران از اين كشور نسبت به مدت مشابه سال گذشته، هم از نظر ارزشي با افت روبه‌رو بوده است. براساس آمارها، ميزان واردات ما از اين كشور نسبت به صادرات بيشتر و به نفع كره‌جنوبي گزارش شده است. به‌طوري كه سهم ارزشي واردات ايران از كره‌جنوبي از كل واردات كشور، نزديك به 8درصد گزارش شده است.

 تركيه چهارمين كشور صادر‌كننده كالا به ايران است كه در مدت مذكور توانسته معادل 2ميليارد و 738ميليون دلار كالا به ايران صادر كند كه صادرات اين كشور  نسبت به مدت مشابه سال گذشته هم از نظر ارزشي با افت روبه‌رو بوده است. اين افت را البته مي‌توان تا حدي به آشفتگي‌هاي سياسي حاكم بر اين كشور عنوان كرد.

پنجمين كشور عمده صادر‌كننده كالا به ايران، «آلمان» است كه پس از برجام توانسته در ليست شركاي اصلي تجاري ايران قرار بگيرد. براساس آمار سال 1395، تجار ايراني معادل 2ميليارد و 537ميليون دلار كالا از اين كشور وارد كرده‌اند. مطابق آمارها، واردات ايران از آلمان نسبت به مدت مشابه سال گذشته، از نظر ارزشي با رشد نزديك به 40درصدي مواجه بوده است.

از ديگر كشورهاي صادركننده كالا به ايران مي‌توان هند را نام برد كه در مدت مذكور توانسته معادل يك‌ميليارد و 955ميليون دلار به ايران صادرات داشته باشد كه در مقايسه با مدت مشابه سال گذشته، با افت نزديك به 15درصدي مواجه بوده است.

از ديگر شركاي اصلي ما فدراسيون روسيه است كه سهم آنها از سبد وارداتي ايران در سال 1395، يك‌ميليارد و 573ميليون دلار گزارش شده كه از نظر ارزشي نسبت به مدت مشابه سال گذشته، رشد را تجربه كرده است.

«ايتاليا» كه در پايان فصل سوم سال 1395، جزو دهمين شريك تجاري ايران بود در پايان سال 1395 توانسته خود را به جايگاه هشتم در واردات به ايران برساند و جاي فرانسه را بگيرد. مطابق آمارها، تجار ايراني در سال گذشته به ميزان يك‌ميليارد و 227ميليون دلار كالا از اين كشور وارد كرده‌اند، نسبت به سال ماقبل خود رشد نزديك به 35درصد را تجربه كرده‌اند. همچنين مطابق آمارها، ميزان واردات ايران از برزيل در سال 95، معادل يك‌ميليارد و 208ميليون دلار گزارش شده كه در مقايسه با مدت مشابه سال گذشته، از نظر ارزشي با رشد مواجه بوده است. ازسوي ديگر، سوييس نيز جزو دهمين مبادي وارداتي كشور به‌شمار مي‌رود كه در 95، موفق شده معادل يك‌ميليارد و 187ميليون دلار صادرات به ايران انجام دهد كه در مقايسه با مدت مشابه سال گذشته با افت بيش از 50درصد مواجه بوده است.

منبع: روزنامه تعادل